Out of office: hoe wij toegevoegde waarde leveren met een onbeperkt aantal vrije dagen 🧘♀🏖🍹
Wie zou gelukkiger zijn: de werknemer die verplicht van half negen tot vijf achter z’n bureau geplakt zit, of de medewerker die werkt wanneer ‘t hem of haar het beste schikt? Wij gaan voor de tweede. Daarom bepalen onze Heads zelf hun werktijden en -locaties. Maar we gaan graag nog een stapje verder, zoals met het team van Joris. Daar experimenteren ze namelijk, geheel op eigen houtje, met een onbeperkt aantal vrije dagen.
Vrijheid betekent ook dat je vertrouwen krijgt. Vertrouwen zorgt niet alleen voor werkgeluk, maar heeft ook nog een ander mooi effect: hoe vrijer je mensen laat, hoe meer verantwoordelijkheid ze voelen voor het werk dat ze doen. Klinkt mooi, in theorie. Maar of het in praktijk ook zo gaat? We vroegen het Joris zelf.
Hoi Joris, een onbeperkt aantal vrije dagen — dat zijn de leukere experimenten. Jij viert nu zeker om de week vakantie?
“Haha, nee, absoluut niet. Zo werkt het niet. Als je mensen de kans geeft om zelf te kiezen wanneer ze vrij zijn, maken ze daar echt geen misbruik van. Bij ons in ieder geval niet. Het risico is voor sommige collega’s eerder dat ze te weinig vrij nemen, want ja, er zijn geen vakantiedagen die ‘op moeten’. En met een beperkt aantal vrije dagen ben je ook geneigd je dagen op te sparen voor een moment waarop je ze ooit nog nodig zou kunnen hebben. Dat zorgt voor een slechte spreiding, terwijl het juist zo belangrijk is om regelmatig de batterij even op te laden. In dit experiment hebben we wel een minimum verplicht aantal vrije dagen afgesproken, maar geen maximum. We testen als team wat er gebeurt: is er betere spreiding van vrije dagen? Hoe bevalt het voor jezelf en voor je teamgenoten? Als blijkt dat het werkt, kan dit ook ingevoerd worden bij andere teams. Netjes volgens de Freshheads aanpak”, knipoogt Joris. “Eerst testen en valideren, en pas als het werkt gaan we opschalen.”
Wat is het voordeel van deze aanpak?
“Ik heb het zelf in mijn privésituatie meegemaakt: door omstandigheden moest ik veel thuis zijn. Als je je dan ook nog eens druk moet maken over of je wel thuis kúnt zijn omdat je dan je vrije dagen opmaakt, tsja, dat brengt natuurlijk wel extra stress met zich mee. Nu is het voor mij veel prettiger te regelen: ik stem mijn vrije dagen af met mijn teamgenoten en zij springen in waar nodig. Maar ook als je een lang weekend of een paar weken weg wil, regelen we dat makkelijk onderling, met het team. Heel democratisch — iedereen mag er iets van vinden. En dat gaat eigenlijk altijd wel goed: omdat je zelf iets krijgt, gun je het je andere teamleden ook. En omdat we inhoudelijk goed op de hoogte zijn van elkaars werk kunnen we goed inschatten wat de consequenties zijn als iemand vrij is.”
En klanten?
“We maken als team grotendeels onze eigen planning. Dat is volgens mij een goed voorbeeld van hoe we vrijheid krijgen, maar ook onze verantwoordelijkheid nemen. Als iemand op vakantie is, kunnen we dit vaak binnen het team wel opvangen. En wanneer dat niet lukt, zoeken we een oplossing, samen met de klant. Het kan zijn dat iets later opgeleverd wordt, bijvoorbeeld. Als dat voor de klant niet erg is, dan laten we het zo. Als dat wel erg is, lossen we het op. We passen bijvoorbeeld de planning aan, zodat we de deadline halen, of we schakelen de hulp van een ander team (of teamlid) in.”
Gaat het ook weleens mis?
“Tot nu toe niet”, lacht Joris. “Maar we zijn ook nog maar een paar maanden bezig met dit experiment.” Dan vervolgt hij: “Iets dat wat mij betreft wel om een belangrijke mindshift vraagt, ook hier binnen het bedrijf, is dat we elkaar niet meer afrekenen op het aantal uren dat we op kantoor aanwezig zijn, maar op de kwaliteit van het werk dat we opleveren. Dat is een lastige. Als iemand steevast om vier uur ‘s middags het pand verlaat, zeg je misschien automatisch: ‘zo zo, alweer klaar?’. Maar door dat te zeggen, kun je elkaar aardig klem zetten en dat is zonde. Want voor hetzelfde geld werkt diezelfde collega met hernieuwde inspiratie ‘s avonds nog een paar uur door. Daar zouden we elkaar, als collega’s onderling, echt nog wel meer in mogen vertrouwen.”
Zo’n mindshift lijkt me best een uitdaging: bij de meeste bedrijven zijn er nog steeds vaste werktijden. Hoe bereik je zoiets?
“Ik denk dat we bij Freshheads al heel goed bezig zijn, bijvoorbeeld met de wekelijkse enquêtes waarop we moeten aangeven hoe onze week is verlopen. Daardoor denk je na over of je trots bent op je werk, of je als team samen hebt kunnen werken en of je voor je gevoel toegevoegde waarde hebt geleverd. In plaats van: heb je wel netjes je uurtjes gedraaid deze week, is dat volgens mij veel meer waar het om zou moeten draaien. Dat we zo nauw samenwerken als team, zorgt ervoor dat we elkaar dus echt kunnen helpen waar nodig. Voor mij betekent dat ook dat je elkaar op verantwoordelijkheden mag wijzen”, besluit Joris met een brede glimlach. “Maar dan wél met respect voor ieders vrijheid om het werk zo in te richten dat hij of zij het beste uit zichzelf haalt.” Het experiment met het onbeperkt aantal vrije dagen van het team van Joris eindigt in 2020. “Dan delen we de resultaten binnen Freshheads. Wordt vervolgd dus!”
