The Dead C
Parelduiken
Wat Sonic Youth deed voor de Verenigde Staten, Eistürzende Neubauten voor Duitsland en The Ex voor Nederland — en er zijn nog wel meer voorbeelden te noemen, dat vooropgesteld — dat doet The Dead C voor Nieuw-Zeeland: De rockmuziek opnieuw uitvinden door bij het nulpunt te beginnen. Een verschil is wel dat de andere drie voornoemde bands in dertig tot veertig jaar alweer flink bezig zijn geweest met de wederopbouw van het liedje, terwijl de mannen van ‘down south’ nog altijd in de destructiefase zitten.
Deze week spelen ze voor het eerst in hun vijfendertigjarige carrière in ons land, de gitaristen Bruce Russell en Michael Morley en slagwerker Robbie Yeats. Woensdagavond stonden ze in een afgeladen Occii in Amsterdam. Een kleine kwart eeuw geleden schreef The Wire reeds over de groep: ‘De concerten herinneren soms vaag aan de platen’. En dat slaat de spijker wel op z’n kop. Een optreden van The Dead C is honderd procent improvisatie — en dat geldt feitelijk ook voor de albums die sinds pakweg 1992 zijn opgenomen.
Nu is improviseren in muziek een veelkoppig monster waarover veel misverstanden bestaan. Een jaar of acht geleden interviewde ik de Amerikaanse slagwerker en improvisator Gerry Hemingway. Hij legde uit dat er meerdere vormen van improvisatie waren: Goed naar elkaar luisteren en op elkaar reageren, zodat je muzikaal als het ware naar elkaar toe kruipt. Of juist heel consequent je eigen pad te trekken zonder op de anderen te letten. De meeste mensen denken bij improvisatie aan de eerste variant. Die is voor de luisteraar ook het best te ‘volgen’. Maar de tweede is minstens zo fascinerend, omdat er voor de luisteraar een nog actievere rol is weggelegd. Je wordt uitgedaagd om je op één van de musici te focussen en vervolgens zelf beslissen of en wanneer je die focus verlegd naar een andere. En Hemingway noemde ook nog een derde variant waarbij je als improvisator beide improvormen combineert.
The Dead C is wel eens vergeleken met het legendarische impro-trio AMM. Daar hebben ze zelf overigens behoorlijk de hand in gehad door het openingsnummer van hun album ‘Future Artists’ uit 2007 de titel ‘The AMM Of Punk Rock’ te geven. Als je de groep zo in Occii bezig ziet wordt duidelijk dat die songtitel geen willekeur is. Bij AMM, dat afgelopen jaar min of meer afscheid nam, leeft die contrapunt-achtige wijze van improviseren, waarbij iedere muzikant zich nadrukkelijk op een eigen uitgestippelde muzikale route concentreert, blij vlagen zeer sterk. En The Dead C doet niet anders, met dien verstande dat het slagwerk — anders dan bij AMM — toch een soort ruggengraatfunctie behoudt.
Slagwerker Yeats — type postbode — zit centraal achter op het podium en trommelt onverstoorbaar, pakweg om de tien, vijftien minuten wisselend van ritme. Aan weerszijden gitarist Russell — type verkoper in een ijzer- en gereedschappenhandel — die voortdurend zijn instrument laat brommen, piepen en hikken, en zijn collega Morley — type aardrijkskundeleraar — die de snaren iets conventioneler bespeelt en daarbij praatzingend losse flodders tekst op het publiek loslaat.
Soms is alles wat je hoort even spannend en andere momenten lijkt het nergens naar. Maar door zelfverzekerde uitvoering fascineren ook die momenten zo, dat je blijft luisteren. Het is een soort parelduiken — de ene keer wordt er iets waardevols boven gehaald en de volgende keer weer niets. Terwijl Yeats daar tussen zit alsof hij twee hondjes tegelijk moet uitlaten. Maar uiteindelijk is hij wel de enige van het drietal die er in slaagt wat sturing te geven.
Na pakweg drie kwartier moeten eerst Morley en Yeats en vervolgens Yeats en Russell even verbaal overleggen — blijkbaar hoe ze er een eind aan moeten breien. Voelen ze dat na vijfendertig jaar niet feilloos aan dan? Ook dat blijkt een kant van The Dead C. Net als het letterlijk irriteren in het laatste kwartier. Maar het is niet het type irritatie waarbij je als luisteraar wegloopt. Het roept veeleer vragen op. Het is precies die irritatie die The Dead C onderscheidt van feilloos spelende, maar daardoor ook doodsaaie groepen waar je na afloop niets op aan te merken hebt, maar waarvan ook niets blijft hangen.
Peter Bruyn
