seeyousoon: soundtrack voor de antistad
Vijf jaar geleden kwam de Heerlense bass music-scene tot bloei en verdween weer uit zicht. De scene veranderde. De stad veranderde. Nu is er ‘Wanderland’ van seeyousoon. De perfecte soundtrack voor een stad die de weg omhoog heeft gevonden.
Wie op een doordeweekse avond door het centrum van Heerlen struint, voelt zich hopeloos verloren. De lege winkelpanden, brede promenades, vervallen gebouwen en veiligheidscamera’s stemmen niet vrolijk. Deze stad is geen stad meer. In zijn boek ‘De Antistad: Pionier Van Kleiner Groeien’ (2016) beschrijft onderzoeker en Heerlenaar Maurice Hermans Heerlen als een historische vergissing. De stad is eigenlijk een dorp met grootstedelijke ambities. En toen die grootstedelijkheid kwam, verdween de industrie die in korte tijd voor groei zorgde. Heerlen kreeg te maken met een drugsepidemie die het pas een kleine twintig jaar geleden te boven kwam. Daarna volgde het zoeken naar een nieuwe identiteit. Tevergeefs. Het mijnbouw-verleden bleef de stad achtervolgen.
Die hang naar een verleden dat nooit meer terugkomt heeft iets droevigs. Tien jaar geleden zette de culturele lente in. De gemeente meende de stad met cultuur te kunnen redden. Het borrelde, dat zeker, maar zomer wilde het maar niet worden. Stijn Huijts, die cultuurhuis SCHUNCK* landelijk op de kaart zette met gewaagde en spannende exposities en projecten, vertrok naar het Bonnefanten Museum in Maastricht. Onderwijsinstellingen verlieten het centrum. Culturele broedplekken als De Schinkel en Klompvier verdwenen. Het broze creatieve netwerk viel uit elkaar. Megalomane projecten als Het Jaar van Mijnen en IBA zorgden voor meer afstand tussen overheid en de creatieven in de stad.
Erg is dat niet. Hermans noemt Heerlen niet voor niets een antistad: de regels voor een normale stad gelden er niet. De stad dient opnieuw te worden gedefineerd. Opnieuw te worden uitgevonden. Daar hoort falen bij.
Tijdens de culturele lente liet de stad haar potentie zien. Het Verzet gaf Heerlen een gezonde hiphop-scene. In 2011 borrelde bass music naar de oppervlakte. Naast succesvolle dubstep- en drum’n’bass-feesten, bleek Heerlen te beschikken over getalenteerde producers met elk een eigen geluid: Raadsel, Kijkeenster, Subp Yao, Roestvogel, Luisterwaar, Oby Nine, Coreshift en ADNT. De maandelijkse DEPTH in poppodium Nieuwe Nor was in 2012 en 2013 de plek om deze zolderkamer-producers aan het werk te horen en zien. De avond stierf een stille dood. De producers keerden terug naar hun zolderkamers en brachten hun nummers uit op platenlabels in Hamburg (Saturate), Amsterdam (Basserk) en Nijmegen (LoMechanik). Niemand in Heerlen die nog aan ze dacht.
De afgelopen jaren werkte de gemeente aan een nieuw cultuurbeleid. Midden 2017 verscheen het Bidboek Urban Heerlen, een oppervlakkig visiedocument. Het Rotterdamse bureau dat hielp bij het opstellen sprak met de cultuurvernieuwers in de stad, maar vond het niet de moeite hen uit te nodigen bij de lancering van het beleid. Even later hield de wethouder cultuur het voor gezien. Persoonlijke omstandigheden. Het bidboek bleef onbewaakt achter.
Voor een anti-stad is dat niet erg. Hoe minder grootse plannen, hoe beter. Laat de ontwikkelingen maar van onderop ontstaan. Dankzij de volharding van Poppodium Nieuwe Nor komt er nu een tweede popzaal, oefenruimtes en een vinyl-perserij in hartje centrum. De ontwikkelingen rond het Wilhelminaplein stemmen blij: er komen studio’s voor creatieven en het voormalige Sporthuis Diana krijgt een professionele radiostudio. Op de Smart Service Campus wordt onderzoek gedaan naar de toepassing van blockchain en andere nieuwe technologieën. Een klein stukje Silicon Valley in Heerlen.
Tegen die achtergrond ontstond twee jaar geleden Pollen Records, een platenlabel opgericht door cultureel entrepreneur en drummer Daniel Kloekke en muzikant Jelle van Laar (ADNT). Na drie 12"s verscheen onlangs langspeler ‘Wanderland’ van seeyousoon. Het album verschijnt op het juiste moment. Het broeit in de stad. Nieuwe mogelijkheden worden zichtbaar. Maar Heerlen blijft Heerlen. De stad zit aan de grond. En dat is zichtbaar. In Heerlen vloeien tegenstellingen in elkaar over. Daklozen slapen op de trappen van het luxe, nieuwe Maankwartier. De mensen die in de flat wonen met de prachtige street art van de Chileense kunstenaar INTI draaien aan het einde van de maand elke euro om. Dat is Heerlen. En iedereen weet er inmiddels: veel beter wordt het niet.
Daar sluit ‘Wanderland’ muzikaal bij aan. Het duo seeyousoon bestaat uit Jelle van Laar (ADNT) en Peter Moolenaar (Raadsel). Veteranen in de locale bass music-scene. Raadsel verkende de afgelopen tien jaar de grenzen van het genre. Oogstte daar internationale erkenning mee. ADNT experimenteert op de broze lijn tussen bass en trance. Het in 2016 verschenen ‘From Now On’ laat horen hoe spannend dat is. Beide producers zijn beïnvloed door de tweede golf van elektronische bass music uit de UK en tonen zich op ‘Wanderland’ schatplichtig aan het geluid van labels als Hyperdub en Modern Love.
Die vergelijking doet geen recht aan het unieke karakter van deze samenwerking. Het album lijkt vooruit te willen blikken. Op een dromerige manier vangt het een gevoel van huiselijk onbehagen: dreiging is continu voelbaar en juist dat geeft een gevoel van rust en herkenbaarheid. Alsof Van Laar en Moolenaar de soundtrack hebben willen schrijven van hun thuisstad Heerlen. ‘Wanderland’ is niet zozeer een correcte muzikale representatie van het huidige wereld, maar eentje van een mogelijk Heerlen in de nabije toekomst. Een Heerlen dat nog steeds kampt met sociale en economische problematiek. Een Heerlen dat ‘s avonds enkel bevolkt lijkt door veiligheidscamera’s. Maar ook een Heerlen waarin hoop doorsijpelt. Een Heerlen waarin marginale cultuur overal zichtbaar is. Waar de ontluikende technologische startup-scene vruchten afwerpt.
Muzikaal refereren Van Laar en Moolenaar naar producers als Kode9, Burial en Andy Stott. Ook zij weten vervreemding en angst én rust en troost in één track te laten vervloeien. Dat geeft het album een accelerationistische dimensie. De aanpak van seeyousoon is in momenten uniek. De hakkelende doffe beats in ‘Lucky Mistakes’ die worden gecombineerd met trance-achtige melodieën zijn prachtig. De trage, aan het headz-genre refererende, beats van ‘No Goodbye’ creëren intimiteit. De continue spanning die wordt vastgehouden in de electro/trance-ambient van ‘Drunken Monkey’. De prachtige rave-extase waarnaar afsluiter ‘Forest’ de luisteraar voert. Alsof het album wil zeggen: het komt uiteindelijk goed.
Een nachtelijke autorit over de buitenring van Parkstad (een andere naam voor de grotere regio Heerlen) met ‘Wanderland’ druipend uit de boxen, opent een nieuwe, mogelijke toekomst voor Heerlen. Zo moet het gevoeld hebben om midden jaren 1980 met de muziek van Cybotron als soundtrack over de verlaten nachtelijke wegen van Detroit te rijden. Nu maar hopen dat seeyoumore wél de waardering krijgt die Juan Atkins en Richard Davis pas veel later kregen én Heerlen geen Detroit wordt.
‘Wanderland’, gestoken in een prachtige door de in Berlijn woonachtige Heerlense kunstenares Donya Saed ontworpen hoes, van seeyousoon is verschenen bij Pollen Records. Het album is te beluisteren via Bandcamp en komt binnenkort uit op vinyl.
