The River: een spannend muzikaal kralensnoer
Terwijl de hele Nederlandse pop-goegemeente woensdagavond al onderweg was naar Groningen, of in ieder geval de blik reeds noordwaarts had gericht, beleefde Amsterdam een zeldzaam optreden van een bijzondere, in Nederland gevestigde groep. The River. In OT301 vond de presentatie plaats van het album ‘The Swim Sessions’ — maar ook weer niet echt, want de cd was afgelopen najaar reeds verschenen. Maar het was wel voor het eerst sinds lange tijd dat alle zes druk bezette muzikanten weer een mogelijkheid zagen om samen op een podium te staan, terwijl de opnamen al van januari 2014 dateren. Zoals al gezegd: Concerten van The River zijn schaars.
The River is bijzonder. Door de combinatie van muziekstijlen die mengen en eigenlijk ook niet mengen, maar vooral uiterst harmonieus naast elkaar bestaan zodat het voelt alsof ze mengen. Zo is er een singersongwriter, Lily Kiara, die vooral in de danswereld internationaal actief is. Er is een dichter, de Engelsman Julyen Hamilton, die ook vooral naam heeft gemaakt als choreograaf en danser.
En er zijn vier jazzmusici — internationaal vermaarde jazzmusici en vooral actief in het improcircuit, maar tegelijk ‘alleskunners’: De al jaren in Amsterdam residerende Amerikaanse slagwerker Michael Vatcher, die nog te horen is op het vermaarde album ‘Spy vs. Spy’ van John Zorn; Klarinettist en saxofonist Michael Moore, die vrijwel gelijk met Vatcher vanuit de Verenigde Staten naar Nederland kwam en al sinds mensenheugnis een vaste plek in het vermaarde ICP-Orchestra bezet. En trompettiste Felicity Provan en trombonist Joost Buis die beiden in tal van groepen actief zijn. Daarbij pakt Buis even gemakkelijk de lapsteelguitar wat in singersongwritersferen vaak van pas komt om de muziek een extra folk- of countrygevoel mee te geven.
Poëzie en jazz, daar is een rijke traditie in. Zo lijkt Hamilton zich hier, declamerend in de beste beat-kadans, als een vis in het water te voelen. Trouwens ook Vatchel laat zich in dat opzicht vocaal nog even fijn gaan. En de vier jazzmuzikanten kunnen met elkaar uiteraard ook probleemploos instrumentaal improviserend uit de voeten.
De ‘signature’-bijdrage bij The River komt echter van Lily Kiara, singersongwriter met akoestische gitaar. Zodra zij haar folk-achtige liedjes zingt — die aanzienlijk traditioneler, toegankelijker en meer ‘pop’ zijn — weten de vier jazzmusici zich op een bewonderenswaardig kameleontische wijze naar haar muziek te voegen. Echter zonder een moment plat of obligaat te ‘begeleiden’. Vatcher slaat geen simpele recht vooruit beat. De blazers ontwijken de meest voor de hand liggende koortjes, maar gaan hun eigen weg, terwijl ze toch voortdurend ondersteunend blijven aan het liedje. Dat geldt voor het album, maar dat geldt evenzeer voor het optreden in OT301.
Het is een concert als een estafette; een kralensnoer. Hamilton leest een gedicht, ondersteund door twee of drie musici. Dan volgt er een geïmproviseerd instrumentaal intermezzo, waarna Kiara een nummer zingt. Ook dat gaat over in een instrumentaal intermezzo, totdat Hamilton het stokje weer overneemt, enzovoort. En dat allemaal zonder dat er iets geforceerd wordt. Lily Kiara heeft een mooi, warm stemgeluid. Soms herinnert ze een beetje aan pj harvey, soms aan June Tabor.
Live in het Bimhuis, 2014
De instrumentalisten zijn zuinig met hun noten en vangen elkaar geen vliegen af. Soms zijn alleen beide Michaels te horen, soms ook alleen trompet en lapsteel. Als Felicity Provan op gestopte trompet van die Parijse ‘natte straten muziek’ speelt die aan de Miles Davis van de late jaren vijftig herinnert, begeleidt Moore haar subtiel op basklarinet. Of Vatcher vult de akoestische gitaar van Kiara aan met wat noten op de kanûn, een Turkse variant van het hakkebord. En een enkele keer zingt Provan een tweede stem.
Het is delicate muziek en tegelijk rijk aan subtiliteiten. Heel erg toegankelijkheid, maar tegelijkertijd ook weer mijlenver verwijderd van het knuffelcircuit van Giel of DWDD. The River sluit in OT301 af met een slaapliedje met een lichte jazzsluier — bijna Joni Mitchell-achtig. ,,Maar val zometeen niet in slaap op je fiets,’’ zegt Lily Kiara nog.
Peter Bruyn
Gezien: Wo 13 januari 2016, OT301, Amsterdam
Originally published at frnkfrt.net on January 14, 2016.
