Frontend Ekosistem
Observable Framework
Son dönemde Framework’ lerin Frontend Ekosistemine nasıl hakim olduğundan bahsetmiştim. Bugün ise Dashboard’lara odaklanmış bir Framework’ ten bahsedeceğim.
Observable Framework başlamadan önce biraz geriye sarıp bundan önceki yazılarım içerisinde hangi Frontend Framework kullanmalıyım konusuna değinmiştim.
Hangi Frontend Framework Kullanmalıyım ? (Next, Remix, Qwik, Astro, Vite, …)
Her ne kadar Enterprise Şirketler framework yerine Bootstrap üzerine temel kütüphaneler ile sistemlerinin kurmuş olsalarda gelecekte Framework lerin gücü artarak daha fazla kullanılmaya başlayacağı kesin.
Örneğin bu konuda Tanner Frontend Framework için kolları sıvamış durumda.
Remix ekibi React Router 7 ile React Router’ ın tüm gücünü tek bir yerde toplamayı düşünüyor. (Blog yazısı)
Redwood RSC Desteğini getirdi.
Expo, Qwik, Astro, Next.js gibi framework ler veya bunların üzerine geliştirilmiş Blitz, Refine.dev, ReactAdmin altyapıları gün geçtikçe pazarda ve markette daha çok yer edinebilmek için daha fazla güncel teknolojiyi desteklemeye çalışıyorlar.
Bunun yanında React haricinde farklı Frontend kütüphanelerininde çok kaliteli Framework’leri bulunuyor.
- Vue → Nuxt
- Solid → Solid Start
- Svelte → SvelteKit
Observable Framework
Observable Framework — or “Framework” for short — is an open-source static-site generator for data apps. By data app we mean an application that is primarily a display of data. Data apps help you derive insights (to understand) and evaluate potential decisions (to take action).
Veri Uygulamaları için geliştirilmiş , bu verileri anlayabilmek ve değerlendirmek için bir takım görselleştirme altyapılarını destekleyen ve bunları static sayfalara dönüştüren bir framework’ tür.
Mike Bostock uzun yıllardır takip eden birisi olarak. Bu yapının 10 yılı aşkın bir sürede geliştiğini söyleyebilirim. Mike Bostock NYT (New York Times) grafik ekibinde iken görselleştirme (Visualization) ihtiyaçları için D3.js kütüphanesini geliştiriyor.
Yıllar içerisinde bu kütüphane UI Visualization’da bir defacto halini alıyor. Tabi bu süreçte Tableau ve PowerBI gibi desktop uygulamaları da popüler.
Büyük Veri sonrasında → Makine Öğrenmesi, AI ile birlikte R, Python gibi diller popüler oluyor bunların görselleştirilmesi sırasında Jupyter gibi Notebook’lar popüler oluyor.
ObservableHQ platformuda buna benzer bir notebook’ un interactive olarak Web’de çalıştırılabilir hale gelmiş olmasıdır. Tabi altyapı olarak ilk önce D3 kullanılıyor. D3 çok esnek ama bir bakıma hem low level, yani basit işler için bile çok kod yazmak gerekiyor, hemde öğrenme eğrisi zor.
Bu yüzden ara katman olarak Observable Plot kütüphanesini geliştiriyorlar. Bu kütüphanenin amacı veriyi hızlı görselleştirerek farklı pivotlar ile veriyi hızlı analiz edebilecek görselleştirmelere kavuşturmak.
Yukarıda göreceğiniz gibi Observable Framework bunlar ile sınırlı değil. Basit bir Input kütüphanesi ile Generator kütüphanesi bulunuyor.
Bunun dışında popüler birçok popüler kütüphaneyi’de destekler. Tüm bunların amacı veriyi hızlı bir şekilde import edip, veri üzerinde hızlı dönüşümler (transformation) ile görselleştirme kütüphanelerine ulaştırmasıdır.
Visualization ve Dashboard ile ilgili birçok örneği yapısında barındıran bu Framework bir çok firma tarafından aktif olarak kullanılmaktadır.
Okumaya Devam Et 😃
Bu yazının devamı veya yazı grubundaki diğer yazılara erişmek için bu linke tıklayabilirsiniz.
