“Ik wil me bewijzen in de maatschappij. Maar wat kan ik nog bijdragen?”
Jongeren blog — door Marlieke.
We luisteren naar Hamza (ja, Marokkaans): jonge gast, 22, netjes gekleed, zonder werk, zonder inkomen, zonder uitkering. Hij is vrijwilliger bij de Twern, het wijkcentrum waar we die dag verblijven. Hij vertelt ons zijn verhaal.
“Ik ben 22 en ik ben al vier jaar werkloos en ik kom niet in aanmerking voor een uitkering. Ik heb van alles geprobeerd joh. Schildersopleiding, verzorging, de BOL-opleiding: ik werd niet toegelaten. Beveiliging: niet de goede leeftijd. Ik heb een startkwalificatie daarvoor. Maar het Davinci college neemt me gewoon niet aan. Ze zeggen dat ik te oud ben, ook voor een BBL-leerplek. Voor het Zadkinecollege moet ik ook eerst werk vinden, maar dat lukt me niet. Het is zo simpel maar het is zo moeilijk. Ik kom gewoon voor mezelf, een diploma ophalen en dan ga ik weer naar huis.”
Hoe is dat zo gekomen dan? “Ik begon op mijn 12e met werken op de markt, dat wou ik zelf. Tot mijn 18e.” Hamza vertelt met zoveel woorden dat hij ondertussen van school naar school ging. Eerst de Mariaschool, maar toen zijn oudere broer naar Hans Petri ging was het niet meer leuk en ging hij naar satellietschool Sterrenburg. Daar was het niveau te hoog, dus ging hij ook naar de Hans Petri school. Na een half jaar instroomklas bleek hij te slim voor Hans Petri, en dus ging hij naar het van Wellantcollege. Daar ging Hamza van de 2e, 3e naar de 4e. Daar zegt Hamza: “Ja, en toen heb ik het zelf verpest. Zeg maar, omdat ik teveel vrijheid had gekregen op school om huiswerk te maken. Ik had meer macht over mijn vrijheid dan over mijn huiswerk. Ik stopte met school.”
Hamza vertelt door: “Op mijn 18e wilde ik weer naar school. Ik startte bij het Davinci noordendijk. Daar heb ik niveau1 AKA gehaald. Ik wilde niet meer naar school, ik wilde werken. Maar dat is nooit gelukt. Ik weet niet waar het aan ligt. Mijn leeftijd hoor ik altijd. En ja, ze zeggen het nooit he, maar mijn uiterlijk helpt niet. Ik ben Marokkaan.” “Ik ben altijd een werkjongen geweest. Maar in deze maatschappij heb je diploma’s nodig om te kunnen werken. Ze kijken meer naar diploma’s dan naar ervaring. Ik kan goed handelen. Maar zij vragen alleen maar: “Waar is je diploma”. Dus wil ik wil weer naar school, naar niemand neemt me meer aan. Ik hoor vaak: het is je leeftijd, je bent te oud. Ik wil me bewijzen in de maatschappij. Maar wat kan ik nog bijdragen?”
Waar is Hamza goed in? “Ik kan goed presenteren, op evenementen van de Twern vragen ze mij. Ik zou ook wel graag willen leren acteren, bekend worden. Ik wil eigenlijk vanalles. Als ik mag dromen, wil ik eigenlijk heel gewoon huisje, boompje, beestje. Het interesseert me niet wat voor werk ik moet gaan doen: in de horeca, iets met kinderen, verzorging. Ik wil het eigenlijk allemaal wel. Ik kan ook teksten schrijven en rappen. Teksten schrijven, zo uit ik mijn gevoel anders ga ik rare dingen doen. Verder doe ik karate, fitness, maar ik kan karate eigenlijk niet betalen. Dat is 25 Euro per maand. Dat klinkt als niets, maar als je geen inkomen hebt, kun je dat ook niet betalen.”
Wie helpt Hamza? “Sandra helpt mij (jongerenwerker Het Twern — red.). Ze helpt me met solliciteren, met brieven schrijven, daar ben ik zelf niet goed in. Ben met Sandra bij Sociale Dienst geweest. Ik moest naar Sliedrecht komen voor een bijeenkomst werk en leren. Verder geen mail meer van ze gehad, geen belletje, niks. Ik ben wel heel actief geweest. Maar ik ben nu ook wel teleurgesteld geraakt. Ik heb ook het Tempoteam geprobeerd, met hun traject match-maker: ze wilden me helpen. Ze zeiden: als jij een school zoekt, zoeken wij een beveiligingsbedrijf. Jij moet bewijzen dat je dit graag wilt. Ik heb me dus aangemeld bij het Davinci leerpark, bewijzen gestuurd via de mail. Ze zei telkens dat ze ermee bezig was, en ik wachtte daarop. Drie maanden heb ik gewacht. En emailde ze me vorige week: ze hebben het geprobeerd, het is niet gelukt want werken en leren in de beveiliging is te lastig.”
“Verder woon ik bij mijn ouders, soms zit ik bij mijn vrouwtje. Mijn vader heeft een baan. Ik overleef. Ik ben tegen een uitkering, maar het betaalt wel net het ziekenfonds van mijn vader en de karate en fitness. Ik wil gewoon iets bereiken. Ik wil zeggen tegen mijn moeder: dit heb ik bereikt, dan kan ik meebetalen.”
Chantal en ik kijken elkaar aan. Hoe kan het, dat wij, Chantal en ik, altijd teveel werk hebben, en hij helemaal geen werk? Wat een verhaal. Een verhaal over een jonge, gezonde gast die graag wil werken, over discriminatie, en teleurstelling. Maar ook een verhaal waar we misschien niet het hele plaatje van zien, of kunnen begrijpen. Chantal’s handen jeuken, zegt ze. Om het verhaal te begrijpen, te volgen, actie te ondernemen. Wat is het aanneembeleid van een school? Waarom lukt er niets?
Kunnen we ons oordeel nog even uitstellen, en onze zin om meteen actie te ondernemen? We besluiten Hamza te vragen of we nog meer van hem mogen leren. Hij blijkt nog een verborgen talent te hebben: hij is een goede observator (“ik zie dat je verkouden bent, heb je ook hoofdpijn?”) en stelt rake vragen (“jij vraagt mij wel wat ik in mijn vrije tijd doe, maar wat doe jij eigenlijk in je vrije tijd?”). We nodigen hem uit in ons lab-team. We zijn heel benieuwd hoe hij gesprekken met organisaties zou hebben over bepaalde vraagstukken die we vinden in ons lab, en wat hij zelf zou willen doen?
Marlieke
