Werkervaring telt, levenservaring telt niet?
Blog Jongeren — 12 maart 2015 — Door Marlieke
Barbara (22) ontmoet ik in een gezellig koffiecafe bij Rotterdam Centraal. Ze is speciaal uit Vlaardingen gekomen om haar verhaal aan Generation-D lab te vertellen. Via via begreep ik al dat ze in Dordrecht HBO Toegepaste Psychologie heeft gestudeerd, en nu al 1 1/2 jaar werkloos is. Nu ze zo voor me zit en rustig, opgewekt en welbespraakt haar verhaal vertelt, kan ik me niet anders afvragen: ‘hoe is het mogelijk dat Barbara werkloos is?’
Sorry, geen werkervaring
Barbara is geboren en getogen in Vlaardingen. Ze heeft er de Havo gedaan, en vervolgens een jaartje pedagogiek gestudeerd. Maar ze zocht verdieping. Daarom stapte ze over naar Toegepaste Psychologie aan het HBO in Dordrecht. Over Dordrecht trouwens niets dan goeds van Barbara. ‘Dordrecht heeft iets knus. Mijn HBO zat in de winkelstraat, gezellig bij de HEMA en Albert Heijn. We deden veel van onze onderzoekjes buiten, vragen stellen aan voorbijgangers enzo.’
In hoog tempo fietste ze in twee jaar door de studie en studeerde in 2013 cum laude af. ‘Ik dacht nog even: ik ga direct door naar de universiteit. Maar ik wilde eerst wat werkervaring op doen. Ik ging solliciteren. En daar ging het mis. Ik maakte een mooi CV, zette de werkgever centraal in mijn brieven en solliciteerde op allerlei mogelijke vacatures in mijn vakgebied. Vaak was het antwoord standaard: sorry, je hebt geen werkervaring. Ik belde er dan wel achteraan. Ik kreeg dan te horen dat ik een leuke, creatieve cv had, en dat ze me ‘in de portefeuille’ houden. Ik denk dat ik zeker wel honderd brieven verstuurde. Het werd op een gegeven moment zelfs een obsessie, ik zat zelfs s’nachts op de vacature-app! Als ik werd uitgenodigd vond ik dat wel spannend, maar vooral ook een uitdaging. En toch werd ik het steeds niet. Op 400 reacties op 1 vacature zit natuurlijk altijd wel iemand die voldoende werkervaring heeft.’
Klap in je gezicht
Wat doet allemaal met je? Na het versturen van honderd brieven en het ontvangen van evenzoveel afwijzingen, zonk de moed haar echt in de schoenen, vertelt Barbara. ‘Ik had veel zelfvertrouwen en was gemotiveerd om aan de slag te gaan. Bij mijn eerste sollicitatie zag ik mezelf er al werken, en dan valt het wel tegen als je het niet bent geworden. Dat is dan telkens een klap in je gezicht. Uiteindelijk ging ik er gewoon zelfs vanuit dat ik het niet zou worden. Je wordt er minder enthousiast door, en onzeker. En dat straal je dan ook weer uit, denk ik. Het zure is dat ik zelf sollicitatie- en talenttrainingen heb gegeven in een reintegratieproject met WAJONG’ers voor mijn stageproject. Ook was ik studieloopbaanbegeleider bij een ROC. En dan lukt het je zelf niet!’.
Niet stilzitten
Wat voor werkervaring heb je, vraag ik. Er komt een lange lijst aan werkervaring. Interieurstylist, jeugdwerker, nanny, aan de hogeschool een aantal klusjes. Aan veelzijdigheid geen gebrek bij Barbara. En nu? ‘Oh ik zit niet stil, dat zit niet in mij. Ik werk al 8 jaar 3 en een halve dag per week in de supermarkt, als kassa- en versmedewerker. Het is een fijn team om mee te werken en ik vind het klantcontact leuk, maar ik zoek wel wat meer uitdaging natuurlijk. Verder houd ik mij bezig met vrijwilligerswerk. Mijn achternicht kreeg een paar jaar geleden een hersenbloeding. Dat is een heftige gebeurtenis, en ik kan haar met mijn achtergrond goed helpen. En, oh ja: ik studeer nu deeltijd Psychologie aan de Open Universiteit. Een voltijdstudie is nu niet haalbaar want ik heb geen recht meer op studiefinanciering.’
Onzichtbare groep
Door wie of wat voelt Barbara zich geholpen of gesteund? Dat lijkt een moeilijke vraag. ‘In het begin was ik heel actief, ik liet veel mensen weten dat ik een baan zocht en ik zocht zelf actief via Linked-in en vacaturewebsites. Ik probeerde mijn netwerk groot te krijgen, en sprak bijvoorbeeld af met een GGZ-directeur. Ik had veel contact ook met mede-studenten, en praatte erover met mijn ouders. Maar na een tijd vergeten mensen je een beetje, ze denken dat je dan wel wat gevonden hebt. En het is niet leuk om met jezelf zo te leuren. Je krijgt het gevoel dat je er toch geen invloed op hebt, alsof het je allemaal overkomt.’
‘Aan instanties en organisaties heb ik niet zoveel. Niemand heeft ook echt zicht op mijn groep, dus er wordt ook weinig aangeboden. Het probleem lijkt niet goed bekend, want je staat nergens geregistreerd als werkloos. Ik behoor tot een onzichtbare groep naar mijn gevoel. Om hoeveel jongeren het gaat, is volgens mij niet echt bekend.’ Barbara’s mede-studenten blijken vooral of werkloos, of hebben een baan onder hun niveau, of studeren verder. Ze werken in een kledingwinkel of bij de Lidl als verkoper. ‘Sommige mensen hebben daar ook echt plezier in hoor! Een enkeling is een eigen bedrijfje gestart. Het loopt wel aardig, vertelt hij me, maar hij kan er niet van leven.’
Een nieuwe uitdaging nodig
Waar zou Barbara mee geholpen zijn? ‘Als ik terugkijk, dan hadden we als studenten meer steun vanuit onze studie moeten ontvangen. Begeleiding en training bij het solliciteren bijvoorbeeld. Ik was totaal onvoorbereid op deze moeilijke klus!’. ‘Het liefst wil ik natuurlijk een baan, zelfs een MBO-baantje is ook goed. Wat me nu zou helpen is gewoon ervaring opdoen, werkervaringsplekken die bijvoorbeeld worden aangeboden vanuit de gemeente. Het hoeft echt niet betaald te zijn, als ik er maar een uitdaging in zie. Dat ik met mensen bezig mag zijn. Ik vind het leuk om mensen te zien ontwikkelen, in hun studie en hun beroep. Met mijn eigen ervaringen, waardoor ik zelfs zonder werk bijna tegen een soort van burn-out zat, daar kan ik nu nog beter mensen mee helpen.’
We sluiten af. ‘Ik zorg dat het goed gaat met mijzelf, met mijn familie en vrienden, en ik geniet van de kleine dingen in het leven. Het valt mij op dat in mijn omgeving veel mensen gestresst door het leven gaan, ze leven niet echt bewust en gaan teveel op in hun werk of studie. Ook leggen zij op allerlei gebieden de lat voor zichzelf erg hoog, dat is ook nog steeds mijn eigen valkuil. Maar in het afgelopen jaar heb ik mijzelf veel beter leren kennen en heb ik ontdekt dat je zelfbeeld of eigenwaarde niet afhankelijk is van wat je doet, maar vooral om wie je bent.’
Barbara mag dan wel geen officiële ‘echte’ werkervaring hebben, maar je zou toch denken dat deze levenservaring evenzoveel waard zou moeten zijn als twee jaar werken. Wie biedt?
