“Er is een enorm positieve beweging in Deventer op gang gekomen”
“De bewustwording die in gang is gezet verandert zoveel.” Aan het woord is Pieter Folkeringa, programmamanager Jeugd en Onderwijs van de gemeente Deventer. Pieter stond in 2016 aan de start van wat nu de Deventer Aanpak Gezondheid en Gedrag(GG) is. Hij was een van de initiatiefnemers en is nog steeds enthousiast.
We zijn nu vier jaar verder. Wat is het belangrijkste resultaat van Gezondheid en Gedrag? “Er is een enorme positieve beweging op gang gekomen. Dat is ook waar het om ging en nog steeds om gaat: Met elkaar in beweging komen én blijven. Als ik naar de gemeente kijk dan hebben we inmiddels een nieuwe Nota Volksgezondheid, een coalitieprogramma, een beleidsprogramma GGD waarin de GG-aanpak omarmd wordt. De Adviesraad voor het Sociaal Domein Deventer is een overleg waarin burgers actief meepraten en meedenken. Nu wordt er ook door raadsleden regelmatig naar Gezondheid en Gedrag gevraagd. Dus het leeft echt!” Pieter is tevreden maar hier stopt het niet.
In die stadsbrede aanpak zijn de eerste jaren vooral professionals, vrijwilligers en inwoners getraind. Hoe ga je anders om met patiënten en cliënten? Pieter: “Ook beleidsmedewerkers en managers van zorg- en welzijnsorganisaties meldden zich voor een training. De kern van het gedachtegoed, de nieuwe werkwijze is dat de regie op gezondheid vooral bij de inwoners zelf ligt. Waar wordt hij of zij gelukkig van en hoe kan diegene zijn gezondheid in eigen hand houden?”
Waar staan we nu?
“Voor een aantal betrokkenen is het nog wel een proces van blijven zoeken: hoe pas ik de werkwijze iedere dag toe? Belangrijkste is dat men zich veel meer bewust is. Gedragsveranderingen hebben tijd nodig. Voor iedereen. Dankzij het opleiden van GG-coaches hebben we een belangrijke stap gezet in het verder brengen van de beweging ook na 2020 als het project als zodanig stopt. Zij coachen, inspireren en zorgen voor intervisie voor collega’s en mensen in hun netwerk. Maar ook bij andere organisaties leeft de aanpak. Bij thuiszorgorganisaties, maar ook bij Tactus Verslavingszorg zijn steeds meer medewerkers betrokken bij de nieuwe werkwijze en wordt GG omarmd in het nieuwe beleid.”
Minder zorg en gelukkiger inwoners
Wat was jouw motivatie om Gezondheid en Gedrag te stimuleren? “Voor mij was kostenbeheersing een belangrijk aspect. We streven ernaar dat minder mensen naar de dokter gaan. Door de steeds toenemende zorgbehoefte was deze beweging noodzakelijk. Denk maar aan de stijgende wachtlijsten, de vergrijzing en meer. Hoe kunnen we de groei van de zorg beperken, maar tegelijkertijd de zorg ook anders inrichten? De afgelopen jaren hebben we hele mooie individuele succesverhalen verzameld waarin we zien hoe het anders kan.”
“Zorg zal er altijd nodig zijn maar dankzij de bewustwording die nu in gang gezet is, verandert die zorg op een positieve manier.”
“De zorg is in Nederland zo ontzetten goed geregeld. Dat zien we zelf niet altijd. We zitten op een hoog verzorgingsniveau (huishoudelijke hulp, taxivergoedingen en scootmobiel). We hebben een gratis huisarts, verloskunde en betalen over het algemeen weinig als je kijkt naar de feitelijke zorgkosten. Maar ook in vergelijking met landen die dezelfde levensstandaard hebben.”
Een hele nieuwe generatie studenten
Wat is de volgende fase? “Er is nu meer aandacht vanuit dit gedachtegoed voor jeugd en jongeren. Dat is nu de meest logische stap! Allereerst de generatie die in opleiding is. Zij kunnen werken en denken vanuit eigen regie en gezondheid. In de beroepsopleidingen in social work en verpleegkunde zijn de veranderingen al gaande. Studenten die nu op de arbeidsmarkt komen gaan het verschil maken. Er is o.a. aandacht voor gesprekstechnieken waardoor mensen in hun kracht kunnen komen. Het gedachtegoed is voor hen beschikbaar om zo toe te passen!”
Effecten op het jeugdbeleid
“Door de GG-aanpak en de gedragsveranderingen kunnen we de WMO efficiënter inzetten.” Pieter vervolgt. “Bij de gemeente hebben we Team Toegang Jeugd en ook bij de GGD zijn er zeker 40 à 50 professionals die zich met jeugd en gezondheid bezighouden. Beide zijn een constante factor in ons gemeentelijk Jeugdbeleid. Leuk om te zien dat er op dit moment vanuit de scholen in basisonderwijs en middelbaar onderwijs interesse is voor training van medewerkers rond Gezondheid en Gedrag. Zij willen zelf graag aansluiten. Zo kunnen we op den duur de weerbaarheid van jongeren vergroten en is er meer aandacht voor gezond eten en bewegen. Op middelbare scholen wordt het gesprek aangegaan over uitval. De leerlingen zijn zelf verantwoordelijk. Niet langer bedenken anderen wat goed voor hen is. Zo werkt het ook met stages. Als ze zelf op zoek gaan en keuzes maken dan werkt het.”
Samenwerking in de wijken is essentieel
Op wijkniveau is er veel veranderd in Deventer. “De wijkinitiatieven zijn de afgelopen jaren gegroeid. Mensen, professionals en vrijwilligers zoeken elkaar vaker op. Het gaat erom dat de energie voor initiatieven en voor veranderingen uit de mensen die daar leven en werken komen. Dat is vanaf het begin in 2016 het uitgangspunt geweest.
Ook de samenwerking die inmiddels ontstaan is tussen zorg en welzijn komt voort uit de trainingen en gezamenlijke inzet. Bijvoorbeeld de huisartsen en POH’s zoeken vaker contact met de medewerkers van de sociale teams. Echt mooi om te zien.”
