Zero Knowledge Proof Kullanım Alanları

Günümüzde neredeyse tüm insanlık internet üzerinde zaman geçiriyor. Her gün milyarlarca veri üretiliyor ve tüketiliyor. Bu verilerin büyük bir bölümü çöp veri olarak adlandırılan verilerden oluşsa da bir kısmı da banka bilgileri, isim, soy isim, adres, yaş, ilgi alanları, arama motoru sonuçları ve internet üzerinde geçirilen süre gibi küçük ama oldukça önemli bilgilerden oluşmaktadır.

Bu bilgiler çoğu zaman kötü niyetli insanların hedef noktalarındadır. Aynı zamanda şirketler de bu bilgiler doğrultusunda bize satış yapmakta ve hizmet sunmaktadırlar. Bu iki senaryoda da verilerimiz bizim iznimiz ve bilgimiz olmadan kullanılmakta ve üzerimizden fayda sağlanmaktadır.

Blockchain verilerin dağıtık bir şekilde depolanması ve veri sahipliği sağlamasıyla bu sorunu bir nebze engelliyor. Ancak blockchain bu konuda da tamamen çözüm olamıyor. İnsanların internet üzerindeki gizliliği ve veri güvenliği için blockchainden çok önce üzerinde çalışılan bir alan var Zero Knowledge Proofs (Sıfır Bilgi İspatları).

Zero Knowledge Proof (Sıfır Bilgi İspatları), iki taraf arasında bilgi aktarımı yapılmadan o bilginin doğruluğunu ispatlayan bir teknolojidir. Evet, gerçekten inanılmaz bir şey. Bilgi aktarımı olmadan bilginin doğruluğu nasıl ispatlanabilir diye soru soruyor olabilirsiniz. Bu çok doğal. Çünkü bizim dünyamızda bir bilginin karşılıklı olarak doğrulanması için o bilgiye ulaşılması ve işlenmesi gerekir. Biz insanlar bilgi doğrulama olarak bu yöntem dışında başka bir yöntem kullanmayız.

Hemen birkaç örnekle bunu açıklayalım…

Mesela aracınızla seyahat ederken trafik çevirmesine denk geldiniz. Çevirmeye girdikten sonra polisler sizin ehliyetinizi ve aracın ruhsatını talep etti. Bunun nedeni ehliyetinizin olup olmadığını ve araç ruhsatının geçerliliğini doğrulamaktır. Bu doğrulamayı yapmak için ihtiyacı olan şeyler sizin ehliyetiniz ve aracın ruhsatıdır. Bu belgelere bakarak birkaç saniye de olsa sizin bilgilerinizi görerek herhangi bir problem olup olmadığını doğrular.

Başka bir örnek verecek olursak bir sosyal medya uygulamasına kayıt olmak ve giriş yapmak istediğinizi varsayalım. Bu işlemler için size ait çeşitli bilgileri sosyal medya şirketine vermeniz gerekir. Bunun nedeni kayıt yaptıktan sonra giriş ekranındaki bilgiler ile önceden kaydedilen bilgilerin eşleşme durumuna göre sizin girişinizi onaylamasıdır. Ancak yine buradaki önemli nokta web siteyi kullanmak için ad, soyad, e-posta, telefon numarası gibi bilgileri karşı tarafa vermiş olmanız. İşte, Zero Knowledge Proof (Sıfır Bilgi İspatları) sayesinde karşı tarafa herhangi bir bilgi vermeden o bilginin doğruluğunu kanıtlayabilirsiniz.

Konuyu daha iyi kavramak için bu içeriklerden yararlanabilirsiniz.

📌 Gelelim Zero Knowledge Proof’u gerçek hayatta nerelerde ve nasıl kullanabiliriz sorusuna…

• Kimlik Kartı, Sürücü Belgesi, Öğrenci Belgesi, Pasaport, Sosyal Güvenlik Kartı gibi kişisel belgelerin yerine(Size aitliğini kanıtlamak)
• Ev tapusu, arsa tapusu vb. evrakların doğrulanmasında
• İnternet üzerinde yapılan tüm kayıt ve giriş işlemleri yerine
• Adres, telefon vb. kişisel bilgi içeren tüm faturalar yerine
• İnternet üzerinde yapılan tüm alışverişlerde
• Oylama sistemlerinde
• Tüm bilet alım-satım ve kontrol işlemlerinde (Bilete sahip olmadığınızı kanıtlamak)
• Kredi başvuru süreçlerinde
• Banka işlemlerinde (Bir alışverişte toplam paranızın miktarını söylemeden alışverişe yetip yetmeyeceğini kanıtlamak)
• Parmak izi, iris izi, veya yüz tarama kullanılan her fiziki ortamda

Kısacası bir şeyin doğrulanacağı hayatın her alanında Zero Knowledge Proof teknolojisi kullanılabilir. Bu nedenle bu teknolojinin gelişmesi ve kullanılabilir olması çok değerlidir. Yukarıdaki örnekler ile kullandığınızda artık web sitelerinde, herhangi bir kurum işlemlerinde ve alışverişlerinizde verilerinizi karşı tarafa vermek zorunda olmadan işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz. Bu sayede kişisel veriler korunmuş ve işlemler daha hızlı bir şekilde tamamlanmış olur.