‘Een boom vol bladluis is een toprestaurant voor lieveheersbeestjes’
Boomverzorger Rosko Webley vertelt over hoe de gemeente lieveheersbeestjes inzet tegen bladluizen.
Veel lindebomen op het Lange Voorhout en langs de Hofvijver krijgen deze week hun jaarlijkse bestrijdingsmiddel tegen bladluis. En wat is nou een betere bescherming dan de natuur zelf? Boomverzorger Rosko Webley vertelt: ‘Daarom bestrijden we de bladluis in deze bomen met hun natuurlijke vijand: lieveheersbeestjes!’
TEKST: Jan Jens
TEKSTBEWERKING: Ismay Gossen
BEELD: Jurriaan Brobbel
In de lindebomen zitten veel bladluizen en de ‘luizenpoep’ kan veel overlast veroorzaken. Bankjes, auto’s en fietsen komen ‘onder de plak’ te zitten. Gelukkig zijn de larven van lieveheersbeestjes gek op bladluizen. Op dit moment worden daarom zakjes met de zogenaamde Exochomus-larven in de bomen gehangen door de boomverzorgers van het Groencentrum van de gemeente Den Haag.
Rosko is een van die boomverzorgers die de bomen inklimt om bladluis te bestrijden. Samen met tien collega’s is hij verantwoordelijk voor het onderhoud en de zorg voor bomen in Den Haag. ,,Ons werk bestaat vooral uit snoeien, het bestrijden van plagen of zieke bomen verzorgen, bijvoorbeeld 8.000 iepen die we jaarlijks injecteren. Ik houd heel erg van mijn werk en kan niet wachten tot het weer maandag is.”
,,Mensen vinden lieveheersbeestjes schattig, maar het zijn moordenaars onder de insecten’’
Natuurlijke vijanden
De bestrijding van overlast van bladluizen wordt op verschillende locaties in Den Haag toegepast. Dit project is een proef waarin boomdeskundigen, ecologen en een gespecialiseerd bedrijf goed samenwerken. ,,Daarnaast is de methode kostbaar, gemiddeld 30 euro per boom, dus het kan niet zo maar overal toegepast worden’’, aldus Rosko.
Waarom dan toch bladluis bestrijden met lieveheersbeestjes? ,,Dat heeft te maken met de relatie tussen de verschillende insecten die in de bomen leven”, legt Rosko uit. Denk aan mieren, lieveheersbeestjes en bladluizen die, in een strijd om te overleven, elkaar in een natuurlijk balans houden. In lindebomen zit veel bladluis. Mieren zijn gek op de suikers die de bladluis uitscheidt, en daar zitten lindebladeren vol mee. De lieveheersbeestjes zijn op hun beurt weer gek op bladluizen. Mieren en lieveheersbeestjes zijn dus natuurlijke vijanden van elkaar. ,,Kortom, het is echt oorlog boven in zo’n boom”, vertelt hij lachend. ,,Mensen vinden lieveheersbeestjes schattig, maar het zijn moordenaars onder de insecten.”
Onder de plak
Omdat de luizen die kleverige suikers uitpoepen (honingdauw) ontstaat er overlast. Straatmeubilair als bankjes en tafels, auto’s en fietsen komen ‘onder de plak’ te zitten. ,,Op die honingdauw kunnen zich ook nog schimmels gaan vormen en dat zorgt weer voor zwarte plekken, zogeheten roetdauw”, licht Rosko toe. ,,Ondernemers en inwoners worden daar vanzelfsprekend niet vrolijk van.” Daarom tellen Rosko en zijn collega’s ieder jaar insecten in de Haagse lindebomen.
Op basis van die telling rekent een ecoloog uit hoeveel larven nodig zijn voor het verminderen van overlast. Deze larven worden op natuurlijke wijze gekweekt bij een speciaal bedrijf in Wageningen. De larven worden gekoeld bewaard en vervolgens met zakjes op ongeveer 6 meter hoogte vastgemaakt in de boom. ,,Meestal doen we dat met een hoogwerker. Dat is efficiënter dan steeds omhoog te moeten klimmen — al is dat natuurlijk wel veel leuker”, knipoogt Rosko. ,,Ons werk trekt altijd veel bekijks, mensen vragen honderduit. Die vragen probeer ik altijd goed te beantwoorden, al is daar natuurlijk niet altijd tijd voor.”
Hongerige larven
Na het plaatsen van de zakjes met larven moet de natuur haar werk doen. De larven vreten zich vol met luizen. Volgens Rosko is de timing is echter essentieel: ,,Er moet veel bladluis zitten, zodat lieveheersbeestjes zich goed vol kunnen eten. Anders sterven de larven van de honger.” Een larf kan wel 50 tot 100 luizen per dag eten. In een zakje zitten 250 larven. Per zakje worden dus tussen de 10 en 20.000 luizen per dag opgepeuzeld!
Rosko en zijn collega’s hangen 65 zakjes op het Lange Voorhout, dus het aantal luizen vermindert echt met tienduizenden tegelijk. Het duurt twintig dagen voordat de larven ontpoppen tot een volwassen lieveheersbeestje. Ook deze volwassen dieren zijn dol op bladluis. ,,Een boom vol bladluis is als het ware een toprestaurant voor (de larven van) een lieveheersbeestje.”
Het Groenbedrijf Den Haag onderhoudt en verzorgt al het groen in de stad. Lees hier meer over hun werk.
