Mondkapjes: terug van weggeweest
9 tips voor comfortabel en veilig gebruik
Mondkapjes, in Den Haag ook wel: bekbedekkâh, lipslip, kaakvitrage, waffeldoekje... Hoe je ze ook noemt, vanaf 6 november 2021 dragen we ze weer in onder andere winkels, bij de kapper en de fysio en in en rond het openbaar vervoer. Maar hoe zat het ook alweer? Wat is een neusbeugel of een zwerfkapje. En hoe zorg je ervoor dat je bril niet beslaat? Haagse Handen verzamelde 8 tips voor een comfortabel en veilig mondkapjesgebruik.
TEKST: Timo Meester
BEELD: Frank Jansen
UPDATE: het oorspronkelijke artikel uit november 2020 is geactualiseerd op 5 november 2021
1. Draag ’m goed
Als je een mondkapje niet goed draagt heeft het geen nut. Het woord ‘mondkapje’ klopt eigenlijk niet helemaal, want je draagt het kapje ook over je neus. Was je handen voordat je hem opzet. Daarna trek je het mondkapje over je neus en mond. Raak alleen de elastieken aan. Bovenop het mondkapje zit een metaalstripje — de neusbeugel — waarmee je hem om je neus vormt. De onderkant van het kapje draag je onder je kin. Daarna zit je er niet meer aan, want anders kan je het mondkapje besmetten. Zet je ’m onderweg op? Gebruik dan handgel om je handen eerst te desinfecteren.
2. Neem meerdere kapjes mee
Een schoon mondkapje draag je bij voorkeur 1 keer en niet langer dan 3 uur achter elkaar. Neem dus meerdere kapjes mee om te wisselen. Ook voor het geval je niest, waarna je zo snel mogelijk een schoon mondkapje opzet. Gebruik afgesloten bakjes of zakjes om schone en gebruikte mondkapjes apart van elkaar te bewaren.
3. Gebruik een herbruikbaar mondkapje
Gebruikte mondkapjes die op straat belanden als zwerfkapje? ‘Kap Nâh!!’, zou stripheld Haagse Harry zeggen. Door herbruikbare mondkapjes te dragen, zijn er minder mondkapjes nodig die per ongeluk op straat kunnen belanden. Ze zijn ook nog eens een trendy fashion item, duurzaam en zitten lekkerder dan de wegwerpvariant. De meeste zijn namelijk van zacht katoen en verstelbaar. Je koopt herbruikbare mondkapjes in een (web)winkel of je maakt ze zelf (PDF, 152 kB).En voor wie denkt tijdens de koude wintermaanden een sjaal te gebruiken: volgens de Rijksoverheid is een sjaal geen mondkapje.
4. Stop hem goed weg
Elk mondkapje kan zonder dat je het doorhebt uit je jaszak vallen. Stop ze daarom goed weg, bijvoorbeeld in een jaszak met rits.
5. Was je mondkapje
De Rijksoverheid adviseert je herbruikbare mondkapje na elk gebruik op 60 graden te wassen. Uitwassen kan met de hand of met de wasmachine op een lang programma. Gebruik alleen wasmiddel.
Op internet vind je allerlei andere manieren om je mondkapje te reinigen, zoals stomen, strijken, invriezen of een paar dagen wegleggen. De resultaten daarvan zijn niet onderzocht en de Rijksoverheid raadt deze alternatieve schoonmaakmethodes niet aan.
6. Gebruik de juiste filter
In de meeste herbruikbare mondkapjes kun je een filter plaatsen. Dit voegt een extra laag bescherming toe aan jouw mondkapje. Net als je mondkapje was je de filter na elke keer dragen even mee. Je koopt filters in een (web)winkel of je maakt ze zelf. Het RIVM raadt stofzuigerzakken als filter af (PDF, 207 kB), hier kunnen ongezonde chemische stoffen in zitten. En die wil je niet inademen.
7. Beslagen bril
Ieder brildrager kent het: beslagen glazen als je van buiten naar binnen komt. Met mondkapjes ervaar je dit probleem ook buiten. De warme lucht komt onder je mondkapje uit en beslaat je bril. Nu.nl filmde verschillende trucs, waarbij het insmeren met handzeep en schoonvegen met een brillendoekje goed werkte. Ook is het belangrijk dat jouw mondkapje goed aansluit op je gezicht (zie tip 1). Dan ontsnapt er minder lucht, goed voor jouw bril én tegen de verspreiding van virusdeeltjes.
8. Wat zeg je?
Het mondkapje maakt je stem dof en slecht verstaanbaar. Daarom moet je scherpte aan je stemklank toevoegen. In de video ‘Verstaanbaar spreken met een mondkapje’ legt stemtrainster Elizabeth Ebbink uit hoe je dat doet.
9. Géén kinderspeelgoed
De Rijksoverheid adviseert geen mondkapje op te zetten bij kinderen tot 3 jaar. Zij kunnen hier nog niet goed mee omgaan. Bij hele jonge kinderen kan een mondkapje zorgen voor ademhalingsproblemen of zelfs verstikkingsgevaar. Zet jonge kinderen dus geen mondkapje op. De verplichting om een mondkapje te dragen geldt pas vanaf 13 jaar.
