[Ngày13/12/2017] — Những điều tôi đã biết về Campuchia khi tới đây: ngày sinh và sinh nhật không bao giờ được kỷ niệm, và cũng không thực sự được công nhận (tôi đã biết điều này từ cha mẹ tôi, nhưng tôi tưởng đó chỉ là quan niệm của riêng họ); bất động sản thương mại đang phát triển nhanh chóng (thậm chí là nhanh quá mức), nhờ đầu tư của Trung Quốc và Hàn Quốc; bạn có thể ăn một bữa chỉ với $1; học lại ngôn ngữ đầu tiên của mình khá dễ dàng và thú vị; dân ở đây tưởng tôi có gốc gác Nhật Bản; và tôi chưa hề thấy ở đâu có ri-đô trong phòng tắm, có lẽ cũng là một thứ ít quan trọng như ngày sinh vậy.
[Ngày 16/12/2017] — Thực tập khám đã xong! Gặp người khách cuối cùng vào lúc 3:30–5:30 AM giờ địa phương rồi tôi tới một khách sạn để dùng WiFi xịn, tạm rời xa lối sống nhà trọ một chút, và trong hình là bữa sáng miễn phí bình yên của tôi.
Tôi cũng đã đi một chuyến xe tuk-tuk cùng với hai cô gái ngày hôm nay, họ từng sống ở San Diego và giờ ở Portland (PDX), một trong số họ đã từng học ở trường trung học South Salem HS! Thế giới quả là nhỏ bé trên đường đi du lịch.
Giờ tôi đang ở Siem Reap, một nơi TUYỆT VỜI, ĐẸP ĐẼ, KỲ DIỆU VÀ TÔI THỰC SỰ MÊ MẨN!
[Ngày 17/12/2017] — Tôi khám phá và chụp ảnh vài con phố trong khu Chợ Cũ nơi ban đêm khá tấp nập. Dân ở đây có vẻ hạnh phúc, một không khí khác hẳn với Phnom Penh.
Tôi ngắm nhìn bọn trẻ chạy đuổi nhau với những chiếc ống nhựa trên tay, dọc theo sông Siem Reap, băng qua những cây cầu đi bộ, vẫy tay với khách du lịch, và cảnh tượng ấy khiến tôi nhớ quay quắt hồi bằng tuổi chúng, suốt ngày tôi chạy nhảy, trèo cây với bạn thân của tôi hồi đó cũng là người Campuchia.
Tôi ước mong bọn trẻ được hạnh phúc trong suốt quãng đời còn lại, và sẽ không bao giờ mất đi cảm hứng đối với những điều giản dị như những khoảng thời gian thư thái và bầu bạn.
[Ngày 17/12/2017] — Những nhà sư Khmer nổi bật trong bộ y phục màu cam ở Chợ Đêm, nhưng cũng đập vào mắt tương tự như sự hiện diện của Trung Quốc ở đây. Đầu tư nước ngoài của Trung Quốc vào Campuchia đã mang đến cho Campuchia nhiều xe bus du lịch, nhà hàng, ngân hàng Trung Quốc v.v.
Đất nước nghèo và phụ thuộc nhiều vào viện trợ này không có sự lựa chọn nào khác là chấp nhận tiền viện trợ của Trung Quốc. Viện trợ của phương Tây luôn đi kèm với những ràng buộc, thường là dưới thông qua cam kết về nhân quyền và các tiêu chuẩn về dân chủ.
Dù kinh tế nước này có khởi sắc, tôi hy vọng Campuchia có thể phát triển một cách đúng đắn, giữ được bản sắc văn hóa, đặt con người lên trên lợi nhuận, đặt cộng đồng lên trước các tập đoàn …
Có lẽ nên bắt đầu với việc dừng lấp các hồ và bể chứa để xây dựng nhiều tòa nhà hơn nữa. Chúc họ may mắn trong lần bầu cử tới.
[Ngày 30/7/2018] — Đã 8 tháng trôi qua kể từ khi tôi đến Campuchia lần đầu tiên, nhiều năm sau khi cha mẹ tôi chạy trốn khỏi đó, và chỉ khi đặt chân tới tôi mới có thể hiểu vì sao họ rời bỏ nơi đó thay vì sống trong một đất nước mà chẳng có ai chia sẻ những quan niệm và giá trị của họ.
Hôm nay, Thủ tướng Campuchia lại “trúng cử” lần nữa, sau khi đã mua phiếu bầu, bắt đối thủ chính và ám sát một đối thủ khác để nhắn nhủ thông điệp.
Là một người Mỹ có thể chỉ trích tự do và công khai Tổng thống của mình, tôi đã sốc khi tới Campuchia, nơi họ chỉ dám thì thào bình luận chuyện chính trị.
Tôi đã bị sốc bởi tôi đến từ một nơi có chính phủ mà các quyền của tôi được ghi trong luật và được tôn trọng, còn ở đây chính phủ lấy tài sản của dân để đem cho những tay trùm giàu có.
Đúng, nước Mỹ có cả đống thứ không thể chấp nhận được tồn tại từ vài thập kỷ qua, nhưng vẫn còn xa mới đạt tới độ vô pháp vô thiên tới mức đó, và chúng ta vẫn có thể phản đối, chống lại bằng mọi khả năng có thể — những điều mà chúng ta thật sự may mắn có được.
Ảnh và bài: Westley Dang @westleydang, từ California, Mỹ.
