Hoe Aernoud Bourdrez ruimte maakt door het weghalen van schaarstes
Happyplaces Stories (video)
Arnoud is niet je gebruikelijke intellectual property advocaat. Ik ontmoette hem ooit op een evenement op een camping, tijdens het bouwen van vlotten. Want daar zijn advocaten immers het beste in. Hij is gespecialiseerd in het smaakvol afhandelen van conflicten. Hij ziet schoonheid en mogelijkheden in elk conflict en weet precies hoe je slim kunt onderhandelen, zowel thuis aan de keukentafel, op straat als in de boardroom. Hij behartigt de belangen van kunstenaars, fotografen, vormgevers en architecten. En verzamelt ook kunst, liefst als er op de een of andere manier qua recht iets aan de hand is. Zo verwierf hij een röntgenfoto uit de film van ‘Jackass: The Movie’. Hij schreef hen een brief:
‘Ik vind het een interessante foto, niet alleen omdat het het resultaat is van briljante, hilarische televisie, maar ook vanwege bijkomende copyrightvraagstukken’.
Arnoud bood hen aan zijn Mercedes 420SEC uit 1989 te ruilen voor de foto, waarmee Jackass akkoord ging. Hoe dat allemaal verder liep, zie je hier:
Hij heeft met succes onderhandeld in meer dan 40 landen. Ook is hij de schrijver van de internationale bestseller ‘Think Like A Lawyer, Don’t Act Like One’, een onmisbaar boek met 75 fundamentele lessen voor slimme onderhandelaars en is hij de oprichter van Sauveterre.
‘Spaces’ in de Engelse zin zie ik als iets veel fysiekers dan in Nederlandse zin, ‘de ruimte’. Als ik aan ruimte denk, dan denk ik eerder aan de abstracte vorm. Wat mij bezig houdt is dat je afhankelijk van de fase waarin je zit in het leven, er altijd een vorm van schaarste is. Maar die schaarste kun je toch zelf wegnemen, waardoor er ruimte ontstaat. Als student heb je schaarste aan geld, en heb je zeeën aan tijd. In die zin heb je heel veel ruimte. En als je dan gaat werken, heb je minder schaarste op het gebied van geld, maar dan plotseling heb je weinig tijd. Ik denk dat de uitdaging voor mij, en ik denk voor veel mensen in de samenleving waar je de ruimte krijgt om mooie dingen te doen, dus niet bezig bent met overleven, is om te zorgen dat je de schaarstes zoveel mogelijk terug dringt. Dus dat je zorgt dat je genoeg tijd hebt om dingen te doen. Dat je genoeg middelen hebt om dingen te doen. Dat je genoeg gelijkgestemden hebt in je omgeving die je in staat stellen om dat te doen. Die daarvoor open staan.
Als ik nu kijk naar de ruimte die ik spannend vind, dan is het ’t creëren van ruimte in verschillende dimensies, zodat ik kan doen — zodat ik genoeg geld heb en genoeg tijd — om de dingen te doen die ik wil doen, binnen een omgeving waarin mensen daarvoor ontvankelijk zijn.
Je kunt wel tot je zestigste door werken en dan hopen dat je lang genoeg leeft om te genieten van je ouwedag. Je kunt ook besluiten om al wat eerder stukjes pensioentijd te souperen. Dus op weg naar het ouder worden steeds even een stap terug te doen. Zoals wij in 2011 een half jaar met de familie in Buenos Aires hebben gewoond. Wij proberen binnenkort weer een half jaar tot een jaar in het buitenland te wonen. Want wij werken toch wel door tot na onze pensioengerechtigde leeftijd, verwacht ik tenminste, omdat er genoeg leuke dingen zijn om te doen. En genoeg uitdagingen die ik niet zou willen laten liggen.
Als je er een jaar tussenuit gaat moet je weer de financiële middelen creëren. Maar je moet ook ruimte in je hoofd creëren. En vooral ruimte in tijd. Voordat je weg gaat, heb je het extreem druk en als je terug komt heb je het, als je niet oppast, weer extreem druk. Dus hoe kun je je leven zó inrichten, dat waar je ook bent, en wat je ook doet, je niet weer opgesoupeerd wordt teveel moeten bezig zijn met geld verdienen. Teveel bezig moeten zijn om te organiseren. Mijn streven is, qua ruimte, om daar zoveel van te creëren, in die verschillende dimensies, dat ik kan leven zoals ik wil leven.
En dat blijft mijn streven. Dat maakt ook dat ik mezelf dwing om na te denken over manieren om op een alternatieve manier geld te verdienen. Mijn inkomsten zijn nu direct gerelateerd aan de tijd die ik besteed. Maar ik heb nu een boek geschreven dat goed verkoopt en dat biedt mij de mogelijkheden om inkomsten te blijven houden een tijdje, hoewel ik niet werk. En ik hoop dat ik hierna weer een boek schrijf dat nog beter loopt en als dat lukt dan heb ik dus ook de ruimte om te zeggen: ‘Dan ga ik even niet werken.’ Omdat de inkomsten in die tijd doorlopen. En als advocaat is het probleem, dat als ik nu stop met werken, dat mijn inkomsten die ik daar mee krijg direct stoppen.
Wat denk ik een hele traditionele benadering is in de advocatuur, maar dat zal je ook in andere disciplines hebben zoals de medische wereld, dat er heel erg wordt geantwoord binnen de discipline. Er wordt een juridisch antwoord gegeven op een juridische vraag. Hoewel het vaak veel verstandiger is, of veel effectiever, om te kijken of je niet met een antwoord kan komen uit een andere discipline. Er is een heel mooi boek geschreven door twee hoogleraren van Harvard, een jurist en een psycholoog, en die hebben in kaart gebracht wat de vijf voornaamste veroorzakers zijn van een conflict. En die spelen altijd. Dus op het moment dat een client bij mij komt en zegt: ‘Ik heb een conflict want iemand heeft Artikel 3 van het contract geschonden.’ Dan gaat het vaak helemaal niet over Artikel 3. Dan gaat het bijvoorbeeld over het feit dat hij niet gewaardeerd is. ‘Niet gewaardeerd’ worden is de allerbelangrijkste veroorzaker van een conflict. Op twee staat ‘buitengesloten worden’ en op drie, vier en vijf zijn ‘de status’, ‘de rol’ en ‘de autonomie’ die niet zijn erkend. Die geschoffeerd zijn. Ik denk dat het ook met ruimte te maken heeft dat, op het moment dat je een vraag krijgt dat je niet automatisch gaat zoeken naar een antwoord in de omgeving waar het ’t meest voor de hand ligt dat het antwoord gevonden kan worden. Dus op het moment dat je een cliënt zegt dat Artikel 3 van het contract is geschonden, dan kun je naar Artikel 3 gaan, maar dan kan het wel nuttig zijn door te vragen hoe de verhouding zit. Dan ga je denk ik meer kijken naar de context. Dus de ruimte daar omheen. En een moi voorbeeld vind ik Dr. Phil. Die krijgt een echtpaar op bezoek dat ruzie maakt over de hond. Volgens de vrouw is de hond te duur en stinkt ie. En volgens de man helemaal niet, want hij heeft onderzoek laten doen het blijkt dat de kat stinkt. En dat de kat duurder is. En dan zegt Dr. Phil: ‘It is not about the dog.’ Het gaat erom, legt Dr. Phil dan uit, dat de man als hij thuis komt eerst de hond omhelst en niet zijn vrouw. En dat steekt de vrouw. En de vrouw denkt: ‘Als ik die hond eruit heb, dan omhelst ie mij.’ Maar zo los je natuurljk niet een probleem op.
Het boek dat ik heb geschreven, dat gaat over onderhandelen. Een advocaat heeft natuurlijk geleerd hoe het recht in elkaar zit. En hoe je dat moet toepassen. Maar wat veel interessanter is, is het conflict dat daar achter ligt. Dat de oorzaak is voor het schermen met juridische regels. Er staat geen juridisch woord in het boek. Het gaat alleen maar over het conflict, de processen die erin spelen en hoe je het conflict kunt oplossen door de patronen in kaart te brengen en die dan te doorbreken.
Ik heb op een gegeven moment een werk willen krijgen van een fotograaf uit Chicago. Hij reageerde nooit op mijn e-mails. Ik had hem zelfs een gouden Leica aangeboden, dat is een limited edition gouden Leica, in ruil voor die foto. Toen zei hij: ‘Wat bedoel je dan?’ Hij zei geloof ik dat hij het niet helemaal zag zitten wat ik voorstelde. Toen vroeg ik: ‘Ben je woensdag in de buurt?’ Toen zei hij: ‘Ja, I’m here.’ Toen zei ik: ‘Noem een café, dan drinken we een kop koffie.’ Toen ben ik dinsdag naar Chicago gevlogen. En woensdag zat ik daar voor die kop koffie. Toen zei hij: ‘Wat brengt jou naar Chicago?’ Toen zei ik: ‘Jij, en die foto.’ Toen zei hij: ‘Ben je voor die foto en mij naar Chicago gevlogen?’ Toen zei ik: ‘Ja.’ Toen zei hij: ‘Well, then you can have it.’ Dus toen heb ik mij een gouden Leica uitgespaarden heb ik die foto van hem gekregen. En niet zozeer bewust gespeeld met die aspecten die spelen in een conflict, zoals ik die net beschreef, maar achteraf kan ik wel heel goed uitleggen hoe hij plotseling zei: ‘You can have it.’
Wat ik ook heel mooi vind. Ik krijg vaak reacties dat mensen het hele boek hebben gelezen. en dan vraag ik: ‘En, hoofdstuk 52 ook?’ Want de meeste hoofdstukjes zijn nog geen 100 woorden, en hoofdstuk 52 hebben ze niet gelezen. en datz ijn de kleine lettertjes waar mijn beroepsgroep zo beroemd om is. maar de grap is, als je die kleine lettertjes leest, dan staat er: ‘Let op, als je deze kleine lettertjes niet leest dan zie je ook iets over het hoofd, namelijk dat de eerste die deze lettertjes leest, en een e-mailtje stuurt, naar mij, de auteur, die krijgt…’ Wacht, ik zal het voorlezen. Kleine lettertjes, dus ik moet hard zoeken:
‘Because the unaware…’
Dus ik heb de lezer gedefinieerd als ‘de onwetende’, ‘the unaware’…
‘… in general, is not informed of the precise content of the small print, he remains ignorant and vulnerable in the event, the inviolable…’
Dat ben ik dan, dus ‘de onschendbare’.
‘… is in default, as well as unaware of important information which in the legal procedure can be used against the unaware. It can be the case that the unaware misses out on attractive possibilities, such as…’
Daar komt-ie:
‘… the undertaking made herein by the inviolable to make the unaware eligible for a dinner for two at Chinese Restaurant Libelle in Heerhugowaard, the Netherlands, or any other Chinese Restaurant in the world (with a maximum of two hundred and fifty euros), if the unaware is the first to send an e-mail to…’
Nou, mijn e-mailadres…
‘… making an official request and containing the words ‘me me me’ in the subject.’
Het heeft een aantal maanden geduurd, voordat iemand die kleine lettertjes had gelezen, mij een e-mail stuurde, en die heeft onlangs voor 250 Euro in de Libelle in Heerhugowaard gegeten. Waarmee ik eigenlijk wil zeggen dat advocaten die kleine lettertjes gebruiken daar soms daar heel erg nutting soms de tegenstander misleiden. maar soms gaat het ook mis, zoals je hier zag. Ik ben ook geen groot voorstander van kleine lettertjes. Ik geloof dat ik niet eens lange contracten kàn maken. Heb ik niet het geduld voor.
Ik ben vijf jaar advocaat geweest. Toen heb ik gedacht: ‘Kappen.’ Al mijn know-how weggegeven en naar Amerika verhuisd. Toen kreeg ik allemaal vragen uit Nederland. Toen dacht ik: ‘Dat is allemaal te leuk om niet op in te gaan.’ Ben ik terug gegaan naar Nederland. En ik heb nu een praktijk die heel onconventioneel is. Ik heb in de tien jaar dat ik dit vak beoefen, ik denk dat ik vijf, misschien tien vonnissen heb gekregen. Hoewel ik denk dat de gemiddelde advocaat misschien wel 20 vonnissen per jaar krijgt. Omdat ik altijd alles schik. Dat betekent niet dat je niet moet willen procederen, je moet daartoe wel bereid zijn en die bereidheid moet je uitstralen. Maar wat interessant is dat ik nu kan doen wat ik altijd al wilde doen en me op elk moment kan afvragen: ‘Is dit niet een moment voor een schikking?’ Wat bijvoorbeeld een heel mooi moment is om te schikken, is vlak na een hele goede zet. Of nadat je het vonnis hebt gewonnen. Dan moet je nog betekenen, maar je kunt ook tegen de tegenpartij zeggen: ‘Laten we nou niet betekenen, laten we het op een andere manier doen.’ Dus, de kracht en de moeilijkheid zit hem er in, om je eigen danspasje te ontwikkelen. En daar vertrouwen in te hebben. Dus niet te kijken, hoe dansen andere mensen. Dan ga je eigenlijk op de dansvloer kijken of je dat danspasje kunt nadoen. En dan krijg je nooit een danspasje dat er natuurlijk uit ziet. Pas op het moment dat je je eigen danspasje maakt, wat je vaak al maakt voordat je het door hebt, en je gaat daar eens naar kijken hoe dat voelt, dan blijkt dat het misschien best wel een leuk danspasje is en dat het best goed werkt. En dat mensen daar best graag mee verder willen. Dat is moeilijk, maar tegelijkertijd als je daar op focust, zit daar ook je kracht denk ik.
