Hoe Bjorn Bosch ruimte maakt door lief te zijn en te luisteren
Happyplaces stories (video)
Leerlingen en studenten die vergeten zijn, kansloos geacht worden, die vinden dan voordat ze door de maatschappij op een zijspoor worden gezet de sympathieke grote glimlach van leraar Bjorn. Die laat zien dat er mogelijkheden zijn, soms blijkt zelfs ver voorbij welke verwachting dan ook, als die er al waren. Ik had Bjorn al een tijd niet besproken. De meest ingekleurde herinnering is die van ons zondagse voetbal elftal, sv DSS: sportvereniging ‘Door Samenspel Sterk’.
Opgericht zonder statuten, op enkel een simpele afspraak om op zondag met allerlei niet-echt-voetballers op een kunstgrasveld in de buurt samen een potje te voetballen voor de lol. En door het een naam te geven die verder ging dat voetballen alleen, ruimte gaf aan plannen die misschien gaande weg zouden ontstaan. Elke week kwam er wel iemand bij wat leidde tot mooie verhalen. En, muziek. Ik kende Bjorn via Jaap, en beide maakten muziek. Ik niet, wel clips voor bands. Een van die bands was Johan. Dus toen Johan na jarenlange afwezigheid weer een nieuwe plaat uit bracht én, je verzint het bijna niet, in Meppel kwam spelen, was het vanzelfsprekend bijna dat we elkaar daar weer voor het eerst spraken sinds lange tijd. Hoe leuk dat was. Bjorn blijkt nogal een ‘kaartenbakgeheugen’ te hebben zoals hij het zelf noemt. Zo’n geheugen dat alles in detail in een bakje opslaat van iemand en bij een trigger, zoals een gesprek, zo maar alles tevoorschijn kan halen. Geweldig, want daardoor zijn de zwartwit foto’s in je hoofd ineens levendig kleur. Wat hij dus ook doet met kansen van kinderen nu, kleur geven aan hun wereld die zwartwit lijkt in de ogen van de maatschappij en de kinderen zelf.
Zien wat de mogelijkheden van iemand zijn
Ik geloof dat er voor iedereen, wie of waar je ook bent, mogelijkheden zijn die kunnen groeien. Ik probeer dat te triggeren zodat er ruimte ontstaat dat kinderen een stuk van zichzelf ontdekken waar ze nog geen weet van hebben. Is daar opleiding voor? Hoe ik daar gekomen ben? Dat is voor een groot gedeelte ervaring, zien; benieuwd zijn naar het verhaal er achter. Waarom is iemand zo? Waarom is iemand op het punt gekomen waar hij is? Welke mogelijkheden zijn er voor iemand? Doordat ik in het special onderwijs ben gaan werken met leerlingen die veel teleurstellingen hebben gehad, in schoolgang maar ook in vriendjes omdat ze als ‘anders’ worden bestempeld, ben ik benieuwd welke mogelijkheden er wél in kinderen, of in het algemeen, mensen schuilen. Daar met een frisse blik naar durven kijken, daar ook iets anders mee omgaan en kijken wat de mogelijkheden van iemand zijn. Dat zit voor een groot deel ook in mijzelf. In durven kijken naar iemand, naar mogelijkheden van iemand; waar ze zelf niet meer in geloven. Waarvan ze zelf niet zien dat het er is. Daar haal je dan toch super mooie resultaten mee. Dat er dus dingen wél mogelijk zijn. Dat het zelfvertrouwen wél groeit. Dat er mogelijkheden zijn. Zelfs mogelijkheden waarvan ik zelf niet eens wist dat het mogelijk was. Zoals jongens die ineens super succesvol blijken te zijn omdat ze wat met computers kunnen. Daar wat tofs mee kunnen. Meisjes die zichzelf overwinnen. Onlangs hoorde ik van een meisje die ik in de klas had, dat ze nu in Parijs woont en model is. Dat is toch vet! Toen je twaalf was geloofde niemand dat er iets mogelijk was, en jij bent nu gewoon in Parijs omdat er wél iemand is die ziet wat je kan.
Dat er dus dingen wél mogelijk zijn. Dat het zelfvertrouwen wél groeit. Dat er mogelijkheden zijn. Zelfs mogelijkheden waarvan ik zelf niet eens wist dat het mogelijk was.
Roedels vormen en fingerspitzengefühl
Waar ik ze nu ontmoet, ik werk in het mbo, daar zijn het studenten die geen kwalificatie hebben. Ze hebben geen diploma gehaald of ze zijn komen vluchten vanuit het buitenland. School is mislukt, maar ze zijn nog wel leerplichtig dus ze moeten nog wel naar school. Ze hebben een hekel aan school en zitten tegen hun zin daar. De regering vindt dat je nog wel een diploma moet halen. Daar moeten wat lessen voor worden gegeven. Maar ik vind dat gedeelte van het onderwijs het minst belangrijke. Waar ik naar zoek met die studenten, is naar verbinding. Op het moment dat ze bij mij in de klas komen, vormen wij een groep, een roedel misschien wel. Wij gaan het met elkaar doen. Soms betekent dat misschien wel een half jaar naar school en daarna lukt het nog steeds niet omdat het hartstikke moeilijk is, maar is dat half jaar misschien wel de meest toffe tijd met toffe herinneringen. Daarom geloof ik er ook niet in om direct heel strak lijnen uit te zetten door te zeggen: ‘Dit is de school, dit verwachten we van je, hier moet je wat aan doen.’ Maar geloof ik heel erg in het los vasthouden, heel erg fingerspitzengefühl. Kijken naar mogelijkheden, op hun plek laten voelen, het heel erg strak wegzetten wat de eisen van de opleiding zijn kunnen we na een half jaar ook wel doen. Het eerste half jaar is veel meer ‘kom maar gewoon binnen en zorg dat je blijft komen’, Voor sommigen is het al een uitdaging om ’s ochtends op tijd uit bed te gaan, om 08.30 uur in een schoollokaal te zijn of in een schoolgebouw en te participeren in een les. Voor sommigen is dat al zo ongelooflijk moeilijk omdat ze juist bij dat stukje, én vroeg opstaan én zorgen dat je op tijd komt — wat eigenlijk gewoon een afspraak nakomen is — zulke negatieve ervaringen hebben. Als dat al slaagt dan is dat in het begin het beste wat je van ze kan verwachten. Vanaf daar kun je gaan opbouwen. Als daar een regelmaat in zit kun je kijken naar mogelijkheden. Voor een enkeling betekent dat een diploma halen, door het mbo gaan en misschien wel helemaal hogerop komen. Voor en ander betekent dat een goede plek vinden in werk. En waar liggen je talenten? Waar zou je graag willen werken? Waar word jij gelukkig? Dat is waar ik met een student naar op zoek ben. Dat is een interessante weg om elke keer met iedereen te bewandelen. Voor de een is dat handvatten geven en voor de ander heel ruim ontdekken wat mogelijkheden zijn. En hoe ze daar kunnen komen.
Als ze weggaan hoop ik ze te hebben meegegeven dat niet iedere leraar hetzelfde is en dat niet alles in het leven kut is. Dat sommige dingen ook te vertrouwen zijn. En als het lukt, ze het idee hebben wat ze kunnen en hoe ze van waarde kunnen zijn voor iemand anders.
Ertoe doen
Ik ontmoet ze vaak op het laagste van het laagste waar ze zichzelf ervaren. Met weinig zelfvertrouwen, weinig vertrouwen in de wereld en in de mensen om hun heen. Hebben ze teleurstellingen gehad. Ik sta voor hen sowieso altijd met 3–0 achter. Want ik ben leraar. Als ze weggaan hoop ik ze te hebben meegegeven dat niet iedere leraar hetzelfde is en dat niet alles in het leven kut is. Dat sommige dingen ook te vertrouwen zijn. En als het lukt, ze het idee hebben wat ze kunnen en hoe ze van waarde kunnen zijn voor iemand anders. En dat ze denken: ‘Hier kan ik mijn werk van maken. Geld mee verdienen. Een leven mee opbouwen. En ik doe er toe. En hiermee kan ik gelukkig worden.’ Dat is het mooiste wat je een student kunt geven.
Ik denk dat ik ontzettend mooi en waardevol werk doe en dat moet ook blijven gebeuren, maar dan heb ik wel de beste versie van mezelf nodig. Die beste versie van mezelf heeft ook rust nodig en een leeg hoofd.
De beste versie van mezelf
De weg naar geluk vinden… Doordat het een baan is waar veel ziel en zaligheid in zit, waarin je veel geeft en je aan het eind pas veel terug krijgt. Ik heb er echt op moeten letten niet teveel te gaan geven aan hen zodat ik zelf ook wat overhou voor de rest van mijn leven, om leuke dingen te doen en te kunnen geven. Een van de dingen waar ik achter ben gekomen is dat het voor mij heel goed werkt om niet vijf dagen in de week te gaan werken. Omdat met de drukke levens die we tegenwoordig hebben, weekenden ook snel vol zijn met sociale verplichtingen en andere dingen die er te doen zijn in de wereld, werkt het voor mij heel goed om een dag vrij te hebben. Voor mij is dat de donderdag. Dat is mijn dag waarop ik dingen die ik wil doen. Die ik leuk vind. Die niet zozeer te maken hebben met mijn werk of met ‘dingen doen’, maar waar ik tijd heb. Lang kan sporten als ik dat wil. Waar ik een dag weg kan als ik dat wil. Waarin ik tijd heb voor mijn hobbies. Ik vind het tof om thuis opnames te maken voor muziek. Dat is een hobby waar je niet even vijf minuutjes bezig bent. Dat slokt zo een dag op. Dat is ook moeilijk te plannen in weekenden waar ook sociale verplichtingen zijn. Maar het is wel een hobby die ik nodig heb om even compleet ergens van weg te zijn. Om in mijn eigen bubbeltje te zitten. Dat is echt heerlijk en dat heb ik ook echt nodig. Die vijfde dag van de werkweek is mijn dag, die ik kan invullen zoals ik dat zelf wil.
Mezelf uit de weg rennen
Ik denk dat ik ontzettend mooi en waardevol werk doe en dat moet ook blijven gebeuren, maar dan heb ik wel de beste versie van mezelf nodig. Die beste versie van mezelf heeft ook rust nodig en een leeg hoofd. Die bubbel waar ik het net over had met muziek maken, maar het betekent ook dat ik fit moet zijn. Sporten heb ik daar ook in nodig, hardlopen. Dat is voor mij echt wel een turning point geweest. Ik had er vroeger echt een schurfthekel aan, maar nu kan ik een half uur, uur, anderhalf uur, soms wel twee uur achter elkaar hardlopen waarbij ik ook in een bepaalde zone kom waarbij er niks meer toe doet. Het liefst ook zonder muziek en niet in de stad, weg van alles waarbij je gedachten geordend raken. Mijn hoofd is dan leeg. Ik moet me er wel vaak toe zetten moet ik eerlijk toegeven, zeker als het lelijk weer is, maar als ik het gedaan heb voel ik me er veel beter door. Dan komt er ruimte in mijn hoofd, voelt mijn lichaam beter aan, dan zit ik mezelf ook niet in de weg. Dan is er ook echt ruimte voor mezelf om te zijn. Dat is voor mij belangrijk.
Durven kijken naar mensen, liefde geven en op een vriendschappelijke manier met elkaar omgaan, dat is de basis hoe ik met werk wil omgaan.
Lief zijn, luisteren en vriendschappelijk omgaan met elkaar
Wat ik allemaal verteld heb gaat over waar ik nu ben. Waar het naar toe gaat? Daar ben ik altijd wel mee bezig, maar ik vind dat ook moeilijk. De basis daarvan is het durven kijken naar mensen, liefde geven en op een vriendschappelijke manier met elkaar omgaan, dat is de basis hoe ik met werk wil omgaan. Twee jaar geleden heb ik mijn baan opgezegd, omdat ik vond dat ik binnen de organisatie rond was geweest; ik had alles gedaan wat er mogelijk was. Er komt nieuw werk op dat pad, waarbij ik die basisprincipes kan blijven etaleren en gebruiken en mensen bewust te laten worden van zichzelf. Die basisprincipes van lief zijn, omgaan met elkaar, luisteren naar een persoon en jezelf en wat je zelf kunt geven, is iets wat ik in mijn werk zou blijven doen. Privé ook. En welk werk dat wordt dat weet ik allemaal niet. Ik vertrouw op die elementen en dan komst het wel goed. Ja, dat komt goed! Dat weet ik.
Thank you for taking the time to read the article and/or watch the video. I hope that you enjoyed it. If you did, don’t forget to hit the clap button (the icon of the hands below or on the left side of your screen) so I know I connected with you. Follow me here on Medium to automagically see new stories pop up on your Medium homepage. Or follow me on LinkedIn, I also share updates and stories there. Thank you for your support!
