Μια σύντομη ματιά στις 3 γενιές της τεχνολογίας blockchain και το μέλλον της
Η τεχνολογία blockchain βρίσκεται στις ζωές μας για μικρότερο χρονικό διάστημα σε σύγκριση με το διαδίκτυο. Ωστόσο, η εξέλιξη της υπήρξε εξίσου ταχεία. Σήμερα, όπως ακριβώς το ίντερνετ χωρίζεται σε τρεις «γενιές», η εξέλιξη της τεχνολογίας blockchain έχει γνωρίσει κι αυτή τρεις διαφορετικές γενιές προόδου. Ωστόσο, σε αντίθεση με την πιο πρόσφατη «γενιά» του διαδικτύου (Web 3.0), η οποία ακόμα βρίσκεται σε πιλοτική φάση, στο blockchain μπορούμε να έχουμε μια ξεκάθαρη ιδέα για το τι ακριβώς περιλαμβάνει η κάθε «γενιά» του.
Οι διαχωριστικές γραμμές κάθε γενιάς χαρακτηρίζονται από την ίδια διαφάνεια που πρεσβεύει η τεχνολογία blockchain, κι ο στόχος μας είναι να αναγνωρίσουμε τις βασικές διαφορές μεταξύ των τριών εκδοχών της τεχνολογίας blockchain. Πρέπει, όμως, πρώτα, να δούμε λίγο διεξοδικά πως ακριβώς διαχωρίζονται αυτές οι «γενιές».
Ο όρος «γενιά» μπορεί να αναφέρεται σ’ αρκετά διαφορετικά πράγματα αναλόγως με το τι προσπαθεί να ορίσει. Στο χώρο της τεχνολογίας, συνήθως χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα νέα χαρακτηριστικά ή το «ξεκλείδωμα» νέων δυνατοτήτων που μπορούν να αξιοποιηθούν για χρήση από το ευρύ κοινό.
Για παράδειγμα, ένας υπολογιστής μη συνδεδεμένος σε δίκτυο ( όπως αυτός που κατασκεύασε η IBM τη δεκαετία του ’60 ) ή μια συνδεδεμένη γραμμή υπολογιστών που συναπαρτίζουν ένα δίκτυο ( η τεχνολογία LAN στα αρχικά της στάδια ) μπορούν να χαρακτηριστούν ως δύο διαφορετικές γενιές της πληροφορικής. Υπάρχει μια εξέλιξη στην τεχνολογία καθώς και μια αύξηση στο πλήθος των χρήσεων της.
Τώρα που ξεκαθαρίσαμε λοιπόν τι σημαίνει ο όρος διαφορετική «γενιά» όσον αφορά την τεχνολογία, μπορούμε να εξετάσουμε την περίπτωση του blockchain.
Η 1η Γενιά: Κρυπτονομίσματα (Bitcoin)
Όταν ο Shatoshi Nakamoto δημοσίευσε το whitepaper για το Bitcoin, ουσιαστικά παρουσίασε την τεχνολογία blockchain στον κόσμο. Τότε, τα κρυπτονομίσματα ήταν η μόνη χρήση του blockchain. Επρόκειτο μια αποκεντρωμένη βάση δεδομένων που ήταν σε θέση να καταγράφει με διαφάνεια και ακρίβεια τις συναλλαγές κρυπτονομισμάτων. Αυτή η δυνατότητα ήταν επαναστατική για την εποχή της, αλλά αποτελούσε μόνο ένα μικρό μέρος των πανίσχυρων και ανεξερεύντων, ακόμη, δυνατοτήτων του blockchain.
Η λύση του προβλήματος
Το bitcoin εισήχθη στην αγορά ως ένα νόμισμα βασισμένο στην τεχνολογία blockchain που θα μπορούσε να δώσει λύση σε διάφορα προβλήματα αποκέντρωσης των παραδοσιακών νομισμάτων. Η οικονομική κρίση του 2008 άνοιξε το δρόμο για την μεγαλύτερη αποδοχή του Bitcoin από το ευρύ κοινό όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, ακριβώς επειδή η εμπιστοσύνη στα παραδοσιακά οικονομικά συστήματα βρικόταν σε ιστορικό χαμηλό.
Η απόφαση των κεντρικών τραπεζών να τυπώνουν περισσότερα νόμισματα όταν άρχισαν ν’ αντιμετωπίζουν δυσκολίες ήταν μη πρακτική στην καλύτερη περίπτωση και εξαιρετικά αβέβαιη στη χειρότερη. Το Bitcoin έβγαλε τον κεντρικό έλεγχο από την εξίσωση με την χρήση της τεχνολογίας blockchain κι έδωσε στον κόσμο για μια εναλλακτική λύση που ήταν ανθεκτική στον πληθωρισμό κι υπεράνω ανθρώπινων λαθών κι απληστίας.
Ο κύκλος χρήσης
Στην απαρχή του, το Bitcoin δεν ήταν τόσο «εξευγενισμένο» όσο είναι σήμερα. Ο κύκλος χρήσης του περιοριζόταν στους λίγους που κατανοούσαν πλήρως τι σημαίνει blockchain και πώς ήταν σε θέση να το χρησιμοποιήσουν. Αλλά χάρη στους πολλούς προγραμματιστές που εργάστηκαν για να φέρουν το Bitcoin στο ευρύ κοινό, γνωρίσαμε την πρώτη γενιά blockchain και εξετάσαμε την επέκταση της χρήσης του.
Η 2η γενιά –« Έξυπνα συμβόλαια» (Ethereum)
Η δεύτερη γενιά blockchain ορίστηκε με την εισαγωγή του Ethereum. Αυτό το «έξυπνο» δίκτυο εισήγαγε δύο επαναστατικές έννοιες που άλλαξαν τον τρόπο που αντιλαβανόμαστε την τεχνολογία blockchain. Η πρώτη και πιο σημαντική ήταν η έννοια των «έξυπνων συμβολαίων». Τα έξυπνα συμβόλαια είναι συμβάσεις που βασίζονται στη τεχνολογία blockchain, ενεργοποιούνται και «τρέχουν» αυτόματα όταν πληρούνται όλες οι απαιτήσεις και των δύο πλευρών — ο ακρογωνιαίος λίθος όσων προσφέρει το Ethereum.
Αυτά τα «έξυπνα» συμβόλαια οδήγησαν σε μια δεύτερη επανάσταση — την αναγνώριση του blockchain ως ένα ψηφιακό οικοσύστημα. Πολλοί προγραμματιστές βρέθηκαν σε θέση να λανσάρουν τα δικά τους projects κρυπτονομισμάτων αλλά και εφαρογές που βασίζονταν στην τεχνολογία έξυπνων συμβολαίων του Ethereum.
Ως εκ τούτου, περισσότερο από ένα απλό κρυπτονόμισμα, το Ethereum λειτούργησε ως μια πλατφόρμα την οποία οι προγραμματιστές μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν, να αναπτύξουν και να κυκλοφορήσουν σ’ αυτή αποκεντρωμένες εφαρμογές.
Η λύση του προβλήματος
Το Ethereum δημιούργησε έναν αξιόπιστο τρόπο συναλλαγών. Μέσω των έξυπνων συμβολαίων, οι χρήστες μπορούσαν να συνάψουν συμφωνίες με άλλους χρήστες χωρίς κανένα κεντρικό έλεγχο. Οι χρήστες θα μπορούσαν επίσης να είναι 100% σίγουροι πως, εάν πληρούνται οι όροι αυτών των συμφωνιών, η συναλλαγή τους θα εκπληρωθεί.
Στον πραγματικό κόσμο, η εξασφάλιση μιας τέτοιας βεβαιότητας είναι σχεδόν αδύνατη. Ακόμη κι οι πιο αξιόπιστες συμφωνίες μπορούν να οδηγήσουν σ’ απάτη και απώλεια χρημάτων . Ωστόσο, σ’ ένα έξυπνο συμβόλαιο, εάν τηρούνται τα κριτήρια που αναφέρονται, η συναλλαγή πραγματοποιείται αυτόματα.
Ο κύκλος χρήσης
Ο κύκλος χρήσης επεκτάθηκε γρήγορα με το Ethereum και τις πολλές του layer-2 εφαρμογές (dApps). Αυτό άνοιξε τις πύλες για πολλές δυνατότητες χρήσης, όπως για παράδειγμα στην Αποκεντρωμένη Χρηματοοικονομική (DeFi), το gaming, η διαχείριση των εφοδιαστικών αλυσίδων στο επιχειρέιν, κ.α. Τα NFTs άρχισαν να γνωρίζουν επίσης μεγάλη αναγνωσιμότητα, φέρνοντας ακόμη περισσότερους χρήστες στη τεχνολογία blockchain. Ωστόσο, αυτή η ταχεία επέκταση της βάσης των χρηστών σήμαινε ότι χρειαζόταν περισσότερη δουλειά για την επεκτασιμότητα της τεχνολογίας blockchain.
Η 3η Γενία: Τα πάντα γίνονται «έξυπνα» (Ethereum 2.0, Cardano, Polkadot)
Ενώ η αποδοχή των κρυπτονομισμάτων από το ευρύ κοινό αυξήθηκε δραματικά, η δεύτερη γενιά του blockchain συνάντησε τη πρόκληση της επεκτασιμότητας. Δίκτυα όπως το Bitcoin και το Ethereum άρχισαν να εμφανίζουν καθυστερήσεις και τα τέλη συναλλαγών αυξήθηκαν σημαντικά με την μεγάλη εισροή χρηστών.
Τα έργα που αναδύονται σήμερα μπορούν να χαρακτηρισθούν ως η 3η γενιά της τεχνολογίας blockchain. Χαρακτηρίζονται από επεκτασιμότητα, «αστραπιαία» επεξεργασία των δεδομένων και ονομαστικές χρεώσεις συναλλαγών. Αυτή η νέα γενιά blockchain διέπεται επίσης από διαλειτουργικότητα και χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας.
Η λύση του προβλήματος
Οι προηγούμενες γενιές blockchain — όπως το Bitcoin και το Ethereum — υπέφεραν από το λεγόμενο «τρίλημμα» του blockchain. Για να αυξήσουν τις ταχύτητες των συναλλαγών, έπρεπε να αρκεστούν σε 1 από 3 χαρακτηριστικά: αποκέντρωση, ασφάλεια ή επεκτασιμότητα.
Τα blockchain νεότερης γενιάς βρίσκουν τρόπους επέκτασης χωρίς να επηρεάζονται ως προς την αποκέντρωση και την ασφάλεια τους. Μερικοί μάλιστα αναφέρονται σ’ αυτά με τον ευφημισμό «δολοφόνοι του Ethereum» επειδή τα δίκτυα τους είναι εξαιρετικά γρήγορα αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά ασφαλή.
Επίσης, τα συστήματα blockchain προηγούμενης γενιάς λειτουργούσαν μόνο εντός του πλαισίου τους και δεν μπορούσαν να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους. Η τελευταία γενιά blockchain, ωστόσο, χαρακτηρίζεται από διαλειτουργικότητα. Συστήματα Blockchain όπως το Cardano και το Polkadot μπορούν να επικοινωνούν και να συνεργάζονται με άλλα συστήματα blockchain. Η δυνατότητα αυτή είναι απαραίτητη για το μέλλον της τεχνολογίας blockchain.
Ο κύκλος χρήσης
Η τελευταία γενιά τεχνολογίας blockchain έχει αυξήσει περαιτέρω το πεδίο εφαρμογής. Παρατηρούμε πως πολλές μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε πολλούς διαφορετικούς τομείς έχουν αρχίσει να ενδιαφέρονται για τη τεχνολογία blockchain. Μεγάλα ιδρύματα, επίσης, χρηματοδοτούν έργα που έχουν να κάνουν με blockchain κι αποδέχονται πληρωμές σε κρυπτονομίσματα, αυξάνοντας ,έτσι, το κεφάλαιο των κρυπτονομισμάτων τους.
Τι επιφυλάσσει το μέλλον
Ο καθένας που έχει μπει στη λογική των αποκεντρωμένων τεχνολογιών, θα συμφωνούσε πως βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή. Το ότι χωρίσαμε τον περιορισμένο χρόνο ύπαρξης του blockchain σε τρεις γενιές έγινε για να για να είμαστε σε θέση να το μελετήσουμε ευκολότερα . Δεν υπάρχει περιορισμός στο πόσες γενιές θα μπορεί ν’ ακολουθήσουν στο μέλλον.
Αυτό που θα φέρει το μέλλον για τη 3η γενιά blockchain εξαρτάται από τη φαντασία των προγραμματιστών του μέλλοντος. Οι φιλικές προς τον χρήστη εφαρμογές θα μπορούσαν να κάνουν την τεχνολογία blockchain πρωταγωνιστή σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Τι κι αν τώρα το blockchain περιορίζεται στα τραπεζικά: στο προσεχές μέλλον θα μπορούσε κανείς να το συναντήσει κανείς στη λειτουργία του πλυντηρίου μας, στην εκπαίδευση αλλά και πολλά άλλα. Μόνο ο χρόνος μπορεί να δείξει.
Πηγή:
