Adana Karataş, Cabbar Dede Efsanesi
Adana, Yüreğir, Karataş, Cabbar Dede, Sufi
- Cabbar Dede Kimdir? Cabbar Dede, Adana’nın Karataş ilçesinde bulunan ve halk arasında büyük saygı gören bir türbenin adıdır. Halk arasında “Cabbar Dede” olarak bilinen bu şahsiyet, mistik ve dini bir figür olarak kabul edilir. Cabbar Dede’nin gerçek kimliği ve yaşamı hakkında kesin bilgiler olmamakla birlikte, onun bir ermiş veya sufi olduğuna inanılır.
Bknz. https://turkoloji.cu.edu.tr/CUKUROVA semp_3/ozen.pdf Kutlu ÖZEN
Menkibeler/söylenceler:
1. Menkibeye göre bunlar Çoban Dede; Ali Dede, Cabbar Dede, Muhittin Dede, Bulut Dede, Zilli Dede, Ates Dede ve Sultan Kiz olmak üzere sekiz kardestir. Çoban Dede ve kardesleri aslen Bagdatli olup 17. Yüzyilin ortalarinda Adana’nin Karsli köyüne gelip yerlesmislerdir. 2
2. Çoban Dede’nin kardesi Ali Dede’nin türbesi Adana’nin Alidede semtindedir. Ali Dede ile Çoban Dede arasinda söyle bir olayin geçtigine inanilmaktadir:
Ali Dede, Adana’da otururmus. Geçimini de ayakkabicilik yaparak saglarmis. Çoban Dede ise dagda yasar, geçimini çobanlikla saglarmis. Her iki kardes de keramet sahibi kisilermis.
Bknz. Alidede, Seyhan, Adana
2. Efsane ve İnançlar: Cabbar Dede türbesi, yerel halk tarafından sıkça ziyaret edilen bir yerdir. Ziyaretçiler, burada dua eder, dileklerde bulunur ve adaklar adarlar. Cabbar Dede’nin türbesinin bulunduğu yerin kutsal olduğuna ve burada yapılan duaların kabul olduğuna inanılır.
Efsanelere göre, Cabbar Dede, halk arasında adaletli, yardımsever ve bilge bir kişi olarak tanınırdı. Onun insanlara yardım ettiği, hastalara şifa verdiği ve zor durumda olanlara yol gösterdiği anlatılır. Bu nedenle, türbesi sıkça ziyaret edilmekte ve Cabbar Dede’nin ruhuna dualar edilmektedir.
3. Yerel Anlatılar ve Ritüeller: Cabbar Dede türbesi etrafında birçok yerel ritüel ve adet geliştirilmiştir. Özellikle hastalar, dilek sahipleri ve çocuk sahibi olmak isteyen çiftler türbeyi ziyaret ederler. Türbe ziyaretinde mum yakmak, bez bağlamak ve dualar okumak gibi adetler yaygındır.
4. Cabbar Dede ve Koruma İnancı: Yerel inanışlara göre, Cabbar Dede’nin ruhu, çevredeki insanları kötülüklerden korur ve onların sıkıntılarını hafifletir. Bu nedenle, özellikle tarlalarda çalışan çiftçiler, denize açılan balıkçılar ve çeşitli işlerle uğraşan insanlar, Cabbar Dede’nin korumasını dilerler.
