Platform Ekonomileri İçin Yeni Bir Vizyon: DAIL
Firmaların pastadan büyük bir dilim almak yerine, başka firmalarla bir araya gelerek pastayı büyüttükleri ekonomik modele Platfom Ekonomisi denmektedir. Bu sayede her firma en iyi yaptığı işi yapmaya devam etmekte ve kullanıcılarına daha iyi hizmet sunmaktadır. Yani anlayış, kendin-yap yerine birlikte-yapalım ve birbirimizi destekleyerek en iyi hizmeti birlikte sunalım şekline evrilmektedir. Günümüzde bu anlayışı benimseyen, Amazon, Netflix, Alibaba, Yemeksepeti gibi kullanıcı ile üreticiyi bir araya getiren platform sahipleri ekonomiyi domine etmektedir.
Yukarıdaki tabloda, 2008 ile 2018 yıllarında küresel piyasadaki en büyük 10 firma listelenmiştir. 2008'de listedeki firmalardan hiçbiri platform ekonomisi tabanlı değilken 2018'de ilk 10'un 7'si platform ekonomi modeline dayanmaktadır. Buradan, platform ekonomisi modelinin günümüzde ve gelecekte önemli iş modellerinden biri olmaya devam edeceğini göstermektedir.
Peki platform ekonomilerine teknoloji perspektifinden bakılırsa, nasıl bir vizyon ve işleyişe sahip olunmalıdır?
DAIL, Dijital bir ekosistem içerisinde, paydaşların kullanıcılarına daha iyi hizmetleri beraber sunabildikleri ve sürdürülebilir bir ekosistem oluşturabilmesi için geliştirilmiş sistematik bir yaklaşımdır.
DAIL, dört bileşenden oluşmaktadır. Bunlar,
· Data(Veri): Platformdaki müşteri ve kullanıcıların tüm işlemlerinden veri elde edilmesi,
· Artifical Intelligence(Yapay Zeka): Elde edilen verilerin makine öğrenmesi vb. yapay zeka teknikleri ile anlamlandırılarak modellenmesi,
· Implementation(Uyarlama): Oluşturulan modellerin platform paydaşlarının sistemlerine entegre edilmesi,
· Loyalty(Sadakat Sistemi): Platformun geliştirilmesi ve sürdürülebilirliğini sağlayacak yöntem ve avantajların doğru şekilde uygulanması.
1. Data
Gerçekleştirilen platformda ilgili sektörlere ait sunulan hizmetlerin dijital dönüşümünü tamamlamış olması, modelin gerçekleştirilebilmesi için gerekmektedir. Dijital dönüşümünü başarılı bir şekilde tamamlayan platform, üzerinde gerçekleşen tüm işlemleri kayıt edebilir hale gelecektir. Dolayısıyla, platform üzerindeki kullanıcı ve müşterilerin davranışları, ürün kullanımları, alışkanlıkları gibi veriler toplanabilecek ve yapay zeka için gerekli altyapı hazırlanmış olacaktır.
2. Artifical Intelligence
Bu aşamada, platformun geliştirimi için gerekli potansiyel ihtiyaçlar, isterler, başarı kriterleri vb. özellikler belirlenir ve eldeki veriler bu ihtiyaçlara göre şekillendirilir. Yapay Zeka teknikleri kullanılarak belirlenen iş ihtiyacı için tahminleme, önerme vb. işlemleri yapacak modelin başarı kriterlerine uygun olarak eğitilmesi gerçekleştirilir. Daha sonrasında gelecek verilere göre bu tahminleme, önerme vb. işlemler yapılarak sonuçlar platform paydaşlarının kullanımına hazır hale getirilir.
3. Implementation
Bu aşamada, platformdaki veriler üzerinde çalıştırılan yapay zeka sayesinde elde edilen sonuçlara göre tasarımsal, mantıksal, operasyonel iyileştirmeler platformdaki paydaşlara entegre edilecektir.
4. Loyalty
Bu aşamaya kadar başarı ile gelen bir platformun yaşamına başarıyla devam edebilmesi için sistemin sürdürülebilir olması gerekmektedir. Sadakat sistemleri uyarlamaları ile müşterilere özel ayrıcalıklar, avantajlar sunularak sistemin ve veri akışının devamlılığın sağlanması, döngünün iyileştirilerek devam etmesine yakıt olacaktır.
Platform ekosistemi modelinin başarıyla benimsenip uygulanabilmesi için, IOT, yapay zeka ve blokzincir gibi yeni nesil teknolojilerin kullanılması oldukça verimli olacaktır. Bu modelde bahsedilen teknolojilerin uygulanmasıyla ilgili yöntemleri ve örnekleri ilerleyen yazılarımızda sizlere sunacağız.
