คำสั่งแรก ๆ ที่ควรรู้ใน *nix

หากคุณเป็นผู้ใช้งานระบบปฏิบัติการที่มีพื้นฐานจาก *nix อย่าง Linux, macOS, FreeBSD หรืออื่น ๆ คุณอาจคุ้นเคยกับการใช้ terminal หรือ command line interface (CLI) เพื่อทำงานต่าง ๆ ผ่าน shell บนระบบของคุณ ปัจจุบันนอกจาก *nix แล้ว ในยุคนี้แม้ว่าใครใช้ Windows ก็อาจจะวนเจอ shell ประเภทนี้เช่นกัน เพราะ Windows เองก็มี Windows Subsystem for Linux (WSL) ที่ให้ผู้ใช้ Windows เข้าถึง shell *nix ได้อย่างง่ายดาย ผ่าน Terminal Emulator

หากคุณเป็นผู้ใช้งานระบบปฏิบัติการที่มีพื้นฐานจาก *nix อย่าง Linux, macOS, FreeBSD หรืออื่น ๆ คุณอาจคุ้นเคยกับการใช้ terminal หรือ command line interface (CLI) เพื่อทำงานต่าง ๆ ผ่าน shell บนระบบของคุณ ปัจจุบันนอกจาก *nix แล้ว ในยุคนี้แม้ว่าใครใช้ Windows ก็อาจจะวนเจอ shell ประเภทนี้เช่นกัน เพราะ Windows เองก็มี Windows Subsystem for Linux (WSL) ที่ให้ผู้ใช้ Windows เข้าถึง shell *nix ได้อย่างง่ายดาย ผ่าน Terminal Emulator

Terminal เป็นโปรแกรมที่ให้คุณส่งคำสั่งหรือ commands ไปยัง shell ซึ่งเป็นโปรแกรมที่แปลคำสั่งเหล่านั้นและส่งผลลัพธ์กลับมา โดย Terminal มีหลายชนิด เช่น GNOME Terminal, Konsole, iTerm2, Alacitty หรืออย่างใน Windows ก็ชื่อ Windows Terminal เป็นต้น

ในส่วน Shell ก็มีหลายชนิดให้เลือกใช้ เช่น bash, zsh, fish, tcsh เป็นต้น แต่ละ shell อาจมี syntax และ features ที่แตกต่างกันบ้าง แต่พวกเขามีคำสั่งพื้นฐานที่เหมือนกันเป็นส่วนใหญ่

ในบทความนี้ ขอแนะนำคุณไปรู้จักกับคำสั่งแรก ๆ ที่ควรมีไว้ติดเครื่องก่อนเพื่อน คำสั่งนั้นชื่อ tldr

ใช่ครับคำสั่งชื่อ tldr ซึ่งมาจาก TL;DR หรือ too long; didn’t read ซึ่งแปลไทยได้ว่า ยาวไป; ไม่อ่าน มักใช้บอกผู้อ่านตั้งแต่ต้นบทความเพื่อสรุปเนื้อหาหลักของบทความหรือข้อความต่อไปที่ยาวมากๆ ในรูปแบบที่สั้นและกระชับ เพื่อช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจได้ง่ายขึ้น หรือเพื่อบอกผู้เขียนว่าหากไม่สนใจอ่านเนื้อหาที่ยาวเกินไป ให้อ่านข้อความหลัง TL;DR

แล้วคำสั่ง tldr ใช้ทำอะไร ใช้ดูว่าคำสั่งที่ไม่คุ้นเคยหรือไม่แน่ใจว่ามีตัวเลือกอะไรบ้าง เมื่อก่อนเราจะถูกสอนให้ใช้คำสั่ง man หรือ help แต่ทั้งสองคำสั่งมักแสดงข้อมูลอย่างละเอียดและซับซ้อน คำสั่ง tldr จะแสดงเฉพาะข้อมูลที่สำคัญและตัวอย่างการใช้งานที่พบบ่อย

วิธีการติดตั้ง
- สำหรับ Linux: คุณสามารถใช้ Snap, Flatpak, Nix, Pacman, DNF, Yum, APT, Emerge, ZYpp, XBPS, Portage, Termux เพื่อติดตั้ง tldr เช่น
sudo apt install tldr
- สำหรับ Windows : คุณสามารถใช้ Scoop หรือ Chocolatey เพื่อติดตั้ง tldr หรือหากใช้ผ่าน WSL ก็สามารถทำแบบใน linux ได้เลย
- สำหรับ mac OS : คุณสามารถใช้ Homebrew เพื่อติดตั้ง tldr
brew install tldr
- ถ้าอยากค้นบนเว็บก็ทำได้ : คุณสามารถเข้าไปที่ https://tldr.sh เพื่อใช้ tldr ผ่านเว็บไซต์ได้เลย

เมื่อลงโปรแกรมแล้วพิมพ์ tldr โปรแกรมจะดาวน์โหลดข้อมูลเกี่ยวกับคำสั่งใหม่ ๆ จาก github มา cache ในเครื่องเราให้อัตโนมัติ จากนั้นก็พิมพ์คำสั่ง tldr [command] ได้เลย

ตัวอย่างเช่น เราอยากทราบวิธีการใช้คำสั่ง tar เพื่อบีบอัดหรือแตกไฟล์ เราสามารถพิมพ์คำสั่ง tldr tar เพื่อดูข้อมูลได้ดังนี้

$ tldr tar
tar
Archiving utility.
Often combined with a compression method, such as gzip or bzip.
More information: <https://www.gnu.org/software/tar>.

- Create an archive from files:

tar cf {{target.tar}} {{file1}} {{file2}} {{file3}}

- Create a gzipped archive:

tar czf {{target.tar.gz}} {{file1}} {{file2}} {{file3}}

- Extract an archive in a target folder:

tar xf {{source.tar}} -C {{folder}}

- Extract a gzipped archive in the current directory:

tar xzf {{source.tar.gz}}

- Extract a bzipped archive in the current directory:

tar xjf {{source.tar.bz2}}

- Create a compressed archive, using archive suffix to determine the compression program:

tar caf {{target.tar.xz}} {{file1}} {{file2}} {{file3}}

- List the contents of a tar file:

tar tvf {{source.tar}}

- Extract files matching a pattern:

tar xf {{source.tar}} — wildcards “{{*.html}}”

สำหรับใครที่ยังรอ Copilot CLI, tldr นี่น่าจะช่วยท่านได้ โดยเฉพาะเมื่อยามไม่มีเน็ต