Bilimin Işığındaki Mucitler
Herkesin hayatında en az bir kez ismini duyduğu mucitler ya da bilim insanları hakkındaki bu yazımızda kahramanlarımızın hayatlarındaki zorlukları ele alarak sizlere “Bunun gibi biri bile benimle aynı zorlukları yaşamış!” yahut da “Nereden başlayacağımı artık biliyorum.” dedirtecek yazımıza giriş yapalım hemen!
Bilinenin tam tersi erkek işi olarak bilinen bilgisayar ve teknik alanlarda kadınlar da oldukça başarılıydı ve hatta kimi kadınlar bu alanlarda öncüydü. Tıpkı Ada Lovelace gibi.
Ada Lovelace Kimdir?
Gerçek adı Augusta Ada Byron olan mucit tüm dünya tarafından gerçek adıyla değil, Ada Lovelace olarak bilinmektedir.
Programcılığın temellerini atan bilgisayar dünyasının ilk kadın programcısı olan Ada Lovelace gerçekleştirdiği çalışmalar ile birçok mühendislik alanında önemli başarılara imza atmıştır. Matematik ve bilgisayar tarihine geçmesinin nedeni, Babbage’ın “Analitik Makine” adlı ilkel bilgisayarı için yazdığı bir algoritma oldu. Analitik Makine hiçbir zaman yapılmadı ama 1940’larda ilk modern bilgisayarın gelişmesine ilham verdi.
Ada Lovelace 10 Aralık 1815 yılında Londra’da doğdu.1800’lerin ortalarında dönemin şartlarına göre sıra dışı şekilde yetiştirilen aristokrat kız olan Lovelace, matematik ve fen bilimleri eğitimleri aldı. O dönemler için bu eğitimler bir kız çocuğu için son derece sıra dışıydı ve genellikle kız veya kadınların eğitim hayatlarından üniversitelerden ziyade edebiyat, felsefe gibi derslere izin veriliyordu. Ada sanat ve edebiyat yerine matematik ve bilim dersleri alarak bu nereye varacağını kestiremediği hayat serüvenine başlamış oldu.
Henüz 13 yaşındayken uçan bir makine tasarlayıp, bütün momentsel hesaplarını yaptı. Ada özel olarak 19. yüzyılın ünlü araştırmacıları ve bilim insanları olan William Frend, William King ve Mary Somerville tarafından matematik ve bilim alanlarında eğitildi. Son hocalarından birisi de matematikçi ve mantıkçı olan Augustus De Morgan’dı. 1832’den yani 17 yaşından beri dikkate değer matematiksel yetenekleri ortaya çıkmaya başladı. 17 yaşına kendine bir hedef koydu ve matematik ve teknolojiye yöneldi. Daha 17 yaşındayken matemetilçi ve mucit olan Cahrles Babbage ile tanışırak hayatına yeni bir soluk getirdi. Babbage sayesine tanıştığu insanlardan aldığı eğitimler ve Babbage Ada’yı çok etkilemişti.
Yaşadığı Zorluklar
Ada doğmadan önce babası onları terk etmişti. Ada babasının yolundan gitmemek için karamsarlığa karşı başlattığı bu yolda ilgi alanlarını keşfetti ve annesinin babası yüzünden kendi çocuğuna karşı uyguladığı baskıya rağmen gelişmek için çok çaba sarf etti.
Lovelace, İngiltere’de 1832 yılına kadar kadınların bilimsel tartışmalara katılmalarına izin verilmediği ve akademik yayın yapmanın hayal olduğu bir dönemde, kadın olduğunun belli olmaması amacı ile isminin baş harfleri olan “A.A.B.”yi kullanarak, bilgisayar üzerine bilimsel bir dergide akademik yayını yapan ilk kadın olma başarısını gösterdi.
Lovelace sürekli hasta olan nazik birisiydi. Sekiz yaşındayken ağır baş ağrıları çekmeye başladı. Bu baş ağrıları görüşünü engelleyecek kadar şiddetliydi.1829'da önce kızamık oldu ardından felç geçirdi. Yaklaşık bir yıl yataktan çıkamadı.Hep hastalıklarla geçen hayatına rağmen matematiğe olan ilgisi azalmadı ve her geçen gün kendini geliştirmeye devam etti.
Matematik Hayattan Kaçış Noktasıydı
1835’te William King ile evlendi, iki oğlu ve bir kızları oldu. 1838’de “Lovelace Kontesi” unvanını aldı. Fakat çocukları ve sosyal hayatı Lovelace’ın çalışmalarına engel değildi. Hiçbir zaman evinin kadını olmadı, matematiğe ve müziğe hayattan kaçış noktaları olarak sığındı.
Lovelace’ın en büyük destekçisi Babbage, 1834’te yeni bir tür hesaplama makinesinin planlarını yaptı; fakat henüz çalıştığı Fark Makinesi (Difference Machine) bitmediği için hükümetten destek alamadı. Ancak yeni projesi yurtdışında büyük ilgi gördü.
İtalyan matematikçi Louis Menabrea’nın Analitik Makine (Analytic Machine) hakkında 1842’de Fransızca yayımladığı inceleme yazısını bir İngiliz bilimsel dergisi için çeviren Ada Lovelace, kendi notlarını da bu çeviriye ekleyerek 1843’te yayımladı. Çeviriye eklediği notlarda Bernoulli sayılarının Babbage’ın makinasıyla nasıl hesaplanacağını ayrıntılı olarak verdi. Bu metot, tarihçiler tarafından dünyanın ilk bilgisayar programı olarak kabul edildi.
Lovelace’a göre bu tür bir makine uygun şekilde programlanırsa karmaşık müzik eserleri bestelemek, grafik üretmek ve karmaşık matematiksel problemleri çözmek vb. için kullanılabilirdi. Lovelace, Babbage’a gönderdiği mektuplarda söz konusu makinenin belli ve sonlu sayıda adımdan oluşan bir plan kullanarak ne şekilde Bernoulli sayılarını hesaplayabileceğini anlattı. Bu anlatım bilgisayar tarihinde somut bir makineye uygulanabilecek olan ilk “bilgisayar programı” olarak bilinmektedir.
Böylece Ada Lovelace “ilk programlamacı” unvanına sahip oldu. Babbage’ın tasarladığı bu makine, günümüz bilgisayarlarının temelini oluşturur. Ada Lovelace’ın notları aynı zamanda yazılım kavramının da bir tanımlamasını yapar.
Ölümü
Ada Lovelace 27 Kasım 1852’de kanserden öldü. Bugün bile, Ada Lovelace’ın çalışmalarının önemli katkılarını bilgisayar bilimi üzerinde bıraktığı etkilerden görebiliriz. 1979 yılında, ABD Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilen meşhur programlama dillerinden birine de onun onurununa “ADA” ismi verildi.1998 den beri, İngiliz Bilgisayar Topluluğu (British Computer Society) onun adında bir madalya ödülü vermektedir. Ve 2008’de bilgisayar bilimindeki kadın öğrenciler için onun adında yıllık bir yarışma başlatmıştır. İngiltere’de kadın üniversite öğrencileri için verilen yıllık konferans BCS Women Lovelace Colloquium adını Ada Lovelace’dan almıştır. “Ada Lovelace Günü” tüm dünyada kadınların bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarındaki başarılarının kutlandığı gündür.
Her Yıl Ekim Ayının İkinci Salı Günü Ada Lovelace Günü!
Bilim ve teknoloji dünyasında bu denli önemli işler başaran ve döneminde kadınların bilim çalışmalarında yer alması yasak olmasına rağmen başarılı icatlara imza atan bir kadını anmamak haksızlık olurdu. Teknolojist Suw Charman-Anderson tarafından 2009 yılından bu yana her yıl, Ekim ayının ikinci Salı günü “Ada Lovelace Günü” olarak belirlenerek ünlü matematikçinin adı yaşatılmaya devam etmiştir.
Marissa Ann Mayer Kimdir?
Kısaca Marissa Ann Mayer, Amerikalı bilgisayar bilimci, yönetici ve yatırımcıdır. Kurucu ortağı olduğu Sunshine Contacts’da bilişim sistemleri sorumlusu olarak çalışmaktadır. Yahoo’ nun eski CEO’sudur ve Goodle’da üst düzey yöneticilik yapmıştır.
Eğitimi ve Kariyeri
Bilişim dünyasının pek çok ismi gibi, Marissa Mayer lisans eğitimi Stanford Üniversitesi’nde tamamlıyor. Öncelikle beyin cerrahı olmak için tıp dersleri alıyor. Fakat sonrasında pediatrik sinirbilim ana dalından sembolik sistemlere geçiş yapıyor.
Babası mühendis, annesi sanat öğretmeniydi. Çalışkan bir öğrenci olan Mayer, okul dışında piyano, voleybol, yüzme, bale gibi alanlarda kendini geliştirdi. Lisede hem ponpon kız takımında hem de tartışma gruplarında aktif görev aldı.
Lisansı tamamladıktan sonra yapay zekaya odaklanarak bilgisayar bilimleri alanında yüksek lisans yapmaya devam etti. Henüz mezun olmamışken bile 14 iş teklifi almıştı. Teklifler arasından yeni bir girişim olan Google’ı seçti. Şirketin 20. çalışanı ve ilk kadın mühendisi oldu. 13 yıl burada çalıştı.
2004'te Google’ın hisselerini halka açık hale getirmesiyle büyük bir servete sahip olmuştu. Mayer, Google’ın arama motorunun yanı sıra ‘Gmail, Google Maps ve Google Haberler’ gibi eklentilerle büyük başarı elde etti. Tam tamına 8 yıl boyunca büyük bir yükseliş yaşadı.
2009 yılında Mayer’e yaptığı araştırma çalışmaları nedeniyle, Illinois Institute of Techonology tarafından fahri doktora unvanı veriliyor. Mayer, aynı zamanda çalıştığı şirket tarafından gösterdiği üstün başarı nedeniyle 2010 yılında terfi ediyor.
Bu kez yerel hizmetler başkan yardımcılığı koltuğuna oturuyor. Anlaşılıyor ki, onun yaşamında başarısızlığa yer yok. Bu zeki ve cesur kadın yıllar geçtikçe başarısına başarı katıyor. Bir röportajda kendisine nasıl bir yatırım yaptığı sorulduğunda, cevabı şu oluyor:
Kendinize yatırım yapmak istiyorsanız gerçekten inandığınız bir alanda çok ama çok çalışmalısınız ve hayatta her şeye sahip olamayacağınızı anlayıp çok iyi öncelik ölçeği yapmalısınız.
Hobileri
Mayer geri kalan zamanında yaptıklarını şöyle sıralıyor: cupcake yapmak, New York ve San Francisco’daki bale okulları ile ilgilenmek, uyumak, işi hakkında hayaller kurmak ve San Francisco’daki Four Seasons Hotel’in 28'inci katındaki odanın hayalini kurmak.
Zorlukları
Lise yıllarında bir bakkal’da sekreter olarak çalıştığı söyleniyor. Yine Google’a katılmadan önce, UBS araştırma laboratuvarında (Ubilab) Zürih , İsviçre ve SRI International’da ve Menlo Park , California’da çalıştı Ancak Yüksek lisansını tamamladıktan kısa bir süre sonra 1999’da Google’da çalışmaya başladı. Böylece yeni kurulan Google’ın ilk kadın mühendisi ve 20. çalışanı oldu.
2012 yılında oğlu Macallister’i dünyaya getiren Mayer 2 haftalık doğum izni aldı. Sonrasında ise oğlu ve bakıcısı için Yahoo ofisinde kreş hazırlattı.
Kurumsal Amerika’nın en ünlü çalışan annesi olarak etiketlenmiş, 2013 yılının başlarında bir erkek çocuk dünyaya getirdikten sonra ofise geri döndü ve çalışanların evden uzaktan çalışmasını yasaklayan çok eleştirilen bir politika değişikliğini tanıttı. Çalışanlar için doğum iznini ve nakit ikramiyeyi artırdı, ancak çan eğrisi sıralamasına dayalı bir performans inceleme sistemi getirdiği için erkek çalışanlara karşı cinsiyete dayalı ayrımcılık yapmakla suçlandı.
Yahoo! Şirket hisseleri düşmeye devam ettikçe, personel %50 oranında azaldıkça ve Google’ın sürekli olarak artarken, Mayer azalan kullanıcı ayak izini tersine çevirmeyi başaramadıkça hissedarlar Mayer’i giderek daha fazla eleştirmeye başladı. Yahoo’dan sonra! Haziran 2017'de Verizon tarafından satın alındığında, şirketin CEO’su olarak 5 yıllık görev süresi boyunca elde ettiği bazı başarılardan bahsederek istifa ettiğini açıkladı.
Daha sonra, Google için çalışmaya başladığı Palo Alto, California ofisini kiraladı ve daha sonra eski meslektaşı Enrique Munoz Torres ile birlikte yapay zeka ve tüketici medya şirketi Lumi Labs’ı kurdu.
Marissa Mayer, Walmart ve Jawbone gibi şirketlerin yönetim kurullarında yer almaktadır ve Minted, Airtime.com, uBeam, Square, One Kings Lane, Natera ve Nootrobox gibi çeşitli teknoloji şirketlerine ticari yatırımlar yapmıştır.
Nikola Tesla Kimdir?
Aslen Sırp olan ama Hırvatistanı ana vatanı gören Tesla, en büyük icadı olan alternatif akımın yanında ilk defa atomu kıran ve deprem titreşimlerine sebep olan da bir cihaz yapmıştır.
Hayatı
Küçükken sık sık hasta olduğu bilinen Nikola Tesla bir keresinde babasının teknolojiler üzerinde çalışmalar yapmasına izin verince hastalığının geçtiğini belirtiyor.
Uçma konusunda çocukken bir deneme yaptığını ama hesaplama hatası yaptığını söyleyerek düştüğünü belirtiyor. Bu durum üzerine “Gençlik yaşamdaki en önemli kanattır!” sözünü söylüyor. Görünüşte kısa anlam olarak uzun bir alt metni olan bir cümleyi tarihe geçirdi.
Her gün evinin penceresine kuş geldiği söylenen ve bu durum Tesla’ya sorulduğunda insanların kuşlara karşı duygusal olmasını gerektiğini ve kuşların geleceğin habercisi olarak nitelendirdiğini belirtiyor.
“Ben yenilmiş bir adamım. Yapabileceğim en büyük şeyleri yapamadım.”
Sözünü kullanan Nikola Tesla’nın en büyük hayali dünyayı güneş gibi parlatmak istemekti. Bu hayaline hem izin verilmediğini hem de o dönemdeki insanoğlunun hazır olmadığını vurgulayan Tesla, bu galakside Tüm astronomik yasaların ortadan kalktığı ve matematiksel denklemlerin işe yaramadığı, değişime uğramayan bir yıldız keşfettiğini, boyutunun elma kadar olup ağırlığının güneş sistemi kadar olduğunu söylüyor.
Gizli Projeleri
Tesla makalelerini New York’da bir depoda 50 kutu içerisine sığdırmıştı. Hatta birini de 1932 yılında Grosvenor Clinton oteline emanet bırakmıştı. Bu istihbarata ulaşan FBI o kutuyu ele geçirdi. Kutuda ise Tesla’nın çığır açan projelerinden kablosuz enerji aktarımı ile ‘’Ölüm Işını’’ adını verdiği projesi yer almaktaydı. Son derece önemli olan ‘’Ölüm Işını’’ projesini, ABD ve SSCB Askeri İstihbarat Servisi ile Almanya Tesla’nın ölümünden sonraki birkaç yıl içerisinde ciddi bir şekilde inceleme altına almıştır. Bu projede uygulanan, düşman kuvvetlerinin elektronik sistemi iptal edilerek elektronik bir duvarın örülmesidir. Bahsedilen bu proje amacına ulaşarak Körfez Savaşı ve Yugoslavya’nın bombalanmasında kullanılmıştır. Yine Tesla’nın “Tsunami Silahı” denenmiş ve denizde deprem dalgaları oluşturularak dev dalgalar elde edilmiştir.
Ölümü
Nikola Tesla, günümüzden 72 yıl önce 1943 yılında Manhattan’da New Yorker otelinin 33. katındaki 3327 no’lu odasında 7 Ocak’ı 8 Ocak’a bağlayan gece ölü olarak bulundu. Kalp yetmezliğinden öldüğü tahmin edilen Tesla, günlerce odasından çıkmamayı alışkanlık haline getirdiği için son birkaç gün içerisinde ne zaman öldüğüne dair kesin bir şey söylenemedi.
Elon Musk Kimdir?
Elon Reeve Musk ya da bilinen adıyla Elon Musk 1971 yılında Güney Afrika’da dünyaya geldi. Güney Afrikalı bir baba ile Kanadalı bir annenin çocuğu olarak Güney Afrika’nın Pretoria bölgesinde büyüdü.
İlk ve orta öğretim hayatını Pretoria’da geçiren Musk, üniversiteye de Pretoria’da başladı. Ancak daha sonra Kanada’ya taşındılar. Musk üniversite hayatına Ontario, Kingston’da bulunan Queen’s Üniversitesi’nde devam etti. İki yıl sonra Pennsylvania Üniversitesi’ne geçen Musk, Wharton School’dan ekonomi alanında lisans diploması aldı. Yan ana dal olarak fizik alanında ilerleyen Musk, akademik hayatına da bu yönde devam etti. Standford Üniversitesi’nde uygulamalı fizik ve malzeme bilimleri alanında yüksek lisans yaptı. Ancak sıra doktoraya geldiğinde akademik hayatı değil iş hayatına atılmayı seçti.
Elon Musk Serüvenleri
PayPal: Çevrimiçi finans ve ödeme biçimi olan PayPalı kurmuştur. 1999 yılında kurulup potansiyeli artarak 2002 Ekim ayında büyük bir teklif gelmiştir. Daha sonrasında 165 Milyona yakın bir paraya satmıştır.
SolarCity: Sürdürülebilir enerji sistemlerinden güneş enerjisi üzerine kurulu bir enerji sistemi sağlayıcısıdır. Elon Musk’ın en büyük hissedarı ve yönetim kurulu başkanı olduğu şirket şu anda Amerika Birleşik Devletleri’nin en büyük güneş enerjisi sistemi sağlayıcısı olarak geçiyor. 10 milyon dolarlık da yatırım yapmıştır.
Tesla: Elektrikli araç üretimi yapan bir şirket. Musk, Tesla’nın ortak kurucularından biri ve ürün tasarım departmanının başkanıydı. Ancak 2008 yılında yaşanan ekonomik krizle birlikte şirketin CEO’luğunu da yapmak durumunda kaldı. Ekonomik kriz döneminde zor günler yaşadığını dile getiren Musk, kirasını ödemek için eş dosttan borç aldığını itiraf etti.
SpaceX: Elon Musk’ın en çok konuşulan şirketi, belki de devletlerle yarışan tek şirketi SpaceX. Tam adı Space Exploration Technologies olan SpaceX, roket bilimlerini geliştirmeye, insanoğlunu uzaya taşımaya dayalı bir şirkettir. Şirket şimdiye kadar uzaya birçok roket göndermiştir. Hatta bu roketlerin gönderim süreci sosyal paylaşım platformu YouTube üzerinden canlı olarak yayınlanmıştır. Musk’a göre uzayın keşfi insanlığın bilincini korumak için değilse de genişletmek için önemli bir adım olmaktadır.
Yazarlar
