C Programlama Dili Nedir?
Dili anlamak için ne olduğunu bilmek gerekir. Programlama dili bilgisayarla iletişimin kurulmasını sağlayan bir dildir. Bu diller sayesinde bilgisayara bir komut verilerek istenilen işlemin yapılmasını sağlanır.
C ,Windows ve İOS gibi işletim sistemlerinden 3D filmler oluşturmak için kullanılan yazılıma kadar geniş bir uygulama yelpazesi için kullanılan genel amaçlı programlama dilidir.
C programları taşınabilir, bir sistemde yazılmış kaynak kodu, herhangi bir değişiklik yapmadan başka bir işletim sisteminde çalışır. Programlama öğrenmeye başlamak için iyi bir dildir. C programlama biliyorsanız, yalnızca programınızın nasıl çalıştığını anlamayacak ,aynı zamanda bir bilgisayarın nasıl çalıştığına dair zihinsel bir resim oluşturabileceksiniz.
C Programlama Dili Tarihçesi
C programlama dili genel amaçlı yapısal bir programlama dilidir. C dili Dennis Ritchie ve Ken Thompson tarafından 1972’de AT&T Bell Telephone Laboratuvarlarında B dilinden geliştirilmiştir. Geliştirildiği yıllarda fazla yaygın olmayan dil , Brian Kernighan ve Dennis Ritchie tarafından yayımlanan “C Programlama Dili” kitabından sonra yaygınlık kazanmıştır.
1983 yılında C programlama dili standardize etmek amacıyla toplana bir komite ANSI C (American National Standart Institute) standardını tanımlamıştır. C başlangıçta birçok kişi tarafından UNIX işletim sistemini geliştiren dil olarak biliniyordu. UNIX işletim sisteminin 1000 satırlık bölümü C ile yazılmıştır). Ama günümüzde hemen hemen bütün büyük işletim sistemleri C ya da C++ ile yazılmıştır. Ayrıca Nesneye Yönelik programlama dilleri (C++,Java ve C# gibi) ve script dilleri (JavaScript , JavaApplet , PHP gibi) gibi programlama dilleri tamamen C tabanlıdır.
Peki Neden C Dili Bu Kadar Çok Tercih Ediliyor?
- C, makine dili ile üst seviye diller arasında bir yerdedir. Bu yüzden hem sistem ile ilgili işleri hem de kullanıcıya yakın işleri birlikte yapabilir.
- Makine diline yakın olduğu için hızlı çalışır.
- Güçlü esnek ve gelişebilir bir dildir. Çok yaygın olduğu için çok sayıda derleyici ve kütüphaneye sahiptir.
- Gelişimini tamamlamış bir dildir.
- Donanımdan bağımsız ve taşınabilir bir dildir.
C Öğrenirseniz Ne Kazanacaksınız?
1- Bir bilgisayarın nasıl çalıştığını anlayacaksınız.
C’yi biliyorsanız, yalnızca programınızın nasıl çalıştığını bilmezsiniz ,aynı zamanda bir bilgisayarın nasıl çalıştığını hakkında zihinsel bir model oluşturabilirsiniz.
C, daha önce asla mümkün olmadığını düşündüğünüz programları yazmanıza izin verir veya en azından bir bütün olarak bilgisayar mimarisi ve programlaması hakkında daha geniş bir anlayışa sahip olacaksınız.
2 — C, diğer programlama dillerine benzer bir dilidir.
Java, Python, JavaScript gibi hemen hemen tüm üst seviye programlama dilleri, C dili ile birbirlerine yakınlardır. Ayrıca, programlamadaki ortak fikirleri ifade etmek için de iyi bir dildir. Konuştuğunuz kişinin C bilmemesi fark etmez, yine de fikrinizi anlayabilecekleri bir şekilde aktarabilirsiniz.
3— Diğer programlama dillerini çok daha kolay öğreneceksiniz.
Pek çok popüler programlama dili, C’ye dayanmaktadır. C’yi biliyorsanız, C ++ ‘ı çok daha rahat öğrenmeye başlarsınız.
C # ve Java gibi diller C ve C ++ ile ilgilidir. Ayrıca, JavaScript ve PHP’nin sözdizimi C’ye benzer.
C ve C ++ programlamayı biliyorsanız, başka bir dile geçme probleminiz olmaz.
C Programlama Dili Nerelerde Kullanılır?
Günümüzde web programlama, veri tabanı sistemleri, mobil platformlar üzerine yazılım geliştirmede birçok programlama dili kullanılıyor: Java, C#, Python, Ruby, Objective-C, Swift … Dikkat ettiyseniz popüler teknolojiler konuşulduğunda C dilini hiç duymuyoruz bile. Ancak en çok kullanılan programlama dillerine dair yayınlanan ünlü indekslerde hala C dilini en üst sıralarda görüyoruz:
TIOBE İndeksi
IEEE Spectrum
Gördüğünüz gibi C dili hala popülerliğini sürdürüyor. Peki en çok nerelerde kullanılıyor: Tabii ki gömülü sistemler alanında. Hala birçok kullandığımız cihaz ve yazılımların içerisinde yazılımlar C dili ile geliştiriliyor. Ayrıca Linux gibi dünyanın en çok kullanılan işletim sistemlerinden birisi, Python dili de C ile geliştiriliyor. Kullanılan birçok yazılım teknolojisinin temelinde hala C ile yazılmış kodlar yer alıyor.
C dilinin gömülü sistemler alanında kullanımına “Gömülü C — Embedded C” adı veriliyor. “Embedded C” adlı farklı bir dil bulunmuyor. Mikro denetleyicilerin programlanmasında kullanılan C dili için bu ifade kullanılıyor. Bundan sonraki yazılarımızda da C dili ile ilgili bilgilere yer vereceğiz.
C PROGRAMLAMA DİLİNİN KULLANIM ALANLARI NELERDİR?
Yukarıda da belirtiğim gibi C dili ilk başlarda UNIX işletim sistemi için kullanılmaktaydı. Daha sonra birçok alanda kullanılmaya başlanan C programlama dili;
· Çoğunlukla taşınılabilir uygulamalarda,
· Gömülü sistem olarak kullanılan çamaşır, bulaşık makinesi ve hesap makinesi gibi makinelerde,
· Yeni bir yazılım dili oluşturmak için,
· İşletim sistemi ve Android işletim siteminin büyük bir bölümünde,
· Veri tabanlarında (MySQL C ile geliştirilmiş bir veri tabanı yazılımıdır.),
· İnternet tarayıcıları ve uzantıları geliştirmek için,
· Masaüstü uygulamalarında,
Kısacası teknolojini bulunduğu her alanda öncelik olarak C programlama dili kullanılmaktadır.
C programlama dili taşınabilir uygulamaların geliştirilmesinde tercih edilen bir dil olarak değerlendiriliyor. Ayrıca yüksek seviyeli yazılımlar söz konusu olduğu zaman da bu programlama diline başvurulabiliyor. C dili ile geliştirilmiş yazılımlara örnek vermek gerektiğinde karşımıza Unix işletim sistemi çıkıyor.
oyun sektöründe sık sık kullanılan C++, Java, JavaScript, JavaApplet , PHP , C# gibi yazılım dilleri de C programlama dilinden esinlenerek ortaya çıkarılmıştır. Yani bu programlama dili için önemli yazılım dillerinin de başlangıcı denilebilir. C programlama dili ile neler yapabileceğiniz konusuna gelecek olursak, bu dil ile driverler yazabilirsiniz.
Grafik ve oyun yazılımları üretebilirsiniz. Gömülü sistem olarak değerlendirilen çamaşır makinesi hesap makinesi gibi makineleri de kodlayabilirsiniz. Ayrıca bu yazılım dili ile robot yapabilirsiniz. Bunların yanı sıra Unix çekirdeği, Microsoft Windows programları, işletim sistemi uygulamaları ve Android işletim sisteminin büyük bir bölümü c programlama dili kullanılarak oluşturulmuştur. Yeni bir programlama dilini oluşturmak içinde C programlama dilini de kullanabiliyorsunuz. Kısacası bu programlama dili teknolojinin her alanında ve her aşamasında öncelikli olarak tercih ediliyor.
C Kodlama Dili Oyun Geliştirme
70’li ve 80’li yıllara baktığımız zaman basit oyun geliştirmenin çok yaygın olduğunu görürüz. Bu yüzden bu yıllarda çıkan pek çok dilin oyun geliştirmeye yönelik olduğunu görürüz. C programlama dili de bu kullanım alanı ile dikkat çekiyor. Fakat artık bu kodlama dili sadece basit oyunlar yapılmıyor. Aynı zamanda günümüzdeki büyük oyunların belli kısımlarında da yine C dili kullanılıyor. Ayrıca eski olmasına rağmen hala oyunlarda başarılı bir çalışma gösteriyor.
C Kodlama Dili İle Gömülü Sistem Oluşturma, Robot Yapma ve Dil Geliştirme
Daha önce de dediğimiz gibi C dili pek çok alanda kullanılabilir. Fakat C dilinden sonra çıkan pek çok dil bu konularda C dilinden çok daha iyi sonuçlar verir. C dili ise gömülü sistem üzerine çalışma yapmak isteyen kişilerin tercih etmesi gereken bir dildir. Peki, nedir bu gömülü sistemler? Gömülü sistemler hesap ya da çamaşır makinesi gibi sistemlerdir. Buna ek olarak robot kodlaması yapmak isteyen kişiler için de C dili son derece kullanışlı bir dildir.
Fakat bunlardan da öte olarak C programlama dili yeni bir dil geliştirmek isteyen kişilere fazlası ile hitap eder. Zaten C dili temelli çıkan diğer diller de bu durumu açık bir şekilde gösteriyor. C++, Java+ PHP ve C# gibi kodlama dillerinin hepsinin temelinde C dili bulunuyor. Fakat bu sürecin göründüğü kadar kolay olmadığını da belirtmekte fayda var. Çünkü bir dili sıfırdan geliştirmek demek aynı zamanda o dilin A’dan Z’ye tüm alanlarını incelemek anlamına geliyor. Tüm bu çalışmalar için ise C dili en iyi seçenek olacaktır.
C Programı ve Temel Bazı Kavramlar
Bahsedeceğimiz bu kavramlar C dilinde sürekli kullanılacaktır.
1) İşlemler
C dilinde sayı dizileri üzerinde bazı aritmetik işlemler gerçekleştirebilir. Bu aritmetik işlemler karakter dizileri üzerinden de yapılabilir. Bu aritmetik karakter dizileri üzerinden de yapılabilir. Bu gibi işlemler için C dili belli başlı kütüphanelere ve veri türlerine sahiptir.
2) Fonksiyon
Fonksiyon, program çalışırken bilgisayarın yapması gereken işleri temsil eden kod bloğudur. Programımız çeşitli fonksiyonları tanımlar ve fonksiyonları diğer fonksiyonların içerisinde çalıştırabilir. Fonksiyonlar birbirleri ile ve kütüphanelerle iletişim halinde çalışırlar.
3) Değişkenler
Bir program çalıştırıldığında veya çalıştırılmadan önce, fonksiyon içerisinde kullanılacak olan değerleri ve programın çalışması sonucu ortaya çıkacak olan değerleri belli bir değişkene atamak programcıya esneklik ve kolaylık sağlar. Şu şekilde örnek verelim: 7 ve 5 sayısını toplayacaksınız. Bu durumda x=7 ve y=5 şeklinde bir değer ataması yapıp program içerisinde 5+7 yerine x+y ifadesini kullanarak hem karışıklığı engelleyebilir hem de kolaylık sağlayabilirsiniz.
4) Veri türleri
Programınız çalıştırıldığında verileri bellekte saklamak ve bu verileri üzerinde işlem yapabilmek için C programlama dilinde tanımlı belli veri türleri vardır. C dilindeki her veri türü, ikili bit veya bayt olarak ölçülen belirli bir boyuta ve bitlerin neyi temsil ettiği hakkında kurallar kümesine sahiptir. İlerleyen kısımlarda C dilinde kullanılmak üzere seçilen veri türlerinin önemi üzerinde duracağız.
5) Döngüler
Bir programcının yapmak isteyeceği en temel işlerden biri, program çalışırken ortaya çıkan belirli koşullara bağlı olarak bir eylemi birkaç kez tekrarlamaktır. Verilen koşullara göre tekrarlamak için tasarlanmış bir kod bloğuna döngü adı verilir. C dilinde döngüler şu ifadelerle gerçekleştirilir: “While”, “Do-While”, “For”, “If”, “Then”, “Else”, “Switch-Case”…
6) Veri yapıları
Programlamacılar, işlemek için çok fazla veriye sahipse ve bu verileri sıralamaları veya arayıp kullanmaları gerekiyorsa genelde bir tür veri yapısına ihtiyaç duyarlar. Bir veri yapısı, aynı veri tipinde birkaç veri öbeğini temsil etmenin yapılandırılmış bir aracıdır. En yaygın veri yapısı, belirli bir büyüklüğün yalnızca dizinlenmiş bir liste içerisinde kullanılmasını sağlayan “dizi”lerdir.
7) Ön işlemci işlemleri
Bazı durumlarda derleyiciniz üzerinde hazırladığınız kodu çalıştırmadan önce, kodunuzla alakalı bazı işlemler hakkında talimatlar vermek isteyebilirsiniz. Ön işlemci işlemleri de sabit değerler üzerinde çalışarak verdiğiniz komutları yerine getirmeyi amaçlar. Bunu yaparken C kütüphaneleri üzerinden elde ettiği kodları kullanır
Basit bir C programlama örneği
Çıktısı
Include
Diyez (#) işareti ile başlayan satırlar, ön işlemci emir kodlarıdır. Bu ön işlemci emir kodlarını, bir kaynak dosyasının programa dahil edilmesini sağlamaktadır. Bu dosyalara başlık dosyaları denir.
Main
Bir C programı C fonksiyonlarından oluşur. Bunlar arasında main() adı verilen ana fonksiyon daima olmalıdır. C fonksiyonları programı oluşturan yapıtaşlarıdır.
Int Veri Tipi
Tam sayı değerlerini tutmak için kullanılır. Tam sayı anlamına gelen integer kelimesinden gelmektedir.
Printf
Standart C kütüphanesinin bir parçası olan printf() C Programlama Dili’nin genel amaçlı çıktı alma fonksiyonudur.
Scanf
Standart girişten veri okur.
Evet cümlelerin sonuna gelirken bugünkü yazımızda kısaca C programlama nedir ve alt başlıklarını incelemeye çalıştık.
Diğer yazılarımıza da göz atmak isterseniz IEEE PUBS’a uğramayı unutmayın.
