Metaverse
Nedir?
Metaverse, gerçek yaşamda hayal ettiğiniz kurgusal olaylar, karakterler ve yaşam tarzlarını sanal ortamda yapmanızı sağlayacak bir sanal dünya konseptidir. Zaman ve mekân fark etmeksizin uzaktan bağlanıp her türlü işlemi yapabileceğiniz bir ortamdır.
Dünya değişiyor, çalışma, etkileşim ve insanlarla sosyalleşme şeklimiz de değişiyor. Metaverse, çok erken bir aşamada ve her şeyin çok belirsiz olduğu 90'ların ortalarındaki WWW (world wibe web) çılgınlığına benziyor.
İlk başlarda, iş tecrübemizi değiştirebilir. Mesela evden çalışma modeli, çalışanların üretkenliğini artırırken, daha az insan teması olduğu için daha fazla yorgunluk ve tükenmişlik ile sonuçlandı. Metaverse, meslektaşlarınızın huzurunda bir VR toplantısında olabileceğiniz sanal konferanslar veya toplantılar düzenleyerek boşluğu doldurabilir.
Nasıl Ortaya Çıktı?
Metaverse terimi, 2021 Ekim tarihinde Facebook’un adını Meta olarak değiştirilmesiyle popüler hale geldi. İlk ortaya çıkışı Neal Stephenson tarafından 1992 de yazılan Snow Crash adlı romandır. Sanal olarak geliştirilmiş fiziksel gerçekliğin ve fiziksel olarak kalıcı sanal alanın yakınlaşmasıyla yaratılan ortak bir sanal alanı tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Daha sonralarında Ready Player One tarzındaki yapıtların da bu kavramı kullanmasıyla birlikte ünlenmeye başlamıştır. Çoğumuz yıllarca parça parça metaverse deneyimledik. Sanal online oyunlar olsun, oynadığımız çiftlik oyunlarında kurduğumuz köylerimiz olsun, her birimiz bu tarz küçük etkinliklerle kendimizi yavaşça bu yola sokmuş bulunduk. Şu an devam eden metaverse çılgınlığı amaçtan çok araç olarak görmek gelişen dünyaya daha kolay uyum sağlamamızı sağlar. Sadece araç olarak görmek değil bu konuda gerekli alanlarda işlerde bulunmak, sağlam temelli bilgiler edinmek bizleri bu konuda sıradan olmaktan çıkaracaktır.
Neden Önemlidir?
Gelelim metaverse neden önemlidir sorusunun cevabına. Yüzyıllardır insanlar hayatını daha kolay devam ettirmek için icatlar, inovasyonlar yapmışlardır. Ek olarak bu kolaylaştırılmış hayatın yanında kendilerini mutlu edecek seçenekler arayışına da girişmişlerdir. Metaverse de hayatımızı kolaylaştırma konusunda büyük adımların atılabileceği teknolojiler aslında. Bir ürün hayal edip dakikalar içinde ürünün sanal kopyasına sahip olmayı veya gitmek istediğiniz konumun sanal haline saniyeler içinde gitmeyi mümkün kılıyor.
Türkiye’de Amasya ili pilot il seçilip Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından ‘3 Boyutlu Kadastro Projesi’ kapsamında sanallaştırmaya başlanmış, sanal alemde tapuyu inceleme imkânı sağlanmaya başlamıştır. Kısaca metaverse hayatımızı kolaylaştıran; eğlence, ticaret benzeri sektörlerin gelişmesinde önemli rol alacak olan teknolojidir. Bu yüzden gelecekte hayatımızın içinde önemli yerde olması kaçınılmazdır.
Metaverse Kullanım Alanları
Eğlence, ticaret gibi sektörlerde kullanılabilir demiştik daha da detaylandıralım bunu. Günümüzden örnekler verelim hatta. Oyun sektöründe örneğin popüler olan ‘Beat Saber’ isimli oyunda VR gözlük ve oyun kolları sayesinde sanal aleme geçiyor, karşınıza gelen blokları ritim eşliğinde kırıyorsunuz. Oyun şirketleri kendilerini geliştirmek için oyunlarını daha da gerçekçi yapmaya çalışıyorlar, Metaverse ile sanal gerçeklik oyunlara entegre olmaya başlıyor. Devlet tarafında tapu-kadastro işlemlerinde kullanılmak üzere şehirlerin birebir sanal kopyası çıkarılması da Metaverse’ün kullanım alanları arasında.
Bir de şunu düşünmenizi istiyorum sizden. E-ticaret alışverişi ile mağazadaki alışverişin bir arada olmasını ister miydiniz? Walmart şirketinin 2021 yılında Metaverse alışverişinin kullanıcılara sunduğu iddia edildi. Video ise şu şekilde:
Videoda kullanıcı reyonları gezebiliyor seçtiği ürünün detaylarını görüntüleyebiliyor ve dilerse sepetine ekleyip alışverişi tamamlayabiliyor. Metaverse sayesinde hem mağaza deneyimini hem de sanal alışveriş ortamını deneyimlemek mümkün kılınıyor.
Hayatımızda Neleri Değiştirecek?
Çok hızlı bir şekilde hayatımıza giren metaverse gerçek yaşantımızdaki her şeyi dijitale geçirebilecek yeni bir dünya. Genel olarak oyun sektörü ağırlıklı olarak gözükse de tüm konulara hakimiyet kuracak gibi gözüküyor. Böyle gözükmesinin nedeni ise çok büyük pazarlara sahip markaların metaverse yatırımda bulunmaları. Facebook bunların en büyük örneği. Facebook şirketin ismini meta olarak değiştirerek metaverse yolculuğu başladı. Çeşitli metaverse alanlarında yüksek yatırımlar alan meta şirketi metaverse pazarında en büyükler arasında olacağını şimdiden gösteriyor.
metaverse sayesinde günlük hayatta dijitalde yaptığımız iş ve içerikler çok daha fazla artacak. Metaverse ile birlikte ödeme işlemleri, kimlik doğrulama, işe alımlar, reklamlar, içerik oluşturma, güvenlik ve benzeri her şeyi yönetmek için yeni şirketler, ürünler ve hizmetler ortaya çıkması da bekleniyor. Bu da günümüzdeki birçok çalışanın işlerinin son bulacağı ve dönüşüm yaşayacağı anlamına geliyor.
Metaverse ün gelişmesiyle AVMlerin büyük ölçüde zarar göreceği düşünülüyor. Çünkü metaverse ile insanlar evinde oturarak çok uzak mesafedeki arkadaşlarıyla bile istediği sinemaya gidebilir. Ortak aktiviteler yapabilir ve bunların hepsini evindeki koltuğunda oturarak çok fazla enerji harcamadan yapılabilmesi Metaverse’ün sağladığı avantajlardan en önemlisi. Alışverişte de benzer durumlar ortay çıkıyor. Gerçek hayatta kıyafet denemek çoğu kişiye çok zor bir eylem gibi geliyor ve hijyenik olarak çok fazla önerilmiyor ama metaverse ile mağazadaki tüm kıyafetleri çok kısa bir sürede yorulmadan deneyebiliriz. Yani metaverse ile alışveriş çok fazla kıyafet deneyip bunları kısa sürede yorulmadan yapmamızı sağlıyor. Metaversede eğlence sektörüne gelirsek büyük sanatçıların metaverse adım atmasıyla birlikte çok kolay bir şekilde popülerleşebilecek bir sektör. Şu an Metaversedeki eğlence sektöründe Snopp Dog’un önemli adımları var. Sandboxla anlaşan Snoop Dog sadece üyelere özel vip partiler konserler yapmayı planlıyor. Böyle kaliteli sanatçıların Metaverse’e adım atmasıyla birlikte metaverse olan önyargıların kolayca kırılabileceğini düşünüyorum
Metaverse hayatımızda çoğu şeyi kolaylaştıracak gibi gözükse de karşısında duran çok fazla insan var. Çünkü metaverse ile gerçek hayattaki sosyallik tamamen sanal evrene geçebilir. Metaversedeki insan yaşamını çok güzel bir şekilde gösteren Ready Player One ı izlemenizi tavsiye ederim. Filmde insanların yaşam alanı küçülmüş gibi gözükse de sonsuz bir dünyada yaşıyorlar. İnsanların amacı sanal dünyadaki oyunlardan puan kasıp kendi eşyalarını yükseltmek, kendini orda daha iyi bir konuma taşımak için tüm günlerini o sanal evrene veriyorlar. Bu filmdeki gösterilen hikâye belki de geleceğin bir fragmanı kim bilebilir?
