Birleşik Krallık Refah fonunun finansal hizmetler alanındaki “Fintech for Social Inclusion’’ projesi kapsamında hazırlanan "Fintech for Good: Financial Inclusion & Fostering the Ecosystems" raporu yayınlandı. Raporun yayınını takiben yapılan ekosistem buluşması etkinliği, 9 Aralık’ta İstanbul İngiltere Başkonsolosluğunda Fintech ekosisteminden girişimler, yatırımcılar, hızlandırıcı ve ilgili kişiler ile beraber 30 katılımcıyla gerçekleşti.
Bu proje kapsamında, rapor ve etkinlik ile hedefimiz; finansal kapsayıcılık yaklaşımı ile Türkiye ve Birleşik Krallık ekosistemlerini inceleyerek fırsatları, gelişim alanları ve işbirliği imkanlarını keşfetmek oldu.
Finansal kapsayıcılık, birey ve şirketlerin işlevsel ve düşük maliyetli finansal ürün ve hizmetlerine (transferler, ödemeler, kredi, yatırım, sigorta gibi) sorumlu ve sürdürülebilir olarak erişimini anlatıyor. Finansal kapsayıcılık alanındaki istatistikler ise çarpıcı.
- Dünyada 1.7 milyar kişinin banka hesabı yok,
- Bu kişilerin %56’sı kadın, %44’ü erkek
- %26’sı ailesinde bir kişide banka hesabı olmadığı için onların da banka hesabı açmadıklarını söylüyor.
İngiltere’de 1.3 milyon kişinin banka hesabı yok, bu grubun içinde çoğunluğu 18–24 yaş aralığındaki işsizler. Banka hesabı olmayan kişilerin üçte biri daha önce banka hesaplarının olduğu ancak hesap işletim ücreti gibi nedenlerden dolayı yeniden hesap açmak istemediklerini paylaşıyor.
Türkiye’de 2017’deki Findex araştırmasına göre nüfusun %69’unun banka hesabı yok. Yine de bu verilere göre 18 milyon kişinin banka hesabının olmadığını görüyoruz.
Banka hesabı olmayan kişilerde kadın/erkek oranında kadınlar %29 ile daha yüksek oranda. Banka hesabı olmayan kadınların %72’si ailelerinde birinde banka hesabı olmadığı için kendilerinin hesaplarının olmadığını paylaşıyor. Erkeklerde bu oran %51.
Finansal hizmetlere erişimde banka hesabı ilk adım oluyor, onun devamında ödeme sistemleri, kredi kartı, yatırım, krediye erişim sağlanıyor.
Fintech girişimleri finansal kapsayıcılık konusunda geleneksel finans hizmetlerine kıyasla daha kolay erişilebilir, aynı zamanda kişiye ve ihtiyaca özel hizmetler sunuyor. Dijital altyapıları sayesinde daha hızlı ve çevikler; ürünleri ile bu alanda yenilikçi çözümler sunuyorlar.
Bu proje kapsamında, fintech girişimlerinin finansal kapsayıcılık konusunda ödemeler, para transferleri, finansal okuryazarlık ve para yönetiminde sunduğu çözümlere odaklandık. Bu girişimlerin etkilerinin büyümesi için gerekenler konusunda da, etki yatırımı, kitlesel fonlama ve ekosistemin büyümesi alanında UK ve Türkiye ekosistemlerindeki örnekleri inceledik.
UK Fintech Ekosistemi
KPMG’nin Global Teknoloji İnovasyon raporunda; Birleşik Krallık’ın dünyadaki inovatif ülkeler listesinde 5. sırada, teknoloji inovasyonunda Avrupa’daki öncü olduğunu paylaşıldı. Fintech girişimlerinde öncü ekosistemlerden biri olan Birleşik Krallık’da, 2015–2018 yıllarında fintech girişimlerine 4.5 milyar İngiliz Sterlini yatırım yapıldı. 2019’un ilk yarısındaki yatırımlar 2.6 Milyar İngiliz Sterlini olarak kaydedildi.
Monzo, Revolut, Starling gibi dijital banka ürünleri ile gündemde olan fintech ekosisteminde para transferleri, ödeme yöntemler, yatırım konusunda bir çok örnek var. TransferWise ve TransferGo, uluslararası para transferlerinde bankalar ya da aracı kuruluşlara kıyasla daha hızlı ve düşük ücretli para transferleri sunuyor. Anna, Coconut freelance ve küçük işletmeler için şirket hesabı hizmetleri sunuyor.
Açık bankacılık sistemlerin uygulanması ile bir uygulama/ürün üzerinden farklı bankalara erişim sağlanıp girişimler için yeni büyüme alanları ortaya çıkıyor. Burada öne çıkan örnekler kişisel para yönetimi için olan ürünler oldu. Money Dashboard para yönetimi ve hedef odaklı tasarruf ve para biriktirme seçenekleri sunuyor. Plum ve Cleo yapay zeka ile tüketim alışkanlıklarını inceliyor. Kullanıcıyla, harcamaları hakkındaki analizleri uygulamanın sohbet özelliği üzerinden paylaşıyor ve kullanıcıların otomatik tasarruf ve birikim yapmasına olanak sağlıyor.
Türkiye Fintech Ekosistemi
Türkiye’de fintech alanındaki girişimler daha çok ödeme sistemleri ve e-ticaret odağındalar. Startups.watch’ın verilerine göre Türkiye ekosisteminde 13 alanda aktif 200 üzerinde fintech girişimi var.
iyzico’nun başarı hikayesi de bu alana olan ilginin ve odağın artmasında öncü oldu. 27.8 Milyon dolar yatırım almış olan, 30 binden fazla e-ticaret sitesinin servis sağlayıcısı olan iyzico 2019’un Mayıs ayında 165 Milyon dolara PayU tarafından satın alındı.
Bankaların dijital ürün ve hizmetlerinde de güçlü olduğu finans alanında, B2B ve B2C alanda öne çıkan girişimler:
- Birleşik Ödeme, TransferWise’ın Türkiye operasyonlarını yürüten Birleşik Ödeme aynı zamanda Nöbetçi Transfer ürünü ile mesai saatleri dışında farklı bankalar arasında havale işlemlerinin anlık gerçekleşmesini sağlıyor.
- ininal, ön-ödemeli debit kart sunan ininal, internetten güvenli alışveriş ve banka hesabı olmayan kişilere kart hizmetini sunuyor.
- Manibux, ailelere çocuklarının harçlık yönetimi için ön ödemeli kart ve uygulama sunuyor.
Açık bankacılık ile bireysel finans ürünlerinde de fintech girişimlerin büyümesi bir alan açılmış olacak. Fintech İstanbul’un yayınladığı ‘‘Dünya’da ve Türkiye’de Açık Bankacılık: Bankacılığın Geleceği’’ raporunda açık bankacılığın potansiyelinden şöyle bahsediliyor: "Finansal kuruluşların veri paylaşım amacıyla açmış oldukları API’leri kullanan fintech girişimleri, yeni ve yaratıcı iş modelleri ile karşımıza çıkacak ve hem tüketicilerin, hem de finansal kuruluşların hayatlarını kolaylaştıracaklar. Müşteriler açısından düşündüğümüzde bu durum, finansal ürün ve hizmetlere daha demokratik bir biçimde erişimi mümkün kılacak; fiyatların şeffaflaşmasını, rekabetin ve kalitenin artmasını sağlayacak."
Ekosistemlerin Gelişimi
Fintech ekosistemini oluşumu, sürdürülebilirliği ve gelişimi için bir çok paydaşın ortak çalışmasına ihtiyaç duyuyor. Burada kuluçkaların & hızlandırıcıların girişimlerin hayata geçmesi ve ilerlemesi için, yatırımcıların girişimlerin devam etmeleri ve büyümeleri için, bankaların fintech girişimlerine karşı destekleyici ve ortak çalışmada bulummaları, regülasyon ve ilgili lisans süreçlerinde girişimlerin ihtiyaçlarına karşılık olan araçların olması ekosistemin büyümesi için raporda ortaya çıkan sonuçlardan oldu.
Girişimlerin finansa erişimi noktasında etki yatırımı ve kitlesel fonlama raporda yer aldı.
Etki yatırımı konusunda, yatırımcıların finansal kazanç dışında ekolojik, sosyal ya da toplumsal olumlu etkisi olacak girişimlerle olan ilişki ve yatırımları finansal kapsayıcılık çözümlerinin büyümesi için önemli bir adım.
CB Insights raporuna göre Y jenerasyonunun onlardan önceki kuşaktan miras alacağı $30 trilyon var. Bu raporda paylaşılan bilgiler, Y jenerasyonun yatırımlarda sürdürülebilirlik, temiz enerji ve sosyal etki alanında odaklanmak isteyecekleri ve buna olanak sağlayacak yatırım fon ve araçlarına ihtiyaç olduğu yönünde.
UK’de bu alanda çalışmaya başlayan girişim Tickr, tema bazlı (iklim krizi, yenilikçi teknolojiler, eşitsizlikler) etki yatırımları için olan uygulaması üzerinden düşük meblağlar ile ve daha kolay yatırım olanağı sunuyor.
9 Aralık 2019 Ekosistem Buluşması
9 Aralık’ta olan buluşmada rapor çıktıları üzerinden dört masa/dört başlık gruplandırmasıyla katılımcılar yorum ve iç görülerini paylaştılar. Bu başlıklar, yatırım, girişimler, destek mekanizmaları ve iş birlikleri oldu. Etkinlikte UK’de Proodos Impact Capital’den Genel Müdür ve Kurucu Ortağı Antonio Potenza, Nesta Challenges Direktörü Chris Gorst ve Plum’dan Max Mawby katıldı.
Bu etkinliğın çıktıları da yakında Medium sayfamızda yayında olacak.
Raporu buradan ya da aşağıdaki embed üzerinden inceleyebilirsiniz, ilgili bölümlerini aşağıdaki medium sayfalarımızda bulabilirsiniz.
Bu içerikteki bir bilgiden faydalandıysanız bize geri bildirimde bulunun.
Eğer bu içerik, çalışmalarınızda ve planlamalarınızda sizin için yararlı bir kaynak olduysa, bilgiyi ne için kullandığınızı ve bu bilginin size nasıl bir katkı sunduğunu bize aktarın. Değerlendirmenizi imece@imece.com mail adresiyle paylaşabilirsiniz. Buradaki içeriklerin daha çok kişiye ulaştığını bilmek, bizim için çok değerli.
