Agile’da Scrum Master’ın Rolü ve Önemi

Betul Kaya
Innovance Blog
Published in
6 min readAug 25, 2023

Öncelikle Agile projelerde metodoloji seçimi, proje kapsamı ve gereksinimleri, takım yapısı, iş akışı özellikleri gibi birçok faktörü göz önünde bulundurarak yapılması gereken bir iştir. Scrum ve Kanban, Agile projelerde en çok tercih edilen iki yaklaşım türüdür. Her iki yaklaşım da çevik ve esnek çalışma şekillerini vurgular, ancak farklı kurallar ve süreçler içerir. Hem Kanban hem de Scrum metodolojilerinde Scrum Master, ekibe rehberlik ederek süreçlerin etkili bir şekilde uygulanmasında ve geliştirilmesinde önemli bir rol üstlenir.

Scrum Metodolojisi

Belirli zaman aralıklarında tekrarlayan “Sprint” adı verilen dönemler boyunca çalışmayı vurgular. Bu dönemlerde, önceden belirlenmiş sürelerde hedeflenen iş miktarı tamamlanmaya çalışılır. Scrum’da, bir Product Owner ve bir Scrum Master rolü bulunur. İşler Backlog’dan seçilir ve Sprint boyunca çalışılır. Scrum, karmaşıklığı yönetmek ve tahmin edilebilir sonuçlar elde etmek amacıyla uygundur.

Scrum Metodolojisi

Scrum’ın Tercih Edilmesi Gereken Durumları:

  • Belirli bir ürün veya özellik seti geliştirmek istendiğinde,
  • İterasyonel bir çalışma modeli benimsemek istendiğinde,
  • Ürün gereksinimlerinin hızla değiştirilerek önceliklendirildiğinde,
  • Belirli zaman aralıklarında düzenli teslimat yapmak gerektiğinde.

Kanban Metodolojisi

İş akışının görsel olarak izlendiği ve işlerin sınırlı WIP (Work in Progress) limitlerine tabi olduğu bir metodolojidir. Kanban, esnek bir yaklaşım sunar ve daha organik bir şekilde işlerin akmasını sağlar. Kanban tahtası, iş parçacıklarının farklı aşamalarda nasıl ilerlediğini gösterir. Kanban’ın ana amacı, iş akışını optimize etmek ve aşırı yüklemeyi önlemektir.

Kanban Metodolojisi

Kanban’ın Tercih Edilmesi Gereken Durumlar:

  • Sürekli ve yaygın iş akışının optimize edilmesi istendiğinde,
  • İşlerin önceliklendirme sırasının esnek olduğu bir ortamda çalışmak istendiğinde,
  • WIP limitlerini kullanarak iş yükünü dengeli bir şekilde tutulması hedeflendiğinde,
  • İşlerin akışını daha detaylı ve görsel bir şekilde izlenmesi istendiğinde.

Scrum ve Kanban Arasındaki Farklar Nelerdir?

  1. Süreç Yapısı:
  • Scrum: İterasyonel ve zaman kısıtlı Sprint dönemleri halinde çalışma sunar.
  • Kanban: Sürekli akış ve zaman kısıtlaması olmadan çalışma imkânı sunar.

2. Roller:

  • Scrum: Product Owner, Scrum Master, Geliştirme Ekibini kapsar nitelikte roller paylaştırılır.
  • Kanban: Genellikle sadece Scrum Master veya ekip lideri üzerinde roller paylaştırılır.

3. İş Önceliklendirme:

  • Scrum: Sprint başında işler önceliklendirilir ve kaçınılmaz bir durum oluşmadıkça Sprint boyunca değiştirilmez.
  • Kanban: İşler sürekli olarak önceliklendirilir ve değiştirilebilir.

4. Süreç İzleme:

  • Scrum: Sprint Backlog ve Daily gibi belirli toplantılarla süreç izlenir.
  • Kanban: Görsel olarak işlerin her aşamada nasıl ilerlediği izlenir.

5. WIP Limitleri:

  • Scrum: WIP limitleri zorunlu değildir, ancak ekip istediğinde kullanabilir.
  • Kanban: WIP limitleri temel bir prensiptir ve iş yükünü dengelemeye yardımcı olur.
Kümülatif Akış Diyagramı ile WIP Limitleri

6. Süreç Değişiklikleri:

  • Scrum: Sprint başında süreç değişiklikleri sınırlıdır.
  • Kanban: Sürekli süreç değişiklikleri teşvik edilir.

Projeye uygun bir metodoloji seçmek, ekibin daha verimli çalışmasını ve projenin başarılı bir şekilde yönetilmesini sağlayabilir. Ancak uygun bir metodoloji seçilmediğinde yeni kurulan ekiplerde birliğin sağlanması ve iletişim kanallarının oluşturulması oldukça güç hale gelebilir. Bu tarz durumlarda başta üst yönetimin desteği doğrultusunda proje yöneticisine ve scrum master’a çok iş düşmektedir. Engellerin aşılması ve projenin sürekliliğinin sağlanması konusunda gerekli aksiyonların yetkili kişiler tarafından alınması gerekmektedir.

Yeni Kurulan Bir Ekiplerde Scrum Master Olarak Karşılaşabileceğiniz Zorluklar ve Üstesinden Gelmek İçin Kullanılabilecek Teknikler

Yeni kurulan bir ekibin Scrum Master’ı olarak, özellikle başlangıç aşamasında bazı zorluklarla karşılaşmanız mümkündür. Bu zorluklarla başa çıkmak ve ekibinizi etkili bir şekilde yönlendirmek için kullanabileceğimiz bazı teknikler aşağıda detaylandırılmıştır:

Zorluk:

  • Ekip Üyelerinin Agile ve Scrum Kavramlarına Yabancı Olması: Ekip üyeleri Agile ve Scrum/Kanban konularında deneyimsiz olabilir. Bu durum, süreçlerin ve prensiplerin anlaşılmasını zorlaştırabilir.

Çözüm:

  • Eğitim ve Farkındalık: Ekibinize temel Agile ve Scrum/Kanban eğitimi sunarak konuları anlamalarına yardımcı olun. Bu, yöntemlerin nasıl çalıştığını ve ne gibi avantajlar sağladığını anlamalarına yardımcı olabilir.
  • Görsel Araçlar: Görsel araçlar kullanarak, iş akışını ve süreçleri anlatmayı kolaylaştırabilirsiniz. Kanban tahtası veya Scrum panosu gibi araçlar, ekip üyelerine işlerin nasıl akacağını göstermekte yardımcı olabilir.

Zorluk:

  • İletişim Eksikliği ve İş birliği Zorlukları: Yeni bir ekip oluşturmak, iletişim ve iş birliği zorluklarına yol açabilir. Ekip üyeleri arasındaki etkili iletişim ve iş birliğini sağlamak önemlidir.

Çözüm:

  • Düzenli Toplantılar: Daily toplantıları gibi düzenli toplantılar düzenleyerek, ekip üyelerinin güncel bilgileri paylaşmalarına ve yaşadıkları sorunlarla ilgili engel oluşturan durumları ifade etmelerine olanak sağlayabilirsiniz.
  • Görsel İletişim: Görsel araçlar kullanarak iletişimi güçlendirebilirsiniz. İş akışını ve ilerlemeyi gösteren grafikler, ekip üyeleri arasında daha iyi bir anlam bütünlüğü oluşturabilir.
  • Çalışma Ortamının Düzenlenmesi: Fiziksel olarak bir arada çalışmayı teşvik eden bir çalışma ortamı oluşturun. Bu, yüz yüze iletişimi ve iş birliğini kolaylaştırabilir.

Zorluk:

  • İş Yükünün Dengelenmesi: Ekip üyeleri arasında iş yükünün eşit dağılmaması veya bazı görevlerin diğerlerine göre önceliklendirilmemesi, verimlilik ve motivasyon sorunlarına yol açabilir.

Çözüm:

  • WIP Limitleri: Kanban metodolojisinde olduğu gibi, iş parçacığı sınırlamaları (WIP limitleri) belirleyerek iş yükünü dengeleyebilirsiniz. Bu, ekip üyelerinin üzerinde aşırı yük oluşmasını engelleyebilir.
  • İş Önceliklendirmesi: Ekip üyeleriyle işlerin öncelik sırasını belirlemek için düzenli toplantılar yapabilirsiniz. Bu toplantılar, hangi işlerin öncelikli olduğunu belirlemek için ekip içi iş birliğini teşvik edebilir.

Zorluk:

  • Engellerin Giderilmesi: Proje sırasında ortaya çıkan engeller, ilerlemeyi engelleyebilir ve motivasyonu düşürebilir.

Çözüm:

  • Engel Listesi: Ekip üyeleriyle birlikte engelleri belirlemek için düzenli olarak toplantılar yapabilirsiniz. Bu engelleri bir liste olarak takip ederek çözüm bulma sürecini hızlandırabilirsiniz.
  • Engel Giderme: Engelleri mümkün olduğunca hızlı bir şekilde gidermek için ekip üyeleri arasında iş birliği yapabilirsiniz. Gerektiğinde dış kaynakları (örneğin üst yönetim) devreye sokarak engelleri aşabilirsiniz.

Zorluk:

  • Takım Üyelerinin Motivasyonunu Yüksek Tutma: Yeni bir ekip oluştururken, takım üyelerinin motivasyonunu yüksek tutmak ve onları sürece dahil etmek zor olabilir.

Çözüm:

  • Açık İletişim: Takım üyeleriyle düzenli olarak iletişim kurarak onların görüşlerini ve fikirlerini dinleyin. Onları sürece dahil etmek ve katkılarını değerli hissettirmek motivasyonu artırabilir.
  • Hedef Belirleme: Ekip üyeleriyle ortak hedefler belirleyerek, bu hedeflere ulaşma konusundaki kararlılıklarını artırabilirsiniz.
  • Takım İyiliği: Takım içi ilişkileri güçlendirmek ve olumlu bir çalışma ortamı oluşturmak için etkinlikler veya birtakım aktiviteler düzenleyebilirsiniz.

Yeni kurulan bir ekibin Scrum Master’ı olarak, ekip üyelerinin ihtiyaçlarına odaklanarak, iletişimi güçlendirerek, süreçleri optimize ederek ve motivasyonu yüksek tutarak zorlukların üstesinden gelebilirsiniz. Bu durum, ekip üyeleri arasında bir güven ve iş birliği kültürü oluşturmanıza yardımcı olacaktır.

Scrum Metodolojisi Altında Scrum Master’ın Önemi

  1. Süreç ve Uygulama Yönetimi: Scrum Master, ekip üyelerine Scrum prensiplerini ve süreçlerini anlamalarında yardımcı olur. Daily, Sprint Planlama, Sprint Review ve Sprint Retrospektif gibi toplantıların düzenlenmesi ve etkili bir şekilde yürütülmesini içerir.
  2. Engellerin Giderilmesi: Scrum Master, ekip üyelerinin işlerini sürdürmelerini engelleyen her türlü sorunu tespit eder ve çözmeye çalışır. Engelleri kaldırmak, ekip üyelerinin verimli bir şekilde çalışmalarını sağlamak için önemlidir.
  3. Ekip İletişimi ve İş birliği: Scrum Master, ekip üyeleri arasındaki iletişimi teşvik eder ve iş birliğini kolaylaştırır. Böylelikle daha iyi fikir alışverişinin, bilgi paylaşımının ve ekip içi uyumun sağlanmasına katkıda bulunur.
  4. Performans İyileştirmesi: Scrum Master, ekip üyelerinin performansını izler ve gerektiğinde iyileştirme fırsatları tanımlar. Ekip üyelerinin yeteneklerini geliştirmelerine ve daha iyi sonuçlar elde etmelerine yardımcı olur.
  5. Ekip Öğrenmesi: Scrum Master, Sprint Retrospektif toplantıları aracılığıyla ekip içi öğrenmeyi teşvik eder. Ekip, her Sprint sonrasında süreçleri gözden geçirir ve daha iyi hale getirmek için ne tür değişiklikler yapabileceklerini belirler.

Kanban Metodolojisi Altında Scrum Master’ın Önemi

  1. Akışın İzlenmesi: Kanban Metodolojisi, iş akışının görsel bir şekilde izlenmesini vurgular. Scrum Master, ekip üyelerine Kanban tahtasının etkili kullanımını öğretir ve iş akışının sürekli olarak optimize edilmesine yardımcı olur.
  2. Sınırlamaların Yönetimi: Kanban’da sınırlamalar (WIP limitleri), aynı anda ele alınabilecek iş miktarını sınırlar. Scrum Master, bu sınırlamaların doğru bir şekilde belirlenmesine ve uygulanmasına yardımcı olur.
  3. Engellerin Giderilmesi: Kanban’da da engeller ortaya çıkabilir. Scrum Master, ekip üyelerinin bu engelleri belirlemesine ve çözmesine yardımcı olur, böylece iş akışı kesintiye uğramaz.
  4. Hızlı Teslimat ve Süreç İyileştirmesi: Kanban, sürekli teslimat ve süreç iyileştirmeyi vurgular. Scrum Master, ekip üyelerinin hızlı ve düzenli teslimat yapmalarına yardımcı olurken, süreçleri düzenli olarak gözden geçirerek iyileştirme fırsatları arar.
  5. Ekip İletişimi ve İş birliği: Kanban’da da ekip içi iletişim ve iş birliği önemlidir. Scrum Master, ekip üyeleri arasındaki iletişimi teşvik eder ve daha iyi iş birliği sağlamaya çalışır.

Özetle, Scrum Master’ın rolü, her iki metodolojinin se başarılı bir şekilde uygulanmasında kritik bir öneme sahiptir. Scrum Master, ekip üyelerini destekleyerek, süreçleri ve uygulamaları etkili bir şekilde yöneterek, iletişimi teşvik ederek ve sürekli öğrenme ve gelişmeye olanak sağlayarak Agile yaklaşımının temel prensiplerini hayata geçirir.

Her yeni başlangıç zorluklarla doludur, ancak doğru yaklaşımlar ve süreçlerle bu zorlukların üstesinden gelmek mümkündür. Başarılı Agile projeleri için, Scrum Master’ın öncülüğünde, tüm ekip üyeleriyle birlikte uyumlu ve verimli bir çalışma ortamı oluşturmak esastır.

--

--