“Eenzaamheid is het tegenovergestelde van vlinders in je buik”
Eenzaamheid is iets van ouderen. Toch? Niet dus! Jongeren behoren tot de eenzaamste groepen in de samenleving. Uit een peiling van Brandpunt blijkt dat de helft (46 procent) van de jongeren tussen de zestien en twintig zich soms of vaak eenzaam voelt. Het is een onderschat probleem met serieuze gevolgen zoals; depressies, slaapproblemen, suïcidale gedachten, angstgevoelens en verslavingen.
Veel jongeren durven niet te praten over hun eenzaamheid. Ze zijn bang voor negatieve reacties vanuit hun omgeving, of denken dat zij de enige zijn die eenzaamheid ervaren. Invisble Cities doorbreekt het taboe en gaat in gesprek. Lees hieronder het verhaal van Chrétien.
Door: Thomas Graafland
De 23-jarige Chrétien zit begin 2018 in de gelukkigste periode van zijn leven. Een perfecte relatie, leuke studie en een baan, maar dan breekt een moeilijke periode aan. Als een donderslag bij heldere hemel maakt zijn toenmalige vriendin de relatie uit. Hij valt in een diep gat. Eenzame gevoelens die niet te temmen zijn, komen zijn hoofd binnen. “Het voelde alsof niemand in mijn omgeving mij kon helpen op dat moment.”
“Dat ik Rock-Bottom zou komen had ik niet verwacht”
Zijn studentenkamer, liggend aan de westkant van Utrecht, ziet eruit zoals bijna elke andere (jongens)studentenkamer in Nederland. Een kleine en rommelige kamer, waarbij een dunne wand zijn werkgedeelte en bureau scheiden van zijn bed. Bij binnenkomst sluit hij net zijn Playstation 4 af en begint hij half liggend op zijn bed te vertellen over een inktzwarte periode in zijn leven. “Ik heb al wel een keer eerder meegemaakt dat een relatie stopte. Ik weet dat er dan een periode aankomt dat je jezelf moet gaan hervinden. Dat hoort er gewoon bij. Maar, dat ik Rock-Bottom zou komen had ik niet verwacht. Dat gaat langzamerhand en in een keer word je wakker en denk je: dit is het dus.
Hulp
Het proces van inzien, dat je last hebt van eenzame gevoelens, was mede door een zware jeugd een moeilijk proces. “Een moeilijke jeugd zorgde ervoor dat ik er te trots voor was. Als je al een hoop shit hebt meegemaakt denk je meestal: het kan altijd erger, ik heb erger meegemaakt.” Hulp zoeken was op dat moment een brug te ver. “Ik ben te trots geweest om hulp te zoeken en om echt hulp bij vrienden te halen. Ik dacht ik ben alleen tot hier gekomen en dit kan ik nu ook wel.”
Studie
Naast de break-up heeft zijn studie Human Resource Management aan de Hogeschool Utrecht ook een belangrijk aandeel in het eenzamer worden van Chrétien. “Ik hoefde bijna niet naar school. Twee of drie colleges in de week en de rest zat ik thuis. Wij hebben gewoon heel weinig contacturen. Het is heel veel op jezelf en zelf werken. Dat vind ik wel heerlijk en werkt normaal voor mij perfect, maar toen werkte het vooral averechts.”
Waar Chrétien de voorgaande jaren vooral vlinders in zijn buik had, beschrijft hij eenzaamheid als exact het tegenovergestelde. “Het tegenovergestelde van vlinders in je buik. Een leeg en grijs gevoel. Alles is net iets anders, net iets minder leuk. Ik haalde veel minder energie uit dingen.” Het besef dat er wat aan de hand was, kwam toen hij merkte dat de normaal zo emotioneel stabiele jongen dat opeens niet meer was. “Huilen is voor mij, net als voor de meeste mannelijke mannen, een heel ongebruikelijk iets. Als je dan merkt dat je in een korte tijd emotioneel getriggerd bent door niks, dan denk ik hoe en waar komt dit door?”
“Ik wist niet dat dit in mij zat. Helemaal omdat ik een hele lange tijd zo intens gelukkig was”
Ook zijn relativeringsvermogen laat op dat moment te wensen over. “Losse verschillende dingen waren voor mij niet meer los van elkaar te halen. Ik werd bijvoorbeeld wakker en zag dat ik geen eten meer in huis had, mijn kamer vies was en mijn huisgenoot liep te zeuren. In mijn hoofd waren al die dingen één ding. Dat gevoel werd ook niet minder als ik wel eten haalde in de supermarkt of mijn kamer opruimde. Toen dacht ik wel bij mezelf: kut, dit is het. Dit is het dus als je echt eenzaam en ongelukkig bent. Ik wist niet dat dit in mij zat. Helemaal omdat ik een hele lange tijd zo intens gelukkig was.”
Vrienden
Alleen staat hij er in deze periode niet voor. Zijn vrienden zijn aan de ene kant een steun, maar kunnen aan de andere kant zijn eenzame gevoelens niet minder maken. “Ik sprak met hen wel over hoe ik mij voelde. Ik voelde mij namelijk heel verbonden met mijn vrienden. Ik verwonderde mij over hoe veel mensen er daadwerkelijk om mijn situatie gaven. Hoe bewogen mensen waren over het feit dat het met mij niet zo goed ging. Dat had ik nooit verwacht. Zij gaven echt om hoe het met mij ging. Alleen had ik daar op dat moment geen oog voor en voelde mij toch alleen. Zij waren niet in staat het gat op te vullen. Het was simpelweg niet dicht te metselen.”
Reizen in Europa
Ook een rondreis door Europa met zijn beste maten kon het tij niet keren. “Ik vond het supervet, maar haalde er zo veel minder energie uit dan anders. Ik was in Kroatië met mijn twee beste maten. We gingen iets vets doen en toch had ik alleen maar zin om in mijn bed te gaan liggen. Dat is een heel onnatuurlijk iets voor mij. Er zijn mensen die het heerlijk vinden, maar zo zit ik normaal gesproken niet in elkaar. We gingen met zijn drieën uit eten en ondanks dat ik wist dat ik niet alleen was, voelde ik mij wel alleen. De behoefte om mezelf af te zonderen was zo groot. We lagen een keer op het strand en toen ben ik gewoon onaangekondigd weggegaan met een boek. Ik hou niet van lezen, dus dit is niets voor mij. Als iemand mij ooit alleen ziet lezen, dan weet diegene dat er echt iets aan de hand moet zijn.”
“Het is een gevoel dat je helemaal alleen bent terwijl dat rationeel gezien niet zo is”
Veel mensen denken dat eenzaam zijn betekent dat je niemand om je heen hebt. Chrétiens specifieke situatie laat zien dat dit niet bij iedereen het geval is. “Het is een gevoel dat je helemaal alleen bent terwijl dat rationeel gezien niet zo is. Je kunt veel mensen om je heen hebben en je toch alleen voelen. Eenzaamheid is het gevoel hebben dat je alleen bent op de wereld en er niemand is die jou kan helpen met je problemen. Het gevoel dat niemand je begrijpt en zich in je kan verplaatsen. Tegen mijn vrienden heb ik toen gezegd: Ik hou van jullie, leuk dat jullie er zijn, maar er zijn maar twee mensen in de wereld waar ik echt om geef en dat zijn mijn moeder en mijn broertje. Op dat moment voelde ik dat enorm zo.”
De dingen waar de sympathieke en breeduit vertellende Chrétien tegen aanloopt, hebben ook wat weg van een depressie. Toch is dit volgens hem nog een level hoger. “Depressie is heftiger. Echt een stap erbovenop. Bij een depressie zie je denk ik helemaal geen toekomst en kan je niet inzien dat dingen überhaupt leuk kunnen zijn. Ik kon wel altijd blijven inzien dat ik een goed leven had met leuke vrienden en ik deed genoeg leuke dingen.”
Wederopstanding
Na een half jaar komt er licht aan het einde van de eenzame tunnel. Dat is vooral te danken aan TivoliVredenburg. Dit poppodium werd de nieuwe werkplek van Chrétien en hét symbool van zijn wederopstanding. “Mijn huisgenoten zeiden dat ik daar moest gaan werken. Dat het helemaal perfect voor mij was, met allemaal mensen zoals ik. Toen heb ik na een half jaar mezelf bijeengeraapt en gezegd: ik moet wat doen. Ander werk, nieuwe mensen leren kennen en nieuwe uitdagingen. Het was een moeilijke stap. Ik dacht vooral dat als ik het nu niet zou doen, ik het nooit zou doen. Dan plak je hier nog een jaar achteraan dat je gewoon zit te niksen. Leuk dat je dan een diploma hebt, maar dan heb je geen studententijd gehad. Ik was gewoon moe van mezelf.”
“Verkijk je niet hoeveel impact iets voor iemand kan hebben”
Bij de vraag hoe hij zich voelt, nu hij bij TivoliVredenburg werkt, beginnen zijn ogen te stralen en verschijnt er een brede glimlach op zijn gezicht. Hij voelt zich naar eigen zeggen een rockster. “Beetje overdreven, maar het is echt heel leuk. Heel veel verbondenheid onderling. Mensen geven echt om je en vragen heel veel dingen aan je. Mijn collega’s zijn enorm betrokken en gelukkig ook een beetje gek.” Via een vriend is hij ook gaan voetballen bij VSC zondag 5. Ook daar heeft hij nieuwe vrienden gemaakt. “Ik ben er vooral bij om bier te drinken, want ik kan voor geen ene reet voetballen. Gelukkig zitten er mensen in het team die mij goed liggen.”
Schaal van geluk
Nieuwe vrienden, nieuw werk en voetbal hebben de zon weer laten schijnen in het leven van Chrétien. Hij spreekt nu zelfs van een gelukkige fase in zijn leven. “Op dit moment ben ik gelukkig, gelukkig genoeg in ieder geval. Het is altijd een spectrum, een ratio. Ik denk niet dat het zwart of wit is ,of je gelukkig of ongelukkig bent, maar dat je ergens bent in het vak van gelukkigheid. Er zijn tijden geweest dat ik super gelukkig was en daar zit ik denk ik niet, maar het is zeker een opgaande lijn. Ik heb nog wel last van eenzaamheid, maar niet meer dan andere mensen. Nu zeg ik dan gewoon, nu even niemand meer. Het is mij even teveel.”
Tips
Net als Chrétien zijn er veel jongeren zichtbaar en onzichtbaar eenzaam. Voor hen heeft hij nog een belangrijke tip. “Tijd heelt alle wonden. Je moet geduld hebben en niet denken dat er geen einde aan zal komen. Dat komt er echt wel een keer. Wel moet je discipline hebben om jezelf bijeen te rapen en deel te blijven nemen aan de maatschappij. Je moet het zelf te gaan doen. Het gaat niet zomaar voorbij.”
Eenzaamheid wordt vaak getriggerd door iets. In zijn geval was dat het uitgaan van zijn relatie, maar eenzaamheid kan door allerlei situaties in het leven naar de oppervlakte komen. “Verkijk je niet hoeveel impact iets voor iemand kan hebben. Hoe serieus iets kan zijn. Een break-up is heftig, maar het hoeft niet zo heftig te zijn als bij mij. Het is puur hoeveel emotionele waarde je er zelf aan hecht. Ik wist van tevoren niet dat het voor mij zo heftig zou zijn. Je krijgt gewoon een beuk waardoor je in een keer van de treinrails af bent en aan jou dan de taak om die weer op te zoeken. Dat is mij gelukkig gelukt.”
Chrétien heeft zelf zijn eenzaamheid overwonnen. Niet iedere jongere lukt dit. Zou de overheid meer initiatief moeten nemen om eenzaamheid onder jongeren tegen te gaan? Laat je reactie onder in de comments!
Is dit verhaal een verademing voor jouw gedachtes? Er zijn organisaties waar je terecht kan. Zo is Sensoor 24 uur per dag bereikbaar. Daarnaast is eenzaamheid.nl raad te plegen voor hulp en advies.
