Eetstoornissen: niet alleen voor meisjes

Mike (20), geinterviewd door LindaNieuws, vertelt: “Ik woog mezelf een paar keer per dag. Ging vijf keer per week sporten. Tijdens dat sporten werd ik soms licht in mijn hoofd. Er ging een knop om: er is iets met me aan de hand. Maar aan een eetstoornis dacht ik niet. Dat kon niet, want ik was geen meisje.’’

Verschuil jij je ook wel eens achter een masker?

Vrouwenziekte?

HumanConcern is een organisatie die zich bezighoudt met eetstoornissen specifiek onder jongeren. Volgens hen leidt naar schatting 10% van de bevolking aan een eetstoornis, waarvan 5 tot 10% man is. Meer vrouwen leiden aan boulimia of anorexia, maar de eetbuistoornis is wel ongeveer gelijk.

Bij bovenstaande percentages van HumanConcern zou je bijna denken dat anorexia en eetstoornissen “vrouwenziekten” zijn. Dat is waarom veel mannen een eetstoornis minder makkelijk bij zichzelf herkennen. Ook hulpverleners stellen regelmatig een verkeerde diagnose. Mannen zijn zich ook meer geneigd om zich te schamen voor hun eetstoornis, waardoor ze er minder makkelijk mee naar buiten komen. Onderzoek en behandeling bereikt deze groep maar slecht.

Mannen komen minder vaak naar buiten met hun eetstoornis.

Ook de hulpverlening geeft vaak een verkeerde diagnose.

Vrouwenkwaal
Tegelijkertijd zijn veel mannen, meer nog dan vrouwen, geneigd zich te schamen voor hun eetprobleem, waardoor ze er minder makkelijk mee naar buiten komen. De cijfers die bekend zijn over eetstoornissen over mannen zijn daarom ook waarschijnlijk niet compleet.

‘’“Jongens kunnen toch geen anorexia krijgen?” lachte ik schamper tijdens een les biologie. “O echt wel”, zei mijn docente, een broodmagere vrouw met een ingevallen gezicht en een haakneus. Een paar jaar later lag ik in het ziekenhuis. Anorexia, noemden ze het. “Wat zei ik je?” mompelde de krakende stem van mijn biologielerares in mijn hoofd…’’, aldus Marijn.

Altijd maar ‘nee’ zeggen tegen ongezond eten…

We spraken met een jongen die aangaf zelf misschien wel een eetstoornis te hebben. ‘Ik ben best wel een moeilijke eter, want ik hou echt niet van groente en fruit’, zei hij. Bijzonder dat hij dit al een eetstoornis noemt, omdat dit bij doorvragen eigenlijk bijna niks bleek voor te stellen. Waarschijnlijk zouden meisjes nooit zoiets zeggen, omdat zij een eetstoornis bijvoorbeeld vaak zien als anorexia.

De feiten

Ongeveer 20% van de jongens met anorexia worstelt met homoseksualiteit, een eetstoornis draagt dan vaak bij aan een negatief seksueel zelfbeeld.

Een kwart van de mannelijke middelbare scholieren vertoont symptomen van eetstoornissen. 13% van hen telt calorieën en 2% gebruikt laxeermiddelen. Dat blijkt uit onderzoek dat is uitgevoerd door studenten van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen in opdracht van anorexiajongens.nl en Stichting Human Concern.

Mensen met een eetstoornis hebben vaak zekerheid nodig in hun leven. Die ervaren ze anders niet. Ze voelen een angst om buitengesloten te worden, en daardoor gaan ze juist dingen doen die daar niet bij helpen.

— Huisarts

Oorzaken

• Mannen met een eetstoornis zijn nog minder zichtbaar dan vrouwen met een eetstoornis omdat de media en het zogenaamde ideaal van het mannelijke lichaamsbeeld een steeds grotere invloed op jongens en mannen (zij willen ook aan dat ideaal voldoen).
  - Ook sporters waarbij het belangrijk is om slank te zijn of waarbij een lager gewicht belangrijk is voor betere prestaties, lopen meer risico. Bijv. dansers of turners.
  - Overgewicht als kind blijkt ook een risicofactor, net als seksueel misbruik.
  - Iets wat bij mannen ook voortkomt heet ook wel “omgekeerde anorexia” waarbij mannen zichzelf zien als klein en tenger, en willen meer spiermassa. Er wordt hard getraind om deze spieren te krijgen, en ook hard gelijnd eventueel met stiekem braken en andere dingen om een zo laag mogelijk vetgehalte op het lichaam te bereiken.

Schaamte?
Hulpverleners en mannen herkennen de symptomen van een eetstoornis niet altijd bij zichzelf. Om die reden kunnen er verkeerde diagnoses gesteld worden. Daarom duurt het soms veel langer voordat mannen de symptomen bij zichzelf herkennen en hulp krijgen of deze zelf gaan zoeken. Ze praten er amper over, en zeker niet met andere mannen. De schaamte voor eetstoornissen bij hen is nog groter dan bij vrouwen. Er gaan veel negatieve gedachten mee gepaard (alsof je geen echte man meer bent als je een eetstoornis hebt). Dat is het taboe.

Veel symptomen van eetstoornissen bij mannen komen overeen met die van vrouwen, maar er zijn ook verschillen. Wat deze verschillen zijn, willen wij graag te weten komen in ons proces. Er is meer sprake van schaamte bij mannen.

Onzeker, verlaten en eenzaam

Bij eetstoornissen zijn mannen vaak zo bang voor de meningen van andere mensen dat ze er vaak alles aan doen om die niet onder ogen te hoeven komen. Hieronder staan een paar voorbeelden van de negatieve effecten die die angsten bij hen veroorzaken.

Mannen met een eetstoornis voelen zich vaak onzeker, minderwaardig, geïsoleerd, verlaten en eenzaam. Hun omgeving begrijpt niet dat zij hun lichaam heel anders zien dan anderen. De eventuele vermagering en het abnormale eetgedrag roepen onbegrip en bezorgdheid op bij familie en vrienden. Daarom proberen mannen hun eetstoornis vaak te verbergen.

Wanneer afvallen een obsessie wordt…

Ze raken al snel in een sociaal isolement

Ze zijn vaak bezig met het plannen en geheimhouden van hun eetgedrag. Dit veroorzaakt veel spanning, wat weer voor veel stress zorgt. Door de stress worden ze kwetsbaar, onzeker of snel geïrriteerd en hebben ze last van sterke stemmingswisselingen.

Op den duur gaan ze zich afzonderen van de mensen om zich heen. Ze kunnen alleen nog maar aan eten denken. Daardoor komen ze al snel ongeïnteresseerd of egoïstisch over en raken in een sociaal isolement. Ook kan dit andersom gebeuren. Ze kunnen worden buitengesloten of genegeerd, en het is moeilijk om contact met ze te maken.

Overmatig sporten is een van de tekenen van een eetstoornis.

Contact

Er zijn verschillende organisaties die zich bezig houden met jongens die een eetstoornis hebben. Het eerder genoemde Humanconcern bijvoorbeeld, maar ook de website AnorexiaJongens.nl is een goed voorbeeld. Ron Meijering is ervaringsdeskundige en initiatiefnemer bij de Stichting Anorexia Jongens. Hij zegt dat anorexia bij jongens een onderbelicht probleem is, en dat mensen vaak niet eens weten dat het bestaat. Maar het bestaat wel degelijk.

AnorexiaJongens
Stichting Anorexia Jongens wil anorexia en andere eetstoornissen bij jongens meer bespreekbaar maken en hen de weg wijzen naar de juiste hulpverlening. Hun doelstelling is om te zorgen dat de jongens gehoord worden en de juiste informatie en hulp krijgen en hen met lotgenoten in contact brengen. Op de website kunnen jongens met een eetstoornis en hun ouders informatie vinden over het probleem, en er is een besloten Facebookgroep waarin jongens in contact kunnen komen met lotgenoten.

Er zijn wel veel meer organisaties voor specifiek meisjes met een eetstoornis, zoals Proud2bMe.

Wanneer de negatieve gedachten opkomen, kan het moeilijk zijn om daaruit te stappen.

Oplossingen

Wat is er nodig om de jongens te helpen?
Het is belangrijk voorzichtig met de jongens om te gaan. Het is al heel wat dat ze hun verhaal willen delen. Het is dan zeker van belang om de jongens zich op hun gemak te laten voelen. Pas dan zullen ze echt hun verhaal willen vertellen.

‘Fit’ zijn is vaak een issue voor mensen met een eetstoornis, want wat is ‘fit’, en wat is ‘te fit?’

Ook is het belangrijk om respect te hebben, om de jongens in hun waarde te laten en goed opletten met wat je zegt. Je moet zorgen dat je vertrouwen opbouwt en dat die niet verbroken wordt door bijvoorbeeld een verkeerde opmerking.

Het is, denken wij, vooral belangrijk om de mensen meer mee te laten doen in de maatschappij door het verhaal van deze mensen zoveel mogelijk te delen. Er rust een taboe op het onderwerp jongens met een eetstoornis en dat taboe kan doorbroken worden door er meer over te praten. Een eetstoornis is vaak een onbegrepen ziekte. Als je het verhaal van mensen met een eetstoornis veel deelt, komt er hopelijk vanzelf meer begrip vanuit de maatschappij. Op deze manier kan je de mensen meer mee laten doen in de maatschappij.

De jongens kunnen zich heel eenzaam voelen, omdat ze het gevoel hebben dat ze de enige zijn met deze ziekte. Je moet de jongens laten zien dat ze niet alleen zijn, want hierdoor verdwijnt vanzelf het taboe erop en gaan de jongens hun verhaal delen.

Laat de jongens in hun waarde: alleen zo is het doel te bereiken.

Wat gaan wij doen?
Wij willen jongens met anorexia een stem geven. Wij willen twee jongens portretteren en dat publiceren op deze website, en misschien nog wel op andere platformen. Ook gaan wij actief met ons publiek aan de slag via social media. Daarmee hopen we dat dit onderwerp meer aandacht krijgt, omdat dit een groep is die niet vergeten mag worden door zowel de media als de maatschappij! Kan jij ons helpen?

Invisible Cities

Wij zijn vier journalisten die aan de slag gaan voor het project Invisible Cities. Dit is een project wat wij doen vanuit onze opleiding, waarin mensen in woord en beeld worden geportretteerd, die ‘buiten de samenleving vallen’, vaak door de manier waarop anderen hen bekijken, labelen. Stuk voor stuk persoonlijke, medemenselijke verhalen van mensen die vertellen hoe zij zich thuis voelen in de maatschappij.

Oproep!

Kan jij ons helpen?
Ken jij jongens of mannen die een eetstoornis hebben (gehad) of heb je er zelf een eetstoornis? Zou jij geïnterviewd willen worden door twee enthousiaste jonge journalisten? Wil jij meedenken over dit onderwerp? Of ken jij een goed boek, documentaire of artikel die wij echt moeten checken?

Laat het ons weten! We zijn heel blij met alle reacties :)

Stuur een mailtje naar eetstoornissen.jongens@gmail.com