POLYGAMIE: meer dan alleen seks
Is polygamie speciaal?
Is het normaal?
Is het misschien zelfs natuurlijk?Op dit soort vragen willen wij de antwoorden zoeken;
en nog veel meer!
Zoek jij met ons mee?
Allereerst willen wij ons even voorstellen. Als redactie van vijf gaan wij ons namelijk onderdompelen in het onderwerp, polygamie. Het idee kwam voornamelijk van Aleida Heuvelman, die graag out of the box denkt. Daarnaast bestaat onze creatieve en enthousiaste redactie uit: Christa, Chayah, Karen en Cathelijne.
Wij zitten al boordevol ideeën, maar natuurlijk zijn aanvullingen of andere vragen welkom. Benieuwd naar wat wij hebben ontdekt en onderzocht? Lees dan verder!
Polygamie (πολυ (poly) = veel; γαμος (gamos) = huwelijk) is een huwelijksvorm waarbij één persoon tegelijkertijd gehuwd is met twee of meer personen. In Nederland wonen zeker 1374 mensen die met minimaal twee vrouwen of mannen tegelijk zijn getrouwd.
Vormen van polygamie:
- Polygynie: als een man met meerdere vrouwen getrouwd is
- Polyandrie: als een vrouw met meerdere mannen getrouwd is
- Polyamorie: een relatie hebben met meerdere personen
- Bigamie: tegelijkertijd met twee partners getrouwd zijn
- Groepshuwelijk: meerdere mannen en meerdere vrouwen die allemaal met elkaar getrouwd zijn
Er zijn geen betrouwbare cijfers over het aantal polyamoristen in Nederland of in welk land dan ook. Toch denken experts dat polyamorie steeds populairder wordt. "Polyamorie is het nieuwe gay, is een beetje mijn indruk", zegt Stefan Ossmann, die aan de Universiteit van Wenen promoveert op het onderwerp. "Het wordt echt een beetje hip. Je ziet het ook steeds meer in series, zoals You me her."
Het is in Nederland niet legaal om een polygaam huwelijk aan te gaan. Mensen die dat wel doen, kunnen maximaal 4 jaar celstraf krijgen of een geldboete van 20.500 euro. Als de tweede partner niet van het eerste huwelijk weet, kan die celstraf zelfs oplopen tot 6 jaar. Ook met iemand trouwen die al een huwelijk heeft, is strafbaar
In landen waar polygynie veel voorkomt is er grote sociale ongelijkheid. Alleen rijke mannen kunnen het zich permitteren om veel vrouwen te kopen met een bruidsschat. Noodgedwongen zullen arme mannen niet kunnen trouwen en een gezin stichten. Normaal zijn er namelijk evenveel mannen als vrouwen. Dit veroorzaakt grote sociale onrust en onvrede. Mannen zonder vrouw zullen alles doen om die situatie te veranderen.
Doordat er meer ongetrouwde mannen zijn dan vrouwen, gaat de te betalen bruidsschat aan de familie van de vrouw omhoog. Dit komt door de marktwerking. Mannen moeten langer doorwerken om de bruidsschat te betalen. De vrouwen daarentegen gaan vroeger trouwen omdat haar familie eerder de bruidsschat wil ontvangen. Die hebben ze nodig om hun zonen te laten trouwen.
Door de hoge bruidsschat worden mannen aangetrokken tot gewapende groepen die hun strijders vrouwen beloven (waaronder IS). Ook zijn er stammenstrijden waarbij de mannen op rooftocht gaan en de mannen van andere stammen afslachten. De vrouwen worden gekaapt (Boko Haram). Bij de erfenis van een rijke man met veel vrouwen en zonen is er weinig om te verdelen en moeten de meeste zonen hun weg zoeken buiten de familie en het dorp
Hoe kijken verschillende godsdiensten tegen polygamie aan?
Jodendom
In de Joodse bijbel komen huwelijken met meerdere vrouwen voor. Abraham was de eerste gelovige in de Thora die een tweede vrouw nam. Maar eigenlijk mocht het van de Thora zelf niet. Het stond niet in de Wet, maar in Deut. 17:17 zegt YHWH over Salomo: de koning “zal voor zich de vrouwen niet vermenigvuldigen, opdat zijn hart niet afwijkt.” Zo zijn er meer teksten die polygamie afwijzen.
Sinds 1977 is polygamie bij de Israëlische wet verboden. Toch zijn er een aantal rabbijnen die het stimuleren. Polygamie zou meerdere Joodse baby’s opleveren en dit is voordelig in de ‘democratische race’ tegen de Moslims in Israël.
Christendom
In de tijd van Jezus lijkt polygamie niet meer voor te komen doordat het Nieuwe Testament er niet over spreekt. Maar uit het edict Constitutio Antoniniana is op te maken dat polygamie onder de Joden werd getolereerd als ze Romeins burger werden. Ook verschillende schrijvers uit die tijd benoemen de polygamische levensstijl van de Joden.
Toch is het Nieuwe Testament zeer stellig over het aantal partners binnen een huwelijk: 1 Tim.3:12 zegt: “Laten de diakenen de man zijn van één vrouw” etc. In zowel de Katholieke Kerk als de Protestantse Kerk is polygamie niet toegestaan.
Islam
Binnen de islam is polygamie toegestaan, maar er wordt wel onderscheid gemaakt tussen polyandrie en polygynie. Het is volgens de Koran alleen toegestaan dat een man meerdere vrouwen heeft (polygynie), een vrouw mag geen meerdere mannen hebben (polyandrie). Ook staat er een tekst in de Koran die duidelijk maakt dat polygynie alleen toegestaan is als een man al zijn vrouwen ‘rechtvaardig’ kan behandelen.
Daarnaast wordt in de Koran een maximum gesteld aan het aantal vrouwen; een man mag namelijk maximaal vier vrouwen hebben. Toch wordt er ook gewaarschuwd voor polygamie, omdat het voor mannen erg moeilijk zou zijn om meerdere vrouwen rechtvaardig te kunnen behandelen. Daarom wordt door sommige experts gezegd dat monogamie praktisch gezien de norm is.
Meningen en opvattingen
“Ik denk dat het kan. Ik zou het zelf niet kiezen voor polygamie. Het levert naar mijn inzicht veel gedoe op. Maar als de deelnemers van de relatie het prima vinden, dan is het goed toch? Ik zou zelf wel jaloers worden in een relatie met meerdere mensen. Misschien kiezen mensen ervoor omdat ze altijd behoefte aan meer hebben. Ik vind het wel oneerlijk. Als mannen het mogen, dan mogen vrouwen het ook. 20.500 euro vind ik wel een bizar hoge boete voor het trouwen met meerderen..” — Jan (19)
“Je moet doen wat je niet laten kan. Het ligt eraan in welke cultuur je opgroeit, denk ik. Wij vinden een monogame relatie normaal, maar als je polygame relaties als voorbeeld heb, vind je dat normaal. Ik denk niet dat je evenveel liefde kan geven aan twee verschillende personen. Ik denk dat je altijd één iemand aardiger vindt en daar meer liefde voor hebt. Swingen vind ik niet normaal. Ik zou het niet zien zitten, het is niet mijn beeld van een relatie. Wel vind ik dat het krijgen van een boete voor een polygame relatie niet terecht is. Het is best wel absurd, iedereen moet zich kunnen uiten op de manier waarop hij of zij dat wil. Ze zeggen liefde maakt blind, maar je kan ook je verstand verliezen.” — Jeremy (19)
“Ik zou zelf nooit een polygame relatie aangaan. Het lijkt mij heel gek en lastig. Ik denk ook dat je je snel buitengesloten voelt. Ik vraag me af wat de vrouwen in zo’n relatie daar nou echt van vinden, of ze snel jaloers worden etc.” ” — Lisa (18)
“Ze zeggen liefde maakt blind, maar je kan ook je verstand verliezen”
Frames bij stichtingen en organisaties
In Nederland is een polygame relatie verbonden. Het CEDAW (elimination of discrimination against woman) comite stelt dat: “Polygame huwelijkssluiting tegenstrijdig is met het vrouwenrecht en in tot gelijkheid met de man, er serieuze emotionele en financiële consequenties voor haar en haar nakomelingen zijn, dat zulke huwelijken ontmoedigd en verboden dienen te worden.
Het Committee on the Elimination of Discrimination Against Women (CEDAW), de Human Rights Council (HRC), het Committee on Economic, Social and Cultural Rights (CESCR) en het Committee on the Rights of the Child (CRC) hebben alle geconcludeerd dat polygamie in strijd is met het gelijkheidsbeginsel en het belang van het kind. Dit suggereert dat een polygame relatie tot onderdrukking van de vrouw leidt en dat het schadelijk voor de kinderen is. Ook wordt ervan uit gegaan dat er emotionele en financiële consequenties voor de nakomelingen zijn.
Vooroordelen
We spraken onze twee interviewkandidaten Rianneke en Romy in een voorgesprek over vooroordelen. Zij voelen zich vaak niet serieus genomen. Tijdens gesprekken die zij hebben in de maatschappij wordt al snel gezegd: ‘’Dus je hebt vaak trio’s?’’. Ze verwarren het met vrije liefde waarbij partners wel verschillende seksuele relaties aangaan. Een polygame relatie gaat meer over het hebben van een liefdevolle relatie waarbij meerdere partners in het spel zijn.
Sommigen kiezen in hun ‘polyrelatie’ ook voor BDSM (Bondage, Disicpline, Dominance, Submission). Hier wordt vaak een stempel op gedrukt. Het wordt verward met swingen of een open relatie. Swingen is een intieme vriendschap tussen stellen, die daarbij ook hun partners uitwisselen. Dit kan van seksuele activiteit tot flirten zijn. In een open relatie hebben beide partners de vrijheid om met anderen een seksuele relatie aan te gaan.
De meeste vooroordelen komen door het gebrek aan kennis die mensen over het onderwerp hebben. Mensen met een polygame relatie worden vaak in een hokje gestopt. Er wordt gezegd dat ze niet kunnen kiezen of alleen maar van seks houden. Anderen vinden dat het niet te verenigen valt met een geloof. Vaak wordt een polygame relatie door mensen gezien als een psychisch probleem en geen verantwoordelijkheid durven te nemen in één relatie.
Hoe spreekt de (Nederlandse) media over polygamie?
Het gaat niet vaak over polygamie in de Nederlandse media. Trouw schreef er onlangs een artikel over, maar dat ging over Maleisië. De kranten en tijdschriften spreken voornamelijk over het buitenland. Het gaat voornamelijk over landen waar het wel normaal is zoals: Maleisië, Marokko en Mexico. De Linda heeft er een uitgebreide serie over gemaakt op YouTube genaamd: Liever met zijn drietjes.
Psychologische verklaring?
Hoe zit dat, die relaties? Waarom kiezen sommige mensen voor deze vorm van samenzijn en anderen juist niet? Daarvoor kijken we eerst naar de aard van het beestje. Want zijn mensen van nature wel monogaam? Bioloog Liesbeth Sterck beweert van wel. In een artikel van Het Parool (2015) legt zij uit hoe ze tot deze conclusie is gekomen. “Cultuur speelt mee, maar biologisch neigen we toch ook het meest naar monogamie”. Ook geeft zij aan dat er altijd uitzonderingen op de regel zijn. Het is dus niet heel gek dat sommige mensen wel een polygame relatie willen.
In de dierenwereld is ‘polygamie’ heel normaal. Dit komt doordat de meeste mannetjes zoveel mogelijk kans willen hebben op een groot nageslacht. Mensen hebben ook dat instinct, ondanks dat het wel minder dominant is dan bij de dierenwereld. Bij mensen speelt voornamelijk de emotie als hoofdrol in de keuze; wil ik dit wel of niet? Dat is het verschil tussen mensen en dieren.
Polyamorie Nederland
We spreken met Peter (48) van Polyamorie Nederland. Peter is zelf nog niet ‘uit de kast’ als polyamoreus, dus we noemen zijn achternaam niet. Wel heeft hij meerdere partners.
Peter is beheerder van de facebookgroep. “Een community, noemen we het.” Het is een grote community; er zijn 1700 leden, tussen de 25 en 55 jaar. “De groep is er om elkaar te steunen, leden geven elkaar bijvoorbeeld advies bij juridische kwesties.” Polyamoreuse huwelijken zijn namelijk niet wettelijk toegestaan. Vooral gezinnen met kinderen lopen tegen moeilijkheden aan als er meerdere partners in het spel zijn. Bijvoorbeeld, wie krijgt het erfrecht als een partner wegvalt?
Naast online contact verzorgt Polyamorie Nederland ook borrels en etentjes voor de doelgroep. “We willen elkaar ook offline kunnen ontmoeten en ondersteunen.” Als journalist zijn we daar niet welkom. “Als er pers aanwezig is, verandert de dynamiek van de avond. We willen een veilige sfeer voor de mensen creëren.”
Daarbij organiseert Polyamorie Nederland lezingen en workshops. Ook is er voor het eerst een enquêteonderzoek gedaan onder 2000 mensen met polyamoreuse relaties. Hoe werkt de doelgroep? Waar loopt men tegenaan? Etc.
Het voornaamste doel van Polyamorie Nederland is om polyamorie op de kaart te zetten als één van de opties voor een relatie. “Alles mag, hoe jij wilt leven is prima. Polyamorie hoeft niet iets geks te zijn.”
Fotoserie
Iedereen heeft vooroordelen. Wij ook. Deze vooroordelen hebben we geïllustreerd doormiddel van een spelvorm. Door van te voren vooroordelen vast te stellen, zijn wij bewust in wat we wel en niet vragen tijdens een interview. Vooroordelen zijn immers geen spelletjes.
We hebben gezien dat zowel in de media, psychologie als in religies verschillende opvattingen bestaan over polygamie. De één vindt het normaal de ander vindt het wat gek. Wij zouden graag als redactie willen onderzoeken hoe het is om in een polygame relatie te zijn en wat dit betekent voor in je leven. Onderzoeken jullie mee?
Wil je meer te weten komen over polygamie? Hou dan dit account in de gaten voor de laatste updates! #inviciblecities
