Ankara Sosyal İnovasyon Ekosistemi
Ekosistem yaklaşımı, sistem, mekanizmalar, kurumlar ve kişiler arasındaki etkileşimi esas alan bir yaklaşım. Bütünü kavramayı ve güçlendirilmek istenen değerleri, dönüştürülmek istenen sosyal formasyonları, eksiklikleri, yığılmaları fark etmeyi kolaylaştırıyor. Bir ekosistem aktörünün ürettiği değerin kendi yörüngesinin dışına çıkabilmesi ve sistem seviyesinde dönüştürücü bir kuvvet haline gelebilmesi için ekosistem içindeki etkileşim ve işbirliği ağlarının güçlenmesi gerekiyor. Bunu yapabilmek için de farklı aktörlerin sistemdeki rollerini ve yerine getirdikleri işlevleri anlamak gerekiyor. İstasyon’da, aktörlerin fonksiyonlarına odaklanarak yürütülen ekosistem haritalama sürecini paylaşmak istedik.
1: Tarama ve Anlamlandırma
İlk etapta ekosistem analizi yapan uluslararası çalışmalara yönelik literatür taraması yapıldı. Bir aktörler listesi oluşturmak yerine, hangi aktörün hangi işlevi yerine getirerek ekosisteme katkı sunduğu ya da kendi varlığıyla ekosistem içinde hangi mekanizmaları harekete geçirdiği sorusu bu tarama sırasında oluştu. Ekosisteme dair işlev/fonksiyon kategorilendirmesi yapmak en zorlu mesele oldu. Sonuçta ortaya şu işlevler listesi çıktı:
- Kapasite geliştirme
- Fon sağlama
- Hukuki düzenleme
- Aracı/hızlandırıcı/kuluçka/kolaylaştırıcı
- Araştırma/bilgi üretimi
- Sosyal girişimcilik/sosyal inovasyon
Aktörlerin hangi fonksiyonu hangi derecede gerçekleştirdiğinin detaylarına giril(e)medi. Böyle bir konu ayrı bir ölçek geliştirme çalışması gerektirecekti. Basit bir var-yok (1–0) değerlendirmesi yapıldı.
Bu etap bir online anket verisi ile desteklendi. 60 aktöre online form gönderildi, 19 aktörden yanıt geldi. Süreç, gönderilmiş forma alınan dönüşler dışında, aktörlerin web ortamındaki bilgileri ve uzman görüşleri üzerinden masabaşı araştırma ile yürütüldü. Ankara merkezli aktörlerin yanı sıra, Ankara ekosistemine katkı sunan fonksiyonlara sahip ulusal ve uluslararası aktörler de çalışmanın kapsamına alındı. Haritalama çalışmasının bu etabı Nisan 2017’de tamamlandı.
2: Görselleştirme
İkinci etapta aktör taraması genişletilerek sürdürüldü ve 168 aktörün veri girişi yapıldı. Aktörler için, bulundukları sektör ve ekosistem içindeki fonksiyonlarının esas alındığı bir anatomik görselleştirme şablonu oluşturuldu.
Aktörlere, sektör bilgileri üzerinden renk atamaları yapıldı ve her bir aktör ekosistem içinde sahip olduğu fonksiyon sayısına göre ölçeklendirildi. Sahip olunan fonksiyon sayısına göre büyüklüklerinin belirlenmesi, aktörlerin ekosistem içindeki konumlarını görmeyi olanaklı kıldı.
Bu etap, aktörlerin ön betimlemelerini yapmayı kolaylaştırdı. Geliştirilmiş görsel üzerinde gerekli düzeltme ve güncellemeler yapıldı. Görselleştirme aşaması, İngiltere İkili İşbirliği Fonu kapsamında yürütülen bir eğitim projesi kapsamında desteklendi.
3: Geliştirme ve Haritalandırma
Üçüncü etapta, mevcut 168 aktöre 25 aktör daha eklendi ve ağ haritası oluşturma aşamasına geçildi. Çalışma, veri görselleştirme platformu kumu.io kullanılarak yapıldı. Kümeler, fonksiyonlar ve faaliyet alanları kapsamında oluştu. Aktörlere dair detaylı bilgilerin dışarıda tutulması tercih edildi.
193 aktör içinde 19 kamu kuruluşu, 12 özel kuruluş, 86 sivil toplum aktörü, 27 sosyal girişim, 20 uluslararası kuruluş, 20 üniversite, 9 yabancı kamu kuruluşu ve 6 fonksiyon kategorisinin yanı sıra 45 faaliyet alanı bulunuyor. Faaliyet alanları kapsamında girişimcilik, teknoloji, gençlik, sivil toplum ve kalkınma kategorilerinde bağlantıların yoğunlaştığı görülüyor.
4: Eksiklikler
Henüz toplanmakta olan ve haritaya işlenmeyen bilgiler de var.
- Ortak projeleri ya da birbirine bağlı kuruluşları gösteren aktörler arası ilişkiler
- Aktörleri birbirine bağlayan önemli bireyler
- Ekosistem içindeki konumları daha net görmeyi sağlayabilecek hangi işlevin hangi derecede yerine getirildiği bilgisi
- Ekosistem oluşumu/gelişimi bakımından hızlandırıcı/kolaylaştırıcı potansiyel taşıyan mekanizmalar
Eksiklerin tamamlanması için, yeni aktör taramasını takiben gerekli adımlar üzerine çalışmalar devam ediyor/edecek. Çalışmanın geliştirilmesi sürecinde tüm ekosistem aktörlerinin desteği büyük önem taşıyor. Görüş, eleştiri ve önerilerinizi istasyon@tedu.edu.tr adresinden İstasyon’a iletebilirsiniz.
V: Benzer Çalışmalar
Türkiye’de ekosistem haritalaması üzerine yapılan diğer çalışmaları da bu vesileyle sıralamakta fayda var. Listede yer alması gerektiğini düşündüğünüz çalışmalar varsa, istasyon@tedu.edu.tr adresine yazabilirsiniz.
- Atölye — Türkiye İnovasyon Haritalama Çalışması https://graphcommons.com/graphs/166a85f2-4d20-492e-a346-8811d072b885?auto=true
- British Council ile Atölye — İstanbul Yaratıcı Platformlar Ağı Haritası https://graphcommons.com/graphs/21cc69ad-86d7-489d-99ac-524a3aeb15b8?auto=true
- İzmir Kalkınma Ajansı — İzmir Girişimcilik Ekosistemi Çalışması
http://startinizmir.com/ - İzmir Kalkınma Ajansı — İzmir Yenilik Ekosistemi Ağ Haritası
https://graphcommons.com/graphs/76a7421b-c2fd-40ec-a5f4-1ab41c80e966 - Ege Teknopark — Ege Üniversitesi İnovasyon Ekosistemi
http://teknoparkege.com/tr/neden-ege-teknopark-/eu-inovasyon-ekosistemi/257 - Endeavor — Türkiye Teknoloji Haritası
http://endeavor.org.tr/wpcontent/uploads/2015/05/EndeavorTurkiyeTeknolojiHaritas%C4%B1.pdf - Startups.watch — Türkiye Finansal Teknolojiler Ekosistemi Haritası
https://s3.amazonaws.com/startupswatch/reports/pdfs/000/000/259/original/Fintech_Ecosystem_Map_v4.4.pdf - Startups.watch — Türkiye Girişimcilik Ekosistemi Haritası
https://s3.amazonaws.com/startupswatch/reports/pdfs/000/000/240/original/Turkish_Startup_Ecosystem_Map_v2.96.pdf?1505754900 - TTA-Turkey — Teknoloji Transfer Ekosistemi Haritası
http://ttaturkey.org/upload/dokumanlar/ecosystems-map.pdf
