Hoe werken design-methodes voor maatschappelijke vraagstukken?
Systeemblog — 23 april — door Paulien
Vandaag was het zover, de eerste concrete stappen als onderdeel van het jongLAB Nijmegen. Marlieke Kieboom en Lisa Hu(Kennisland) ontvang ik op mijn werkvloer, waar ik als docent van de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen) te vinden ben. Ik leidde Marlieke en Lisa langs onze praktijklokalen. Ze keken hun ogen uit bij de simulatiehokken waar gespreksvoering reallife geoefend kan worden, zoals de hangplek compleet met bierkratjes voor jongerenwerkgesprekken riep meteen creatieve ideeën op! Marlieke: “He, hier kunnen we straks met ambtenaren en jongeren ook echt situaties naspelen!”. We keken ook even naar de mooie werkruimte van het HAN Civil Society Lab, een initiatief waar studenten, mensen uit de praktijk en docenten van de HAN samen werken aan praktijkvraagstukken. Wellicht kunnen we met het labteam hier ook wel eens (samen)werken?
We hebben over het jongLAB gepraat en uitgewisseld hoe ik kan bijdragen vanuit mijn PhD onderzoek ‘sociale innovatie voor social service ontwikkeling’ vanuit het HAN lectoraat Innovatie in de Publieke Sector. De focus in mijn onderzoek ligt op methoden uit de designwereld om collaboratief en op open wijze te innoveren vanuit het burgerperspectief. Ik zal specifiek op zoek gaan naar de werking van deze methoden op empowerment, oftewel het versterken en verbinden van mensen in uitdagende praktijksituaties. De aanname is dat designprincipes en methoden bijdragen aan het vinden van innovatieve oplossingsrichtingen en het democratiseren van kennisproductie. Ik sluit daarbij aan bij het wetenschappelijke debat dat innovatie een aanjager is voor sociaal-democratische en emancipatorische waarden. Dit raakt mooi het hart van sociaal werkers, daar waar mijn roots liggen.
Lisa is als social designer verbonden aan Kennisland en is erg benieuwd wat ik precies denk te zien in haar vakgebied Design. Er volgt een leuke uitwisseling dat gelijk een mooi voorproefje is voor het vervolg van de co-creatie en het ontdekken van de cross-over tussen het sociale, beleid en designdomein.
Het jongLAB is voor mij de perfecte proeftuin om me te verdiepen in de gebruikte designprincipes zoals de werkwijze van het sociale lab en feed-forward methodiek die Marlieke eerder beschreef op deze blog. Maar nog mooier, het geeft me de kans om daar bovendien aan bij te dragen door samen met het labteam nog meer te ontdekken in hoeverre en waarom deze werkwijze nou bijdraagt aan jong zijn in Nijmegen.
- Hoe faciliteert het een innovatieproces van zoiets complex als sociale (beleids)voorzieningen voor nog veel complexere ‘wicked’ sociale vraagstukken?
- En: hoe draagt dat nou werkelijk bij aan sociale waarden als participatie en burgerkracht, oftewel empowerment?
Natuurlijk zal het meten van deze impact een uitdaging zijn, zoals met sociale waarden altijd het geval is. De Kennislanders vertellen mij dat zij dit ook eerder ervaren hebben tijdens eerdere labprojecten. En zeker ook aangezien dit altijd plaatsvindt in een politieke context en diverse (subjectieve) perspectieven heeft. Dit linkt wat mij betreft sterk met de reflexiviteit waarmee een lab en haar betrokkenen steeds afstemmen op de lokale contextualiteit, interne dynamiek en externe ontwikkelingen die de sociaal innovatieve potentie beïnvloed. Razend interessant dat vraagt om ontwerpgerichte en etnografische onderzoeksmethoden, vermoed ik. Marlieke raadt me als antropoloog wat literatuur aan, die ga ik zeker gebruiken.
Door in dit labteam maar ook andere labpraktijken in Nederland mee te draaien en actiegericht onderzoek te doen, krijg ik de mogelijkheid om een vergelijkend perspectief te bieden op meerdere design-based methoden zodat allerlei partijen in het sociale domein (burgers, sociale professionals, beleidsmakers en Kennislanders) met mij mee kunnen leren over de impact ervan.
Ik hoor graag tips die mijn onderzoek kunnen versterken, alle input is welkom! Ik streef er natuurlijk naar dat mijn onderzoek bruikbare inzichten gaat opleveren voor de huidige opgave: innoveren in de publieke sector. Zelf zal ik de inzichten in ieder geval direct inzetten voor het voeden van ‘mijn’ jonge gedreven studenten. Beloofd!
