Brieven zijn Gekkenwerk
Geschreven door Fleur van Engelenburg
Veenendaal, 20 januari 2023
Beste lezer,
Oorlog is iets wat we allemaal willen tegengaan. Stewardess Lotte besluit haar wereld overhoop te gooien, oorlogsjournalist te worden én juist de oorlog op te zoeken. Nijhuis laat in het boek Gekkenwerk de heftige wereld van een oorlogsjournalist zien. De avonturen die de hoofpersoon beleefd, komen zo goed als volledig vanuit eigen ervaringen. Nijhuis is zelf ook oorlogsjournalist in de benoemde landen in het boek en Lotte kan dus gezien worden als alter ego van de schrijfster. In de Trouw heeft Nijhuis verteld dat ze gekozen heeft om het boek in de vorm van een roman te schijven, omdat ze gewend is om zelf geen personage in haar verhalen te zijn. Zo had ze meer vrijheid had om goed te laten zien hoe het leven van een oorlogsjournalist eruitziet.
Het boek bestaat volledig uit brieven vanuit Lotte aan haar oudere neef Alexander. Een nadeel hiervan is dat er geen brieven terug in het verhaal te vinden zijn. Je weet als lezer niet wat Alexander terugschrijft terwijl Lotte daar wel soms op in gaat. Dit maakt het soms wat verwarrend. Hoewel door het boek heen duidelijk de gruwelijkheid van oorlog naar boven komt — door bijvoorbeeld het verhaal in Birma waar mensen voor een lange periode worden opgesloten en familie rouwt om iemand die nog leeft — zit er geen duidelijke verhaallijn in.
De briefvorm zorgt ervoor dat je niet álles meekrijgt van wat er gebeurt. Tegelijkertijd zijn de brieven heel gedetailleerd waardoor het bijna niet meer op een echte brief lijkt. Je begint een brief niet met hoe het licht door de gordijnen komt. De brieven zijn dus steeds kleine verhaaltjes, maar doordat er steeds een onbekende periode tussen de brieven zit, weet je als lezer niet wat je hebt gemist. Het mist context. Zo is het boek dus nét niet verhaal achtig genoeg dat het, naar mijn mening, een roman genoemd kan worden.
De officiële roman was beter geweest als er ook antwoorden van Alexander in te lezen waren of wanneer de briefvorm helemaal achterwegen was gelaten. Veel liever had ik de échte verhalen van Nijhuis gelezen. Ik ga ervan uit dat die verhalen nog meer impact gehad zouden hebben, dan hoe het boek nu is geschreven.
In het kort is het een goed boek, wat nog beter had kunnen zijn. Maar er is één ding wat duidelijk is: oorlogsjournalist zijn is Gekkenwerk.
Veel groeten,
Fleur
