De documentaire ‘The Social Dilemma’ houdt je aandacht vast tot de laatste minuut

The Social Dilemma | Jeff Orlowski | 26 januari 2020 | speelduur: 94 minuten

De documentaire ‘The Social Dilemma’ zet je bij de eerste minuut aan het denken en is akelig herkenbaar op vele vlakken.

The Social Dilemma legt de nadruk op de macht die sociale media op ons als samenleving hebben. De gevaarlijke impact van sociale media op de samenleving en op destabilisatie van democratieën komt sterk naar voren. Valt de samenleving nog te redden of zijn we al te verslaafd geworden aan sociale media? Ook komen de nadelige effecten van sociale media op de geestelijke gezondheid van jongeren aan bod. Door middel van interviews met voormalige werknemers en leidinggevenden van Amerikaanse Techbedrijven en sociale mediaplatformen zoals Google en Facebook, wordt de gevaarlijke impact van sociale media in beeld gebracht. Naast de interviews wordt er ook gebruik gemaakt van acteurs.

“Everyone in her class has one.”

Door de toevoeging van een verhaallijn die door acteurs wordt gespeeld, komt het verhaal dichtbij. Het verhaal van een alledaags gezin wordt in beeld gebracht en de documentaire legt daarop de focus. De oudste tiener heeft niets met sociale media. De jongste tiener krijgt te maken met negatieve opmerkingen via haar Instagram. Door filters te gebruiken probeert ze dit te vermijden, niettemin neemt haar onzekerheid toe. De middelste tiener wordt slachtoffer van het algoritme. En net zoals in bijna elk gezin proberen de ouders hun kinderen van hun telefoon af te houden. Dit is typerend voor de moderne gezinnen en voor de gezinnen van de toekomst. De generaties die nu opgroeien weten niet anders dan dat sociale media een deel van hun leven is.

De manier waarop er op verslaving wordt ingespeeld is schokkend. Je verstuurt bijvoorbeeld een appje en ziet dat de persoon online is, of aan het typen is, en dan wacht je op de reactie. Je blijft aanwezig op de app. Dit is precies wat het platform wil. Het verhaal laat je nadenken over het gebruik van je eigen telefoon. Is het dan misschien tijd om al die apps van je telefoon af te gooien?

“If you’re not paying for the product, you are the product.”

Actualiteit

De documentaire haalt actuele verhalen die iedereen zich nog kan herinneren en ooit in de belangstelling stonden aan. Het coronavirus wordt genoemd in relatie tot desinformatie, een vorm van nepnieuws. Ook complottheorieën, bijvoorbeeld het Pizzagate incident komt voorbij. En vergeet ook niet de manipulatie bij verkiezingen. Door de actuele nieuwsfeiten staan de verhalen dichterbij en kun je je beter verbinden met het verhaal.

Slachtoffer van eigen werk

Om even van het inhoudelijke af te stappen doet de documentaire het qua opbouw goed. Experts, voormalige werknemers en leidinggevenden worden aan het woord gelaten. Allemaal zijn ze van belang voor het verhaal. Het is interessant om bedenkingen te horen van iemand die vanaf de start bij het platform aanwezig was. ‘Hé, dit is verkeerd. We moeten iets veranderen.’ Anderen beseffen zelfs hun eigen verslaving. Ze zijn slachtoffer geworden van hun eigen werk. Veel mensen die aan het woord worden gelaten en de eindeloos verschillende onderwerpen, zorgen er niet voor dat het rommelig overkomt. De informatie wordt netjes geordend. Het presenteren, de feitelijke uitleg door middel van grafieken en data, en het acteren worden afgewisseld.

“Follow us on social media. Just kidding”

De documentaire ‘The Social Dilemma’ is schokkend, maar van belang voor de samenleving. Het blijft in je hoofd hangen hoe de platformen van allerlei tactieken gebruik maken om je aan je scherm vast te laten plakken. We trappen er bijna allemaal in. De manipulatie van sociale media platformen moet veranderen om een betere wereld te krijgen.