De gevaren van de journalistiek

Column door: Marten Zwaan

Beste collega, of moet ik zeggen journalisten? Er moet mij iets van het hart. Deze column is bedoeld voor ons. Het is een waarschuwing voor jullie, maar ook voor mij. Want als we dit niet onthouden gaan we grote fouten maken.

Waarschijnlijk gaan jullie zeggen: “Wie denk jij dat je bent dat je dit tegen ons mag zeggen?” Daar moet ik jullie gelijk in geven, ik ben slechts een eerstejaars studentje journalistiek. Maar één ding wat ik geleerd heb op mijn op mijn opleiding tot dusver is mezelf niet tegen laten houden door anderen, dus ik schrijf dit stuk toch.

Alleen al het punt dat ik lessen ethiek krijg gaat me aan het hart. Kunnen we uit onszelf geen ethische keuzes maken in de journalistiek? We zijn toch allemaal mensen, of onderschat ik dat en zijn journalisten eigenlijk wel de linkse ratten zoals vaak gezegd wordt door de mensen om mij heen. Klinkt dit niet bekend in u oren? Dat zou ik raar vinden, laatst vertelde ik het in een trein dat ik journalist was. Gelijk kreeg ik het naar mijn hoofd gegooid. Willen jullie dit? Ik hoop het niet.

Hoe moeilijk is het om een ethische keuze te maken? Met die vraag ging ik op zoek en verdiepte me in het verleden. Er waren er waren een paar kenmerkende zaken die mij heel erg opvielen.

Zo had je bijvoorbeeld de zoektocht naar de twee broertjes Ruben en Julian uit Zeist in 2013. Zelf heb ik dat nooit bewust meegemaakt (ik was toen nog te jong), maar na het kijken van een documentaire schrok ik. Hoe kan er in de journalistiek zulke fouten gemaakt worden? Alleen al het simpelste concept als hoor en wederhoor was in veel gevallen niet toegepast.

Toen moest ik denken aan een film die ik een aantal maanden geleden in de bioscoop gezien had, namelijk de veroordeling. Als je deze film niet kent, moet je hem echt gaan kijken.

Nadat ik de film zelf gezien had liep ik stil uit de bioscoop. Ik keek mijn moeder aan en zei: “Dus dit kan journalistiek doen, wij hebben letterlijk de macht om levens kapot te maken.”

Wij (als ik mag spreken voor alle journalisten) hebben de kracht om het leven van een mens te verwoesten. Dan maakt het niet uit wat het is, of het een politicus is of een crimineel. Natuurlijk is het onze taak als journalist om te schrijven over problemen in de maatschappij, en daar zijn altijd mensen bij gemoeid. Dus we ontkomen er niet aan, en we ontkomen er ook niet aan om negatief te spreken over sommige mensen. Maar laten we altijd nog denken aan onze lessen ethiek (als we die gehad hebben, want ik twijfel bij veel personen in de journalistiek daaraan) en wees alsjeblieft menselijk. Hopelijk nemen jullie dit serieus, ik ben misschien maar een studentje, maar ik moet jullie hierna wel opvolgen…