recensie
De pijn van een Molukker kan een Nederlander nooit voelen, toch weet Verbraak enige hartzeer te bezorgen
In 1951 komen de eerste Molukkers naar Nederland, zo’n zeventig jaar later zijn er nog altijd niet-vertelde verhalen en verborgen emoties die achter de geschiedenis schuilgaan. Journalist en programmamaker Coen Verbraak weet in zijn documentaireserie ‘Molukkers in Nederland: 70 jaar op weg naar huis’ in vier afleveringen van zo’n vijftig minuten podium te geven aan verschillende Molukkers, om zo het verhaal van de historische gebeurtenis na te vertellen.
Meevoelen
De korte introductie die zich iedere aflevering afspeelt, laat de kijker gelijk al meevoelen: zwart-witte foto’s, een treurig pianomuziekje, dikgedrukte krantenkoppen en quotes van geïnterviewde Molukkers duiden op een serie die stof tot nadenken geeft. Verbraak zelf blikt aan het begin van de afleveringen kort terug naar een belangrijk moment in de geschiedenis van de Molukkers. Aan de hand van beeldmateriaal in de vorm van foto’s en video’s wordt dit duidelijk, iets wat een fijne manier van storytelling is voor alle beelddenkers onder ons. Vervolgens komt er steeds weer een ander persoon voor een paar zinnen aan het woord om zijn of haar persoonlijke verhaal te beduiden. Man of vrouw, pikzwarte of lichtgrijze haren, allen hebben zij iets in het gemeen: zij zijn zeventig jaar geleden met de Molukkers meegekomen naar Nederland en kunnen hier tientallen jaren later nog over napraten.
Die pijn, de pijn van een Molukker, kan een Nederlander nooit voelen (aflevering 1)
Unieke verhalen
Er komen zo’n tien personen aan het woord, ieder met een uniek verhaal. Dat er zo’n breed scala aan personen wordt geïnterviewd, zorgt soms voor enige verwarring en kortere stukken beeld per persoon. Een uitgebreider verhaal van één bepaald persoon kwam er, spijtig genoeg, niet in voor. Hoewel de verschillende unieke ervaringen soms door elkaar lopen, volgen zij elk steeds een bepaalde lijn die er door het verhaal heen zit. Ook is de diversiteit in verhalen juíst iets moois: het verschil in beleving en de emotie hierachter geeft een breedbeeld van de verschillende personen die de generaties Molukkers bevat. Ook laat de afwisseling tussen die knipperende, zwart-witte, videobeelden met daar bijpassende muziektonen en de persoonlijke verhalen je met open ogen naar het scherm kijken.
Stiltes en afkappen
Verbraak, bekend van onder meer series als Kijken in de ziel en De Publieke Tribune, weet aan de hand van een luisterend oor, sterk doorvragen en af en toe een korte stilte, genoeg ruimte te geven om ieder persoon een eigen verhaal te geven. Hoewel de documentairemaker echter soms tijdens het verhaal op de geïnterviewde lijkt af te stormen met een dringende vraag en daarmee de zin van de verteller afkapt, lijkt deze manier van interviewen tot enorm sterke verhalen en de achtergelegen emoties te leiden.
