Eigenzinnige blik van Blokker op geschiedenis van Nederlandse drukpers

Amrutha Mol
Journalistiek Ede Kijk-luister-leeslijst
3 min readJan 27, 2023
Beeld: Beeldbank Groningen

Volgens Blokker ligt de oorzaak van de dalende oplagecijfers niet bij de komst van het internet. De journalisten zijn hier zelf de oorzaak van. Een interessant theoretisch boek van een grote naam uit het journalistieke werkveld. De meeste mensen geven de komst van het internet de schuld van de dalende oplagecijfers. Columnist en auteur van dit boek Jan Blokker denkt hier anders over. Hij zegt: “Niet de komst van het internet, maar de journalisten zelf zijn de schuld van de dalende oplagecijfers.” Een mening die hij in dit boek niet onder stoelen of banken schuift. Een interessant en theoretisch boek voor mensen uit het journalistieke werkveld.

Spraakmakende columns

Jan Blokker speelde een grote rol binnen was bepalend voor de revolutionaire veranderingen als eindredacteur voor de televisieprogramma’schef televisie binnen de VPRO. Hij boekte pas echt succes met het schrijven van columns voor de Volkskrant. Zijn columns stonden waren vooral bekend om de humoristische benadering van nieuwsonderwerpen. Naast filmredacteur, adjunct-hoofdredacteur en Gouden Ganzeveer winnaar is hij ook boekenschrijver. De columns van Jan Blok lezen makkelijker weg dan dit boek. Het komt namelijk wat zakelijk en afstandelijk over.

Dalende oplagecijfers

Door de jaren heen hebben er veel veranderingen plaatsgevonden in de wereld van de Nederlandse drukpers. Zo is er bijvoorbeeld een redactie voor online nieuwscontent bijgekomen. Vaak worden de berichten uit de papieren krant ook gedeeld via een nieuwsapplicatie. De online nieuwsberichtgeving is niet meer weg te denken en is voor veel mensen onmisbaar geworden. Ook voor mij als recensent. Vaak wordt er beweerd dat de oplagecijfers dalen door de komst van online nieuwsartikelen. Volgens Blokker is het tegenovergestelde waar: het ligt aan de journalisten zelf. Blokker is in dit boek dus niet objectief.

Blokker schuwt niet om zijn mening te geven. Dat zijn mening schuurt met de algemene opvatting over de komst van technologische innovaties is juist bijzonder verrassend om te lezen. Zeker omdat Jan Blok van de oudere garde journalisten is doet het de lezer fronsen, op een goede manier. Volgens hem deinzen journalisten juist achteruit voor technologische innovaties. Zo volgt een anekdote over een sportredacteur van het Algemeen Handelsblad die zijn werkzaamheden neerlegt zodra de sportwedstijden ook op beeld werden vertoond. Journalisten zouden innovaties als kansen moeten zien: kansen om mooier en beter werk af te leveren.

Een voorbeeld uit de drukpersgeschiedenis dat mij nieuwe inzichten gaf is, dat de komst van televisieprogramma’s zoveel weerstand op zou roepen bij de journalisten van toen. Je zou denken dat de meeste journalisten juist blij zouden zijn met nieuwe mogelijkheden om nieuws te brengen. Blokker vertelt in dit boek dat dat niet het geval was. Hij vertelt dit op een leuke manier door korte anekdotes, zoals hierboven genoemd.

Afwisselende intermezzo’s

Het boek doet wat theoretisch aan. Dat stelde wel teleur, dat houdt de spanningsboog kort. Door afwisselende intermezzo’s waarin Blokker zelf terugblikt op zijn carrière blijft de lezer wel bij de les. Hij doet interessante bevindingen en heeft een goed inzicht in belangrijke keerpunten binnen de journalistiek. Bijvoorbeeld dat de drukpers ontzuild moest blijven na de afschaffing van het dagbladzegel. (1869)

Een boek met meerwaarde, omdat de lezer leert over de geschiedenis van Nederlandse drukpers. Blokker houdt met moeite de spanningsboog vast, maar voegt wel verfrissende perspectieven toe aan zijn boek.

--

--