Hoe gaan we dit uitleggen: een boek dat je confronteert met het heden en hoop geeft voor de toekomst
© Nina Peters | 21 april 2023 | Recensie | Hoe gaan we dit uitleggen: onze toekomst op een steeds warmere aarde | Jelmer Mommers | De Correspondent
Na het behalen van het wereldnieuws door de onthulling van een oude klimaatfilm van Shell in 2017 en het openbaar maken van interne Shell-documenten in 2018, slaagt journalist Jelmer Mommers er in 2019 opnieuw in om de klimaatproblemen onder de aandacht te brengen. Met zijn boek Hoe gaan we dit uitleggen geeft de auteur op een toegankelijke manier een kritische, inzichtelijke en hoopvolle blik op de toekomst. “De afgelopen jaren kwam ik erachter dat mensen wél iets kunnen veranderen als ze samen in actie komen.”
Toekomstscenario’s waar je ‘U’ tegen zegt
Met de eerste zin van het boek, “Klimaatverandering is een ramp van een onderwerp, ik zeg het maar gewoon eerlijk”, zet de schrijver echter al een deprimerende toon. In de eerste helft van het boek zet deze toon zich voort, zo behandelt Mommers de oorzaken van de extreme hitte, overstromingen en mislukkende oogsten. Ook schetst hij een potentieel toekomstscenario waarin hij verklaart hoe de wereld vol ongelijkheid en conflicten eruit gaat zien als we doorgaan met het behandelen van het klimaat als we nu doen.
“Hoe ga ik dat uitleggen als iemand me in de toekomst vraagt wat ik deed om de aarde leefbaar te houden?”
We bepalen het zelf
Gelukkig komt er halverwege het boek een positieve keerzijde aan het verhaal: “Het is nog niet te laat. De afgelopen jaren kwam ik erachter dat mensen wél iets kunnen veranderen als ze samen in actie komen.” Mommers beweert dat we nog alle kans hebben om erger te voorkomen en zelfs om een veel betere wereld mogelijk te maken. Hierbij licht die ook toe: “maar hoe erg het wordt, dat bepalen we zelf. We hebben niet de luxe om uit te checken en te zeggen: dit wordt ‘m niet meer.”
Oké, we hebben een betere toekomst zelf in de hand, maar wat kunnen we doen? De auteur heeft het over de grote kracht van het kleine verschil. Allereerst kunnen we de politiek beïnvloeden, want “de politieke partijen die de opwarming ontkennen vind je uitsluitend op het uiterste rechtervlak.” Daarnaast is het fijne aan het boek dat de auteur ook bruikbare tips deelt om met kleine gedragsaanpassingen direct verschil te kunnen maken, zoals minder vlees eten, kiezen voor groene energie en wat vaker de fiets pakken.
Grondig onderzoek
Hoe gaan we dit uitleggen is het resultaat van grondig onderzoek en de auteur zijn eigen ervaringen, wat blijkt uit de diverse bronnen die Mommers heeft benaderd: “wetenschappers en beleidsmakers, lobbyisten en Shellmedewerkers, actievoerders en demonstranten van de VVD en Partij van de Dieren.” Daarnaast kan je je goed inleven in de onderwerpen die worden behandeld, omdat de auteur zijn eigen ervaringen deelt in het boek. Zijn portie zelfreflectie draagt hier ook aan bij: “Het zou zelfbedrog zijn om te doen alsof ik een ‘positieve bijdrage’ lever — dat is gewoon onzin als je kijkt naar de vervuiling die ik veroorzaak.”
Naast dat het boek soms pittige analyses bevat, wordt het op een toegankelijke manier geschreven voor jongere lezers: “Het eerlijke verhaal is dat we ongelofelijk diep in de shit zitten.” Hierdoor ben je binnen een mum van tijd door het boek heen.
Kortom: Hoe gaan we dit uitleggen is een waardevolle bijdrage aan het maatschappelijke debat over klimaat en milieu, waarbij de auteur de mensen laat nadenken over de dag van morgen.
