Journalist te koop, anders verwoord: journalistiek in haar dieptepunt
Door: Marten Zwaan
Alstublieft, koop Journalistiek te koop niet. Als u het boek toch koopt, lees het dan niet. Dit is het enige boek waarvan ik zeg: “laat het lekker in de trein liggen.” Het boek is een blamage voor de journalistiek.
Het boek Journalistiek te koop geschreven door Arnold Karsken is kort gezegd slecht, maar hij heeft zijn best gedaan. Waarom heeft hij zijn best gedaan? Karsken heeft geprobeerd een journalistiek werk te maken. In het boek interviewt hij allemaal grote namen in de journalistiek. Denk bijvoorbeeld aan Jan Roos en Joris Luyendijk. De geïnterviewden mogen alles zeggen. Neem als voorbeeld een citaat van Ebru Umra: “Journalisten zijn gasten die betaald worden om stomdronken in de kroeg te hangen en voor de rest af en toe een stuk tikken”. Behalve dat deze zin niet lekker loopt, is het ook onzin. In mijn omgeving ken ik namelijk geen enkele journalist die stomdronken in de kroeg hangt. Deze uitspraak is daarom een te snelle conclusie die betrokken wordt op de complete journalistiek, zonder gebruik van hoor en wederhoor.
De overhaaste conclusies worden vaker getrokken en tot ergernis vraagt Karsken nooit door. Om een passage aan te halen: Alexander Münninghoff spreekt zichzelf tegen in zijn interview. Eerst zegt hij dat hij er geen moeite mee heeft als hij overleden was tijdens een reportage. Twee zinnen later zegt hij: “Als ik de keuze heb: schrijf geen verhaal of anders schiet ik je dood, dus een dwangsituatie, zou ik geen verhaal schrijven.” Dit snap ik niet. Waarom wordt die mening zo onduidelijk benoemd? Nee, in plaats daarvan gaat Karsken verder met zijn eigen vragen.
En die vragen die zijn verschrikkelijk. De meeste van de gestelde vragen zijn suggestieve vragen. In de vraag zit in veel gevallen al een antwoord verstopt. Als de persoon een goed punt maakt, zet hij de cursieve kop: “goed!” boven de volgende vraag. Daardoor lijkt het of je naar gesprekken luistert waar je eigenlijk niks van mag horen. Door het zo rauw te verwoorden, leest het boek niet fijn.
De meeste gesprekken lijken op achterkamertjesgesprekken. De mensen die geïnterviewd worden, zijn perfect voor dit soort gesprekken. Veel van de geïnterviewden hebben een te groot ego en in hun ogen doen ze alles perfect. Dat zeggen ze zelf ook. Om terug te komen op Ebru Umra, na de vraag wie de beste columnist is: “Ik ben de beste columnist van Nederland!”
Of deze journalisten dan echt perfect zijn, vraag ik me tijdens het lezen wel af. Een groot deel van de journalisten is opiniemaker. Bovendien zijn er veel populist. Dit is te zien aan hun taalgebruik en de thema’s waar ze over schrijven.
Arnold Karsken dramt zelf ook zijn thema’s door in het boek. Tijdens het interview van Luyendijk krijgt hij niet een door hem gewenst antwoord te horen. Karsken vraagt met drie verschillende vragen (die precies hetzelfde zijn) door totdat hij het antwoord hoort: “journalisten zijn te koop”. En dat terwijl Luyendijk bij de eerste vraag al een goed onderbouwd antwoord gaf.
Als u dit boek ziet liggen: laat het lekker liggen, zelfs als u een gratis exemplaar in de trein ziet liggen. Want zelfs al zou de journalistiek te koop zijn, ik koop niks van deze pijn.
