Waardering van de kritische noot

‘Het grote probleem van infotainment is niet alleen dat het cynisme en apathie kweekt, maar vooral ook een slecht geïnformeerd publiek.’

(Wijnberg, R. (2013). De nieuwsfabriek. De Bezige Bij. Bladzijde 74.)

Deze zin bevat een van de hoofdlijnen van het boek ‘De nieuwsfabriek’ van Rob Wijnberg. Wijnberg bekritiseert de media in vijf beknopte hoofdstukken. En eigenlijk las dat wel goed, want ik herkende mezelf er wel in. Media beïnvloedt zo makkelijk jouw en mijn gedrag. Ik neem jullie in vogelvlucht mee door het boek.

Opbouw van het boek

Het boek begint met het hoofdstuk dat de journalistiek als aandachtseconomie wordt beschouwd. De media van nu hebben als doel om zo veel mogelijk mensen te bereiken. Er is meer sprake van entertainmentnieuws en minder aandacht voor langlopende en grote wereldkwesties.

Ook wordt slapstickjournalistiek en infotainment behandeld. Wijnberg vertelt hierover dat van infotainment weinig over is en dat we het als tainment moeten beschouwen. ‘Iets is in het nieuws, dus is het nieuws.’ Verder willen we niks missen en constant op de hoogte zijn. Dat terwijl het nieuws niet altijd interessant blijkt.

Verder behandelt de schrijver de instant meningen, opiniedwang en schandpaaljournalistiek. Zo staan er onder veel nieuwswebsites lezerspolls en zitten talkshows vol met mensen die ergens een mening over hebben. In de huidige samenleving hoef je geen moeite te doen om een mening te vormen.

Daarna volgen er nog twee interessante hoofdstukken. Ook daar blijft Wijnberg kritisch. Waarover die kritisch is, laat ik in het midden. Daarvoor mag je het boek lekker zelf gaan lezen!

Waardering van de kritische blik

Wat ik erg goed vind aan dit boek is dat de schrijver openlijk schrijft over de misstanden in de journalistiek. Journalisten laten hun succes vaak afhangen van kijkcijfers, lezersaantallen en advertentie-inkomsten. Nieuws is gedurende de jaren ontzettend veranderd. Het moet ons eigenlijk een beeld geven van de wereld, maar tegenwoordig is het vooral selectief. Het draait maar om drie dingen in de huidige mediawereld: geld, elites en grote instituties.

Kritische kanttekening

De kritische noot waardeer ik, maar ik vraag me wel af of het niet te kritisch is. Zo zijn er genoeg media die wel een goed beeld geven van wat er in de wereld speelt. Al blijven die wel vaak onderbelicht. Daarom is het goed dat Wijnberg zelf betrokken is in de journalistieke wereld. In de epiloog vertelt hij dat werkt aan een nieuw medium: objectiever, beter en zonder advertenties. En man, dat willen we toch allemaal? Want als we goed geïnformeerd worden, kunnen we pas goed deelnemen aan de samenleving.