Master Yapmalı Mısın?
Mezuniyet Sonrası Soruları Bölüm 1
Herkesin aklında aynı soru var: Mezuniyetten sonra ne yapmalıyım?
Üniversiteden mezun olacağın sene bu soru seni oldukça meşgul ediyor olmalı. Ne yapmalıyım? İş mi aramalıyım? Arayacaksam nasıl bir iş bana uygun? Yoksa akademik kariyer mi yapmalıyım? Bunu Türkiye’de mi yoksa yurtdışında mı yapmalıyım?
Blog yazılarımda ve instagram hesabımda iş aramayla ilgili bir çok içerik paylaşıyorum. Bu yazımda ise mezun adayı arkadaşlarımızın bana sıklıkla sorduğu soruya cevap vermek istiyorum:
Master yapmalı mısın?
Ve ne zaman yapmalısın?
Master yapmak isteyen adayları buna iten nedenler arasında bir kaç tanesi öne çıkar:
- Askere gitmemek (erkek adaylar için)
- Yurtdışına gitmek
- İş bulamamaktan korkmak
- Öğrenciliğin konfor alanından çıkmaktan çekinmek
- Gerçekten akademik kariyer yapmak istemek
İlk 4 neden tamamen konformist bir yaklaşımın sonucudur. Öğrencilik güzel ve keyiflidir. Neden bunu hemen terkedelim ki? Veya neden mezun olur olmaz askere gidelim. Şöyle 2–3 sene daha rahat gezsek fena mı olur? Hele bir de yurtdışına kapağı atabilirsek!.. Ohh mis! :)
Bu düşünceleri eleştiremem, çünkü aynısını ben de mezuniyet dönemimde hissettim ve düşündüm. Konfor alanı tatlıdır ve öğrencilik eğer keyifli geçiyorsa bunu devam ettirmeyi istemek de çok normaldir. Ekonomik ve toplumsal ortam ve gençlik enerjisinin keşfetmeyi beslemesi yurtdışına gitme isteğini de arttırır. Fakat geleceğini planlamak isteyen bir adayın atacağı adımların onu nereye taşıyacağını da düşünmesi daha faydalıdır. Aksi halde oradan oraya savrulup, eğer önüne güzel tesadüfler çıkmazsa hayallerinden uzaklaşabilirsin.
Yeni ve farklı deneyimler yaşamak güzel ama bu deneyimlerin seni hayallerine taşıyan planlı adımlarla birleşmesi harika olmaz mıydı?
Gelelim, mezuniyetten sonra iş hayatına atılmak isteyen adayların master konusundaki düşüncelerine:
Mentorluk deneyimim, akademik kariyere yönelik motivasyon nedenleri arasında gerçekten akademik kariyer yapmak istemenin son sırada olduğunu gösteriyor!
Şaşırtıcı değil mi?
Bence değil. Çünkü mezun adaylarının master programlarına yüklediği anlamlar arasında akademik kariyer birinci sırayı kaplamıyor. Master denildiğinde aklımıza genelde öğrenciliğin devamı ve iyi bir iş bulmak için gerekli olan ilave bir eğitim programı geliyor.
Malesef bu noktada seni uyarmalıyım. Master yaparsan daha kolay iş bulacağını sanıyorsan tamamen yanılıyorsun!
Master — adı üstünde — lisans eğitiminden sonra uzmanlaşmaya yönelik olan üst seviye bir eğitimdir. Lisans eğitimini yaptığın alan üzerine akademik çalışma yapmak ve ileride bu konuda akademik ünvana sahip bir uzman olmak istiyorsan bunun ilk adımı master programlarıdır. Dolayısıyla, master aslında akademik hayata atılmak isteyen adayların katılması gereken bir eğitim programıdır ve onlar için mezuniyet sonrası bunu yapmak zorunludur.
Fakat profesyonel hayat evrildikçe, uzmanlık gerektiren konularda daha derin eğitim veren master programları da iş hayatında yer edindi. Böylece iş hayatına yönelik özel uzmanlık eğitimi veren master programları da tasarlandı. Bugün hemen her profesyonel alana hitap eden master programları mevcut. Ayrıca, yöneticilik yetkinliklerini besleyen MBA paketleri de ilgi çekiyor.
İşte genel yanılgı tam da burada başlıyor.
Profesyonel hayata hitap eden master programları yeni mezunlarda şu düşünceyi yaratıyor: İyi bir iş bulabilmek için mezun olur olmaz master da yapmalıyım. Halbuki, bu tip master programlarının faydalı olabilmesi için en önemli ön şart gözden kaçırılıyor: Profesyonel tecrübe!
Üniversiteden mezun olduğumuzda eğitimini aldığımız konu hakkında bilgiye sahip olsak da iş hayatında bunun uygulamasını görmeden elimizdeki bilginin profesyonel karşılığını tam olarak kavrayamayız. Aslında mezuniyetten sonra eğitim bitmez, tam tersine işbaşında öğrenme dediğimiz yeni bir süreç başlar. Temel bilgilerimiz ve öğrenme yetkinliğimiz ne kadar yüksekse, iş hayatına o kadar hızlı uyum sağlar, yaptığımız işi öğrenir ve sahip olduğumuz bilgilerle ona yeni boyutlar kazandırabiliriz.
Bu nedenle yeni mezunlarda iş yapma bilgisi aranmaz! İşi çabuk ve etkin öğrenme yetkinliği aranır.
Mezuniyetten hemen sonra master yapmış bir aday, ne olursa olsun yine de iş tecrübesi olmayan bir adaydır. Onu işe alan şirket aynı iş başı öğrenme sürecini bu adaya da uygulamak zorundadır. Bu nedenle eğer aday tecrübesiz ise, master yapmış veya yapmamış olması işe alımda çok büyük bir fark yaratmaz.
Hatta mezuniyetten hemen sonra master programı yapmış olmanın dezavantajı bile vardır: İş aramak için en az 2 yıl gecikmiş olmak!
Bu iki yıl içerisinde yüzbinlerce yeni mezun iş arama macerasına katılmış olacak. Üstelik çok hızlı değişen dünyada şirketlerin yetkinlik ve aday profil beklentileri de değişmiş olacak. Ve sen, master yapmakla uğraşırken belki de senin yerini bu yeni profiller dolduracak, ve sen mezun olduğunda bir-iki sene tecrübe kazanmış şekilde köşebaşlarını tutmuş olacaklar!
Master yapılmasına karşı değilim. Tam tersine, iki-üç yıl profesyonel tecrübeden sonra master , belli bir yöneticilik tecrübesini takiben de MBA yapılması hem profesyonel hem de onu çalıştıran şirket için çok faydalı olacaktır. İş ve hayat tecrübesiyle birleşen bilgi ve derin eğitim ortaya çok faydalı yeni fikirler, bakış açısı ve iş yapma tarzında gelişim çıkaracaktır.
Öğrenme yaşam boyu süren bir eylemdir.
Kişinin gelişimi için sürekli vakit ayırması profesyonel başarının anahtarı. Bu nedenle doğru zamanda yapılmış bir master da profesyonel için güzel bir geleceğin yolunu inşa ettiği temel taşlardan biri olabilir.
Özetle, eğer master yapmak istiyorsan acele etmeye gerek yok. Bunun için ileride de yeterince zamanın olacak. Master daha kolay iş bulmanı sağlamayacak. Bu nedenle mezuniyetten sonra iş bulmaya odaklanıp, bir kaç sene çalıştıktan sonra kariyerin için ihtiyaç duyduğun bir uzmanlık alanında master yapman daha faydalı.
Görüşmek üzere,
Ümit Öner , Mayıs 2021
Kariyer ve gelecek planlama, hayatı zenginleştirme ve kişisel gelişim alanlarında koçluk ve mentorluk yapan ve aynı zamanda bir blog yazarı olan Ümit Öner’in diğer çalışmalarına Medium profilinden ve instagram hesabından ulaşabilirsin.
