Çözmemiz Gereken Sorunlar — Birleşmiş Milletler’in Küresel Hedefleri

Tüm insanların barış ve refah içinde yaşamasını sağlamak ve daha güzel bir dünya için çözümleri üzerine çalışmamız gereken ana sorunları gösteren, Birleşmiş Milletler’in 17 Madde’lik evrensel eylem çağrısı SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ’ni içeren bir tweet serisi toparladım. Burada ise bu tweetleri tek yazıda birleştirdim.

• Güncelleme: Bu yazının ilk yayınlandığı 4 Temmuz 2018'den daha sonra, 15 Temmuz 2019'da, Türk Hükümeti ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından “Sustainable Development Goals”un Türkçe çevirisi olarak “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri” yerine “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” kullanılmaya başlandı.

17 KÜRESEL HEDEF

1- Yoksulluğa Son. Dünyada 800 milyondan fazla insan günde 1,25 ABD dolarından daha az gelirle geçinmeye çalışıyor; birçoğunun yeterli gıda, temiz içme suyu ve sıhhi koşullara erişimi bulunmuyor. Bu konuda, istihdam sağlayacak hemen hemen her faaliyet bu amaca hizmet edebilir.

2- Açlığa Son. 2014 verisine göre, çevrenin bozulması, kuraklık ve biyo çeşitliliğin kaybının sonucunda, 795 milyon insanın sürekli biçimde yetersiz beslendiği tahmin ediliyor. 5 yaşın altında 90 milyonu aşkın çocuk tehlikeli düzeyde zayıf. Afrika’da her dört insandan biri aç.

3- Sağlıklı Bireyler. Her yıl 6 milyondan fazla çocuk, beşinci yaşını göremeden ölüyor. Kırsal kesimlerde, doğumların yalnız %56’sına vasıflı profesyoneller hizmet veriyor. Hedefin amacı, herkesin genel sağlık hizmeti, güvenli ve erişilebilir ilaç ve aşıya kavuşmasını sağlamak.

4- Nitelikli Eğitim. En yoksul ailelerin çocuklarının okulu bırakma oranı, varlıklı olanların çocuklarına göre dört misli daha yüksek. Kırsal ve kentsel kesimler arasındaki eşitsizlikler de yüksek olmaya devam ediyor.

Bir örnek: Tacikistan’da yeterince enerji tedariği olmayan bir bölgede, sert kış şartları sebebiyle soğuk aylarda derse katılım %50'lere düşmüş. 20 günde başarıya ulaşan bir kitlesel fonlama sayesinde güneş enerjisi gelen okulda artık katılım %100. https://www.youtube.com/watch?v=vKLrK54vkKc

5- Toplumsal Cinsiyet Eşitliği. Kadınlar ve kız çocuklarının güçlendirilmesinin ekonomik büyümeyi ve her alanda gelişmeyi hızlandırdığı defalarca kanıtlanmıştır. Burada, bakım ve ev işleri hizmetlerinin alternatifleri ve kadın istihdamı gelişimi üzerine projeler üretiliyor.

6- Temiz Su ve Sıhhi Koşullar. Su kıtlığı, dünya genelinde insanların şimdiden %40'ından fazlasını etkiliyor ve iklim değişikliği sonucunda bu oranın daha da yükseleceği tahmin ediliyor. Çözüm için suyla bağlantılı ekosistemleri korumak, su verimliliğini teşvik etmek ve arıtma teknolojileri konusunda uluslararası işbirliği yapmak zorundayız.

7- Erişilebilir Temiz Enerji. 2011 itibarıyla küresel enerjinin %20’den fazlası yenilenebilir kaynaklardan üretilmesi sağlanmış olsa da her 5 insandan 1'inin elektriğe erişimi yok. Talep artmaya devam ettikçe, dünya genelinde yenilenebilir enerji üretiminde büyük bir artış gerekecek.

8- İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme. Uluslararası Çalışma Örgütü’ne göre, 2015 yılında 204 milyondan fazla insan işsizdi. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, sürdürülebilir ekonomik büyüme, daha yüksek verimlilik düzeyleri ve teknolojik yenilikleri teşvik ediyor. Girişimcilik ve iş imkanlarının teşvik edilmesini bunun anahtarı olarak görüyor.

9- Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı. Bilimsel araştırma ve yeniliğe yatırım yapılması, sürdürülebilir kalkınmayı mümkün kılan en önemli yol. Dünyada internet erişimine sahip olmayan 4 milyardan fazla insan vardır; ayrıca bunların %90’ı gelişmekte olan ülkelerdedir. Bu da bilgi ve birikime erişimde eşitsizlik yaratıyor.

10- Eşitsizliklerin Azaltılması. Gelişmekte olan ülkelerde toplum içindeki ekonomik eşitsizlik giderek artıyor. Birleşmiş Milletler’in hedefi cinsiyet, ırk ve etnik kökene bakmaksızın herkesin ekonomik katılımını destekleyen sağlam politikaların benimsenmesi.

Burada gördüğüm ilginç hedeflerden biri uluslararası para transferlerindeki işlem maliyetlerinin azaltılması hakkında. BM 2030’a kadar göçmen havaleleri işlem maliyetlerinin yüzde 3’ün altına inmesini istiyor. (Finansal teknolojiler geliştiren girişimcilerin dikkatine.)

11- Sürdürülebilir Şehir ve Yaşam Alanları. Dünya nüfusunun yarıdan fazlası artık kentlerde yaşıyor. 1990'da nüfusu 10 milyon olan mega-kent sayısı 10 iken 2014’te ise toplamda 453 milyon insanı barındıran 28 mega-kent var. Bu, şehirlerde baş edilmesi gereken yeni sorunlar demek.

Aşırı yoksulluk genellikle kentsel alanlarda yoğunlaşıyor. Kentleri güvenli ve sürdürülebilir kılmak için güvenli ve erişilebilir konut sağlamak, gecekonduları dönüştürmek, toplu taşımacılığa yatırım yapmak, kamusal yeşil alanlar yaratmak, kentsel planlama ve yönetimi hem katılımcı hem de kapsayıcı olacak şekilde iyileştirmek gerekiyor.

12- Sorumlu Tüketim ve Üretim. Dünya nüfusunun bir kısmı aşırı tüketirken, diğer kısmı kendi temel ihtiyaçlarını karşılamayan düzeyde düşük tüketime sahip. Daha verimli üretim ve tedarik zincirlerinin yaratılmasında, satıcı ve tüketici düzeyinde gıda atığının azaltılması da çok önemli. (cc: http://www.fazlagida.com)

13- İklim Eylemi. Küresel ısınma, insanların hayatını ciddi ölçüde etkiliyor. Doğu Avrupa ve Orta Asya, büyük sera gazı emisyonu üreticisi değil fakat iklim değişikliğinin sonuçlarından orantısız biçimde zarar görüyorlar. Bu, tamamen global ölçüde düşünmeyi gerektiren bir hedef.

14- Sudaki Yaşam. Yerküreyi insanlar için yaşanabilir kılan küresel sistemlerden biri de su. Büyük kısmı karada yerleşik kaynaklardan gelen deniz kirliliği ise (insanların ürettiği karbon dioksidin yaklaşık %30’unu emen) okyanuslarda kaygı verici düzeylere ulaşmış durumda.

15- Karasal Yaşam. Daha önce hiç oranını düşünmemiştim ama bitkiler, insanların besin kaynaklarının %80’ini sağlıyormuş. Günümüzde, büyük ölçekte toprak bozulmasına tanık oluyoruz. Ekilebilir arazilerin kaybı, ormanlar, sulak alanlar ve tükenen hayvan ırkları odaklanılacak noktalar.

16- Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar. Barış, istikrar, insan hakları ve hukukun üstünlüğüne dayalı bir yönetim olmadan, sürdürülebilir kalkınma bekleyemeyiz. Bölünmüş bir dünyada yaşıyoruz. Bazı bölgelerde barış ve refah içinde yaşayanlar diğer bölgelerdeki bitmek bilmeyen çatışma ve şiddete gözlerini kapatamazlar.

17- Hedefler için Ortaklıklar. Bileşmiş Milletler: ¨Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ancak küresel ortaklık ve işbirliği için güçlü taahhüt ile gerçekleştirilebilir.¨ diyerek başlığı özetlemiş. Bunu yerel sistemler için de uygulamak doğru olacaktır.

Kediler için tinder yapmak yerine, üzerinde düşünmemiz ve çözüm bulmamız gereken bu maddeleri aklınızdan çıkarmayın ve bu hedefleri daha çok kişiye ulaştırmaktan çekinmeyin.

- Naci
Kurucu, KHRMN.co

Kaynak:

Bu metnin büyük kısmı http://www.tr.undp.org adresinden alınarak düzenlenmiştir.