Αυτοκινητοκεντρισμός
Πέρασαν σχεδόν τρεις εβδομάδες από τη στιγμή που μοιραστήκαμε την Kineo με τον κόσμο, και εδώ και λίγες μέρες τα πρώτα οχήματα μας είναι στο δρόμο. Η υποδοχή που λάβαμε μας γεμίζει αυτοπεποίθηση ότι είμαστε στο σωστό μονοπάτι, και ότι η αποστολή μας έχει πραγματικά ουσία. Πήραμε πολλά μηνύματα από ανθρώπους και επιχειρήσεις που ήθελαν να αλλάξουν την καθημερινή τους μετακίνηση αλλά φοβόντουσαν την αρχική επένδυση και το πόσο θα κατάφερναν να χρησιμοποιούσαν πραγματικά εν τέλει τα ηλεκτρικά οχήματα τους.
Πήραμε όμως και κάποια αναμενόμενα και κλασικά σχόλια από οδηγούς αυτοκινήτων που δεν έχει νόημα να απαντηθούν μεμονωμένα αλλά σε μια πιο γενική βάση.
“Ωραία ιδέα για να προκαλείται σύγχυση στους δρόμους”, “Ο δρόμος είναι για τα αυτοκίνητα και όχι για τα ποδήλατα”, “Το ποδήλατο είναι κίνδυνος θάνατος στην Ελλάδα!”.
Ελευθερία και ευκαιρία
Η οποιαδήποτε πολιτική μεταφορών ακολουθούμε, είναι ταυτόχρονα πέραν από περιβαλλοντική, και οικονομική πολιτική. Κάθε πόλη στον πυρήνα της, είναι μια αγορά εργασίας. Οι πολίτες για να μπορούν να έχουν μια αξιοπρεπή ζωή μέσα σε αυτή, χρειάζονται εύκολη πρόσβαση σε δουλειές και βασικές υπηρεσίες.
Όσο μεγαλύτερες και δυσκολότερες οι διαδρομές, τόσο μικρότερη η κοινωνική κινητικότητα. Όπως δεν μπορείς να πάρεις μια δουλειά εάν δεν έχεις Internet για να τη βρεις, ή τηλέφωνο για να σε καλέσουν πίσω για συνέντευξη, έτσι δεν μπορείς να την πάρεις αν δεν μπορείς να μετακινηθείς από και προς αυτή. Οι απομονωμένες περιοχές λοιπόν σημαίνουν μεγαλύτερη δυσκολία να ξεφύγεις από τη φτώχεια, υψηλή ανεργία και χαμηλά εισοδήματα. Ένας απομονωμένος, στατικός πληθυσμός είναι λιγότερο υγιής, λιγότερο παραγωγικός και λιγότερο χαρούμενος και του λείπει η οικονομική, πολιτισμική και κοινωνική δυναμική.
Το γεγονός ότι η βασική εκδοχή ενός οχήματος όπως το ηλεκτρικό ποδήλατο, που μπορεί να σε μεταφέρει με μια σταθερή ταχύτητα για μεγάλες αποστάσεις, κοστίζει 8 φορές λιγότερο ανά μήνα από ένα μεταχειρισμένο, εξίσου βασικό, αυτοκίνητο, σημαίνει ότι αποτελεί επιλογή για μεγαλύτερο μερίδιο του πληθυσμού. Ακόμα και αν ο κόσμος που ζούμε μας επέτρεπε να αγνοήσουμε την περιβαλλοντική συνείδηση ή το δικαίωμα προσωπικής επιλογής, πρέπει να αντιληφθούμε ότι δε νοείται να απαγορεύουμε σε κάποιο άτομο πρόσβαση στην πόλη, ούτε να το καταδικάζουμε να περνάει μεγαλύτερο ποσοστό της μέρας του στο δρόμο από ότι χρειάζεται.
Οι οδηγοί των αυτοκινήτων λοιπόν, πρέπει να ξεφύγουν από την εγωκεντρική νοοτροπία που τους οδηγεί το κλειστό περιβάλλον του οχήματος τους, και να σκέφτονται ότι ο άνθρωπος που κάνει ποδήλατο δίπλα τους, δε το κάνει επειδή είναι ένας νιχιλιστής που θέλει να τους σπάει τα νεύρα, αλλά γιατί εξυπηρετεί τις ίδιες καθημερινές ανάγκες με τους ίδιους. Απλά πολύ πιο οικονομικά, πολύ πιο “πράσινα” και πολύ πιο ευχάριστα.
Προσοχή, κίνδυνος!
Το να θεωρούμε επικίνδυνα τα ποδήλατα ή τα πατίνια, είναι σα να θεωρούμε επικίνδυνο το περπάτημα. Η μόνη στιγμή που είναι πραγματικά επικίνδυνα, όπως και όταν είσαι πεζός, είναι όταν τα χτυπήσει αυτοκίνητο. Τα αυτοκίνητα είναι που σκοτώνουν πάνω από 1εκ. ανθρώπους κάθε χρόνο παγκοσμίως. Αν έχουμε φτάσει τις πόλεις μας σε σημείο που θεωρείται πιο ασφαλές το να οδηγείς 1,5 τόνο μέταλλο σε ταχύτητες που ότι βρεις το σκοτώνεις, από το να κάνεις ποδήλατο ή το να περπατάς, είναι μια καλή στιγμή να ξανασκεφτούμε πως θέλουμε να μοιάζουν οι δρόμοι μας.
Όσο περισσότερα ποδήλατα υπάρχουν στο δρόμο, τόσο μικρότερη η αναλογία ατυχημάτων. Οι ταχύτητες που κινούνται (μέχρι 25χλμ/ώρα) είναι αρκετά χαμηλές ώστε μια πτώση από αυτά να μην είναι ικανή να προβεί θανατηφόρα, ενώ είναι και πολύ πιο ευέλικτα. Όταν οι οδηγοί αυτοκινήτων λένε ότι το ποδήλατο είναι κίνδυνος θάνατος, εννοούν ότι μπορούν να σε σκοτώσουν πιο εύκολα. Αλήθεια είναι, αλλά απαιτείται ένα ιδιαίτερο προνόμιο για να μπορείς να το επικοινωνείς ανοιχτά.
Όπως υπάρχει λόγος για την ύπαρξη οδών ταχείας κυκλοφορίας, στις οποίες δεν έχει θέση ένα όχημα που μπορεί να κινηθεί μόνο σε μικρές ταχύτητες, έτσι υπάρχει λόγος και για κατώτερα όρια ταχύτητας στα κέντρα των πόλεων μας αλλά και για περιορισμό των οχημάτων που μπορούν να κυκλοφορούν σε αυτά.
Δημόσιος Χώρος
Οι δρόμοι δεν είναι για τα αυτοκίνητα. Ιστορικά, ούτε καν η ασφαλτόστρωση δεν έγινε για τα αυτοκίνητα. Δεν πληρώνω λιγότερους φόρους εγώ που δεν οδηγώ. Ούτε πληρώνει παραπάνω φόρους κάποιος που οδηγεί, και παρκάρει κιόλας, σχεδόν παντού, χωρίς κόστος.
Οι δρόμοι είναι δημόσιοι χώροι, που ως κοινωνίες έχουμε επιτρέψει στο αυτοκίνητο, με μεγάλο κόστος, να τους καταχραστεί. Εις βάρος, όχι των ποδηλάτων, αλλά της δημόσιας υγείας, της κοινωνικής συνοχής, του περιβάλλοντος, όλων μας.
Συγκεκριμένα για τα ποδήλατα και τα ισοδύναμα οχήματα, η καλύτερη και ασφαλέστερη λύση για όλους είναι να υπάρχουν ειδικές λωρίδες για αυτά. Δεν υπάρχει καμία ψευδαίσθηση ότι δεν είναι και απαραίτητη προϋπόθεση για ευρεία υιοθέτηση. Φοβάται πολύς κόσμος να πηγαίνει δίπλα δίπλα με τα αυτοκίνητα, μιας και αισθάνεται στο έλεος τους. Είμαστε αισιόδοξοι ότι οι πόλεις μας θα προχωρήσουν σύντομα σε δραστικές αλλαγές.
Μέχρι τότε, όσοι μπορούν να ξεπεράσουν τον πρωτογενή αυτό φόβο, να ξέρουν ότι κάνουν την καλύτερη επιλογή και για τους συνανθρώπους τους, και για το περιβάλλον, αλλά και για την υγεία τους, μιας και τα σωματικά και ψυχικά οφέλη είναι πολύ σημαντικότερα.
Στους πολλούς που το κάνουν ήδη για χρόνια, λέμε ευχαριστώ.
