Dönüşümsel İş Modeli Olarak Blockchain
“Gregor Samsa bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında, kendini yatağında dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu.”
Yüz sene önce dünya edebiyatı bu cümleyle tanıştı, ondan sonra da edebiyatta artık hiçbir şey eskisi gibi olmadı. Çünkü Franz Kafka modern temaları klasik *alegorik anlatımla eriterek dünya edebiyatında beklenmedik anlatım olanakları ile bir çığır açmıştı.
Blok zincir, verinin, sürece müdahil olan paydaşlar arasında dağınık halde tutulmasına imkân tanırken aynı zamanda korunması ve veri tasarrufu konusunda da çığır açacak değişimleri vaat etmekte, Web 3.0’ın neslinde değerler internetinin (Internet of Value) yaratılmasında temel yapıtaşlarından biri olarak görülmektedir.
Tarihsel gelişim göstermektedir ki:
1990 > INTERNET……………. Bilginin dijitalleşmesi
2000 > MOBILE INTERNET…Dijital her yerde
2014 > BLOCKCHAIN………. Süreç ve mutabakatların dijitalleşmesi
Verilerin kolay erişilebilir ortamlar üzerinden katlanarak arttığı bir dünyada, bilgiyi güvenilir kılmak ve güvenilir değer aktarım hizmetlerini kolaylaştırmak olağanüstü önemli ve bir önceki Web 2.0 neslinin (Internet of Information) bilgi alışverişinden hızlı bir dönüşüm paradigmasını tetiklemektedir. Bu paradigma değişiminde Blockchain ile ilişkili temel değer önermeleri, onun yeteneğinde yatmaktadır. Bu teknoloji güvenilmeyen, ya da az güvenilir, katılımcı paydaşlar arasında yüksek derecede güvenilirlik sağlayacak ve güven maliyetini büyük ölçüde azaltacaktır.
Kendi başına Blockchain, fikir birliği protokolleri, dağıtılmış depolama, P2P ağları, kriptografi ve akıllı sözleşmeler dahil, temel bileşenlerin bir araya gelmesiyle oluşan yeni nesil dağıtılmış sistemlerdir. Karşılıklı olarak güvenilmeyen taraflar arasındaki işlemleri kayıt altına almak suretiyle, menfaat sahiplerinin, ademi merkeziyetçilik, değişmezlik, kurcalamaya karşı dayanıklılık, izlenebilirlik ve işbirlikçi bakım özellikleri gibi menfaatlerini kapsar. Bir blok zinciri sistemindeki dağıtılmış düğümler, her biri ile işlemleri tamamlamak için bir P2P ağı oluşturur.
Blok zincirindeki her düğüm, kriptografik algoritmalar aracılığıyla doğrulanır ve bir anonim dijital kimliğe sahiptir, böylelikle hem kullanıcı gizliliği hem de sistem güvenliğini aynı anda sağlanmış olur. Fikir birliği protokolü, blok zinciri verilerinin oluşturulduğu ve güncellendiği kuralları belirler. Blockchain’in açıklığı, katılımcılarının çok az şeyle serbestçe erişmesine ve birbirleriyle etkileşime girmesine olanak tanır.
Blockchain’in Avantajları
-Takip/kayıt: Veri ve bilgiler, hiçbir tarafın asimetrik bir yetkisinin olmadığı, değişmez ve şeffaf bir şekilde kayıt altına alınır.
-Veri erişimi/aktarımı: Paylaşılan bir “gerçeği” oluşturmak için çok sayıda taraftan gelen veriler neredeyse gerçek zamanlı olarak aktarılır.
-Kimlik/kimlik doğrulama: Blok zinciri, hassas bilgileri ifşa etmeden kimlik özelliklerini doğrulama yeteneği de dahil olmak üzere kimliklerin ve kimlik doğrulama veya doğrulama izinlerinin yönetimine izin veren bir teknolojidir.
-Uzlaşmalar: Malların veya gelirlerin hareketlerini ve hizmetlerin/varlıkların kullanımını kaydederek gelirin kapatılması.
-İşlemler: Gerçek zamanlı ödemelerin ve işlemlerin etkinleştirilmesi.
-Token değişimi: Birden çok taraf, özünde değere sahip sanal para birimleri/belirteçler ticareti yapar. Sanal para birimleri, emanet hesaplarında tutulan eşdeğer tutarlarla fiyat para birimlerine de bağlanabilir.
-Güvenlik: Blok zinciri işlemleri bir uzlaşı algoritması tarafından doğrulanır ve dünya çapında çok sayıda düğümde tutulur, bu da DDoS saldırılarını ve kayıtların değiştirilmesini neredeyse imkânsız hale getirir.
-Maliyet verimliliği: Konsensüs algoritmaları şeffaflık yoluyla güven oluşturduğundan, işlemleri kesintiye uğratan aracılar aşamalı olarak kullanımdan kaldırılabilir.
-İzlenebilirlik: İşlemler, dolandırıcılığı önlemeye ve sizi sorumluluktan korumaya yardımcı olabilecek, değiştirilemez bir deftere kaydedilebilir.
-İş süreci hızı: Otomatik akıllı sözleşmeler, insan izleme ihtiyacını ortadan kaldırarak işlemlerin tamamlanması için gereken süreyi kısaltabilir.
-Simge değeri: Sanal varlıkların bir bağlılık puanları programında sanal simge kullanımının gösterdiği gibi sanal ve gerçek dünya değeri olabilir.
-Gizlilik: Kişisel tıbbi kayıtlarda olduğu gibi, bilgiler kuruluşlar arasında iş birliği olmaksızın paylaşılabilir.
-Tarafsız ve eşit: Hiç kimse blok zincirine sahip değildir ve sistemin güvenilirliğini ve uzun ömürlü olmasını sağlar. Örneğin, kilit içerik oluşturuculardan biri ayrılırsa sistem onlar olmadan çalışmaya devam eder.
*alegori — bir düşünceyi, davranışı ya da eylemi, daha kolay kavratabilmek için onu, yerini tutabilecek simgelerle, simgesel sözlerle, benzetmelerle göz önünde canlandırma işi.
