Gereksinim Analizi Nedir?

Gereksinim, belirli paydaşların ve organizasyonun ihtiyaçlarını karşılayan, işine değer katan tanımlanabilir araçlardır.

Gereksinim analizi ise gereksinim ortaya çıkarma aşamasında belgelenen gereksinimleri analiz etme ve doğrulama prosedürüdür.

Gereksinim analizi, beklentileri tanımlamak, çatışmaları çözmek ve son olarak temel gereksinimleri belgelemek için paydaşlar ve son kullanıcılar ile sık sık iletişim kurmayı gerektirir.

İş analistleri; analizi veya kapsamı ortaya çıkarmak için inceleme ve anlama sürecine girmektedir. Gereksinim analizi de bu noktada beklentileri tanımlayıp, bu beklentilere dair belgeler oluşturmak, varsa çatışmaları çözmek için paydaşlar ile devamlı iletişim halinde olmayı gerektirir.

Tüm gereksinimleri hazır bulundurduğumuz zaman hem analiz etmiş hem de gereksinimi ortaya çıkarmış oluruz. Bu döngü halinde olan bir şeydir.

Gereksinim Analizinin Amacı Nedir?

Gereksinim analizinin en önemli amacı, kullanıcıların gereksinimlerini ve ihtiyaçlarını anlamaktır. Gereksinimleri analiz etme aşamasında birden fazla kaynak kullanılabilir ve dolayısıyla bu kaynaklar arasında çelişkiler de meydana gelebilir. Bu noktada gereksinim analizi paydaşlar tarafından belirtilen gereksinime göre çelişkileri çözmek gerekir.

Paydaş veya kullanıcılar tüm gereksinimleri iletmiş olsalar dahi her zaman bunu tam olarak karşılamak mümkün olamayabilir.

Gereksinimleri önceliklendirmek bu aşamada önemlidir. Bunun içinde kullanıcıların ve sistemin belirttiği gereksinimleri detaylandırmak gerekmektedir. Bu, gereksinime dair belgelerin oluşmasına katkı sağlamış olur. Ayrıca bu, geliştiricilerin gereksinimleri ayrıntılı ve daha iyi bir şekilde anladıkları için daha iyi geliştirmelerine, tasarlamalarına ve test etmelerine de yardımcı olur.

Gereksinimlerin Ortaya Çıkarılması

İhtiyaç analizi var olan sistem ile ulaşılmak istenen hedef sistemin arasındaki farkı ortaya koymak için izlenilen süreçtir. Karşılıksız kalan tüm taleplerin tespiti, bu taleplerin detaylandırılması, geliştirmenin karşılaştığı engeller; çözüm yöntemleri ve yol haritasının çıkarılması önemlidir. İhtiyaç analizi, geliştirme öncesi planlamada doğru kararlar alınmasını, önceliklendirmenin ihtiyaca göre yapılmasını sağlar.

Gereksinimleri dört aşamadan ortaya çıkarabiliriz;

1. Hazırlık

İhtiyaç analizi araştırmasının ilk aşamasıdır. Bu aşamada geliştirilmesi istenen konu belirlenir yani proje kapsamı belirlenmiş olur. Bu konuya dair ne tür bilgilerin toplanacağı net bir şekilde belirlenmelidir. Bilgilerin ne zaman, nerede, kimler tarafından toplanacağı da netleştirilmelidir. Burada toplantı planlaması yapılabilir. Analistler, geliştirme isteyenler ve ürün kullanıcıları; yapılması planlanan geliştirme konusu hakkında fikir sahibi olarak toplantıya katılım sağlayabilirler.

2. Bilgi Toplama

Paydaşların da dahil olduğu bir toplantıda analistler tarafından kapsamlı bir şekilde mevcut yapı öğrenilip; süreç, ekranlar ve amaç öğrenerek bilgi toplanmalıdır.

Bu aşamada paydaş veya kullanıcılara soru sormak önemlidir. Bu sayede ortada kalmış bir konu veya sorunun olmaması sağlanabilir.

3. Bilgi Analizi

Toplanılan bilgiler yorumlanıp analiz edilerek, özet haline getirilmelidir. Tüm ihtiyaçlar kategorize edildikten sonra paydaş veya kullanıcı ile önceliklendirmenin doğruluğu konusunda teyit alınmalıdır. Bilgiler, bazı teknikler ile elde edilmektedir. Prototip çalışmalar, beyin fırtınası bunlardan bazılarıdır ve bu gibi teknikler ile bilgi analizi sağlanmış olur.

4. Analiz Dokümanının Oluşturulması ve Bilginin Kullanımı

Bu ihtiyaçlar kapsamında önceliklendirme yapılmış, kapsam analiz edilerek net bir şekilde oluşturulmuş olmalıdır. Bu şekilde geliştirmelerin hangi akışa göre olacağı; test edileceği netleşmiş olur.

Tüm bunlar ile kapsam oluştuğundan; detaylıca hangi fonksiyonların olacağı, etki edilecek alanların belirlenmesi ortaya çıkmış olur. Paydaşların taleplerine uygun olan bir çıktı ortadadır ve sonraki ihtiyaçlar için yol göstericide olabilir.