İş Analizi ve Temel Kavramlar

İŞ ANALİZİ NEDİR?

İş analizi, iş analisti tarafından çeşitli iş analiz teknikleri kullanılarak gerçekleştirilen, gereksinimleri belirleme ve bunları karşılayacak çözümler geliştirme sürecini ifade etmektedir.

İŞ ANALİZİNİN ÖNEMİ NEDİR?

İş analizi, işletmelerde sağlıklı, doğru ve etkin bir şekilde yapılmalıdır. İş analizinin önem maddeleri;

• Gereksinimleri belirlemek ve gereksinimleri karşılamak
• Sorunları tespit etmek ve sorunlara çözüm üretmek
• Objektif olan ölçümleme çalışmaları yapabilmek
• Başarıya ulaşabilmek
• Yapılan işin etkisini arttırmak

BABOK, International Institute of Business Analysis (IIBA) kurumunun hazırladığı, iş analiziyle ilgili dünyaca kabul görmüş uygulama standartlarını içeren bir kılavuzdur. Kılavuzun temel amacı; iş analistinin uzmanlık alanları, iş analizinin nasıl yapılması gerektiği ve bunun için gerekli yetkinlikleri tanımlar.

BABOK (IIBA) Kılavuzu

Temel kavramlar, bilgi alanları, temel yetkinlikler, anahtar terimler, perspektifler.

BABOK (IIBA) TEMEL KAVRAMLAR MODELİ (BACCM)

Değişim: Bir ihtiyaca karşılık olarak meydana çıkan eylem olarak nitelendirebiliriz. Değişim, bir organizasyonun performansını yükseltmeye yarar. Değişim faaliyetleri kasıtlı olarak gerçekleştirilir ve iş analizi süreçleri ile kontrol altında yürütülür.

İhtiyaçlar: Adreslenmesi gereken bir sorun yada fırsat olarak nitelendirilir. İhtiyaçlar paydaşları motive ederek değişime zorlar. Değişimler de ortadan kalkarak yada mevcut çözümlerin getirmiş olduğu değeri artırarak ihtiyaca neden olabilir.

Çözüm: Bir yada daha fazla ihtiyaca cevap verme olarak tanımlanabilir. Bir çözüm, paydaşlar tarafından karşılaşılan problemi ortadan kaldırarak yada paydaşların bir fırsatı değerlendirmesine imkan vererek sağlanır.

Paydaş: Değişim, ihtiyaç veya çözüm ile ilişkisi bulunan birey yada gruptur. Paydaşlar değişim üzerindeki ilgileri ve etkilerine göre tanımlanırlar. İhtiyaç, ilişki ve çözüm ile olan ilişkilerine göre gruplanırlar.

Değer: Bağlam içerisinde olan bir şeyin paydaş için kıymet, önem ve kullanışlılığıdır. Değer, potansiyel, gerçekleşmiş olan getiriler yada iyileştirmeler olarak görülebilir. Değer dediğimiz şey soyut yada somut olabilir. Somut değer ölçülebilirdir. Somut değer genellikle önemli parasal bileşenlere sahiptir. Soyut değer ise dolaylı olarak ölçülebilir ve önemli motivasyonel bileşenlere sahiptir.

Bağlam: Etki eden, etkilenen ve değişimin anlaşılmasını sağlayan koşullardır. Değişim bağlam içerisinde gerçekleşir. Bağlam çevre içerisinde bulunan, değişime uygun olan herşeydir. Bağlam içerisinde tutumlar, davranışlar, inançlar, rakabetçiler, kültür, demografi, hedefler, hükümetler, altyapı, diller, kayıplar, süreçler, ürünler, projeler, satışlar, mevsimler, terminoloji, teknoloji, hava durumu ve tanımı karşılayan buna benzer tüm bileşenler bulunur.