Herkesin Bilmesi Gereken Linux Hap Bilgiler

LINUX Nedir?

Bilgisayarlarımızda kullandığımız WINDOWS’un ardından en yaygın kullanılan, açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir. İşletim sistemleri bilgisayar, telefon gibi teknolojik ürünlerin içinde bulunan işlem yapmamızı sağlayan sistemlerdir. LINUX’un en belirgin özelliği açık kaynak kodlu olmasıdır.

LINUX DAĞITIMLARI

LINUX’un her kullanıcısının seveceği türden farklı versiyonları bulunmaktadır. Bunlara “dağıtım” adını veriyoruz. LINUX dağıtımları; masaüstü , cep, gömülü sistemler ve diğer(güvenlik cihazlar, film stüdyo, askeri sistemler) gibi alanlarda kullanılır. Ben ise burada LINUX’un masaüstü dağıtımlarından birkaç tane örnek vereceğim.

• UBUNTU
• CENTOS
• FEDORA
• DEBIAN
• OPENSUSE
• KALI LINUX
• …

Dediğim gibi bunlar LINUX dağıtımlarından bir kaç tanesi sadece. Bu dağıtımlardan hangisini seçeceğiniz, yapacağınız işe göre ve hangi seviyede bir bilgisayar kullanıcısı olduğunuza göre değişir. En uygun olanı kendinizin belirlemesi gerekiyor. Örneğin Siber Güvenlik alanında işler yapacaksanız “Kali Linux” , bilgisayar kullanma becerileriniz daha basic düzeyde ise Ubuntu, Deepin ya da benim yeteneklerim fazla kendime güveniyorum diyorsanız, Debian ve Fedora gibi dağıtımları seçebilirsiniz.

TERMİNAL KULLANIMI VE KOMUTLAR

Aşağıda gördüğünüz ekran terminal (uçbirim) ekranıdır. Uçbirim’i açmak için kısayol olarak CTRL+ALT+T kısayolunu kullanabiliriz.

“ yukarıda gördüğünüz “~” kullanıcı ana dizinini temsil eder. Dolar işaretine benzeyen “$” sembolü ise normal kullanıcı hakları olduğunu gösterir.”

Aşağıda terminal ekranına yazabileceğimiz temel komutlar ve görevlerinden kısaca bahsedeceğim.

help : ilk komutumuz komutlar hakkında bilgi almak için bu komutu kullanılırız, örneğin mkdir — help yazarsak bize mkdir komutu hakkında bilgi verir.

sudo : bu komut herhangi bir işlemde yetki almak için kullanacağımız komuttur ardından size parola soracak, parolanızı girip enter’a basın.

mkdir klasorAdi : “make directory” komutu yeni klasör oluşturmak için kullanılır.

touch dosyaAdi : yeni dosya oluşturmak için bu komutu kullanılırız. Eğer dosyamıza uzantı eklemek istiyorsanız, dosyaAdi.txt şeklinde yazmalısınız.

ls : bu komut dosya ve klasörleri listelemek için kullanılır. Ancak gizli dosya ve klasörleri listelemek için “ls -a” komutunu yazmalısınız.

cd : en önemli komutlardan biri olan “cd” komutu klasörler arası geçiş yapmamızı sağlar. Farklı kullanımları vardır örneğin, “cd.” bulunduğumuz klasöre giderken “cd..” bulunduğumuz klasörün bir üst klasörüne gider.

rm : dosya silme komutudur, örneğin rm resim1.png yazdığımızda resim1 adlı png dosyasını silecektir.

rm -r : klasör silme komutudur, örneğin rm -r hafta2 yazdığımızda hafta2 adlı klasörü silecektir.

cp : kopyalama komutudur, örneğin cp dosya.xls yeniDosya.xls yazdığımızda dosya adlı dosyayı yeniDosya adında kopyalıyor.

mv : bu komut dosya ve dizinleri olduğu yerden taşımak için kullanılır, örneğin mv mat.docx /matematik yazdığımızda matematik dosyasını matematik klasörüne taşıdık.

tar -zcvf : bu komut arşivleme yapmak için kullanılır, örneğin tar -zcvf arsiv1.tar dersProgrami.xls yazdığımızda dersProgrami dosyasını arsiv1 adlı arşive sıkıştırır.

tar -zxvf : bu komut arşivden çıkarmak için kullanılır, örneğin tar -zxvf arsiv1.tar yazdığımızda arsiv1 içerisindeki dosya ve klsörleri arsivden çıkarabiliriz.

Kısaca bu komutları sık kullandığımız komutlar olarak adlandırabiliriz. Tabi ki daha birçok komut var ben yalnızca en sık kullanılanlardan bahsetmek istedim. Unutmayın ki LINUX dünyası çok geniş. Keşfedilmemiş daha çok şey var :) Bende bu yazımda keşif için gerekli ilgiyi oluşturabilmek ve merakı olanlara küçük bir kapı aralamak istedim. Umarım faydalı olabilmişimdir.

Bir daha ki yazımda görüşmek üzere…