Generative AI ile Geleceğin Sanatına Yolculuk ~ Bölüm 3

Tarih boyunca Sanat ve Teknoloji paralel olarak gelişmiştir.Teknoloji sayesinde sanatçılar yeni araçlar ve teknikler geliştirerek sanat eserlerinin ifade biçimlerini genişletmişlerdir. Sanat, teknolojinin yeniliklerinden ilham alarak ve onu kendi ifade biçimlerine dahil ederek teknolojinin gelişimini de etkilemiştir. Bu etkileşimin en son örneği, Üretken Yapay Zekâ’nın sanat alanındaki kullanımıdır. Üretken Yapay Zekâ, yeni içerikler oluşturabilen yapay zekâ modelleridir.

Bu yazıda, sanat ve üretken yapay zekâ arasındaki benzersiz buluşmasını ve etkilerini inceleyeceğiz.

Sanat Üretimi için Üretken Yapay Zekâ (Generative AI) Kullanımı

Üretken Yapay Zekâ algoritmalarını kullanarak resimler, şiirler veya hikayeler gibi sanat eserleri çıkarabiliyor. Örneğin, bir sanat tablosu üretimi yapan yapay zekâ modeli, belirli bir stil veya tema çerçevesinde resimler oluşturabilir. Benzer şekilde, bir metin üretimi yapan yapay zekâ modeli, şiirler veya hikayeler yazabilir. Bu, sanatçılara ve yaratıcılara yeni bir ifade biçimi sunar.

Peki bu yapay zeka modelleri nasıl çalışıyor?

Generative Adversarial Networks (GANs) nedir?

Resim yarışmasına katılan iki arkadaş düşünelim. İlk arkadaşı “Üretken” olarak adlandıralım, sürekli yeni resimler yapmaya çalışır. Diğer arkadaş ise “Eleştiren”dir, bu arkadaş ise üretilen resimleri inceleyerek ne kadar gerçekçi olduğunu kontrol eder. İşte burada oyun başlıyor!

Üreten arkadaş, bir resim çizmeye başlıyor ve bu resmi Eleştiren arkadaşa gösteriyor. Eleştiren arkadaş, resmi inceliyor ve ne kadar gerçekçi olduğunu kontrol ediyor. Eğer resim çok gerçekçi değilse, Eleştiren arkadaş Üreten arkadaşı geliştirmesi için yönlendiriyor. Üreten arkadaş, bu geri bildirimleri kullanarak daha iyi resimler çizmeye çalışıyor.

Oyun devam ediyor ve her seferinde Üreten arkadaş daha iyi ve daha gerçekçi resimler yapmaya çalışıyor. Eleştiren arkadaş da her seferinde daha dikkatli bir şekilde kontrol ediyor ve geri bildirimler veriyor. Bu sürekli rekabet, daha gerçekçi ve daha yaratıcı resimlerin ortaya çıkmasına yardımcı oluyor.

İşte GANs bu şekilde çalışıyor, ancak bilgisayarlar aracılığıyla. Üreten taraf bir yapay zekâ modelini temsil eder ve Eleştiren taraf da başka bir yapay zekâ modelini temsil eder. Bu iki model birlikte çalışarak resimler, müzikler veya hikayeler gibi şeyler üretebilirler.

Yapay zekâ ile resim, müzik ve şiir üretimi

Midjourney

Gerçekçi ve yaratıcı görüntüler oluşturmak için GAN’leri kullanan bir yapay zekâ uygulamasıdır. Bu uygulama, kullanıcıların metin açıklamaları kullanarak görüntüler oluşturmasına olanak tanır.

Midjourney’e şu anda yalnızca resmi Discord sunucusu üzerinden erişilebilir. Görüntü oluşturmak için kullanıcılar “/imagine” komutunu kullanır ve bir komut istemi yazar.

Bot, kullanıcının komut istemi doğrultusunda dört görüntüden oluşan bir set döndürür. Kullanıcı daha sonra bu görüntülerden beğendiklerini seçerek bunları yükseltebilir.

Midjourney ile daha efektif görüntüler oluşturmak isterseniz buradaki öğreticiden yararlanabilirsiniz.

DALL-E

OpenAI tarafından geliştirilen ve 5 Ocak 2021'de piyasaya sürülen bir yapay zekâ programıdır. İsmi, ünlü ressam Salvador Dali ve animasyon karakteri WALL-E’den esinlenilerek oluşturulmuştur. DALL-E, metinsel tanımlamalardan görüntü oluşturabilen oldukça etkileyici bir yapay zekâ modeli.

Bu program, GPT-3 modelinin özel bir sürümünü kullanır ve bu sürüm tamı tamına 12 milyar parametreye sahiptir. Temel işlevi, doğal dil girdilerini anlamak ve bu girdilere uygun görüntüleri oluşturmaktır. Örneğin, “Hasat ayının yumuşak ışığıyla benekli rustik bir orman ortamında, her biri geleneksel bluegrass enstrümanları çalan, antropomorfik sonbahar yapraklarından oluşan bir halk müziği grubunun 2 boyutlu animasyonu” gibi açıklayıcı ifade girerek DALL-E’ye istediğimizi görüntüyü oluşturabiliriz.

OpenAI’ın CEO’su Sam Altman’ın DALL-E 3 paylaşımı :) DALL-E 3 daha neler yapacağız.

ChatGPT

OpenAI tarafından geliştirilen bir prototip yapay zekâ sohbet robotudur. Bu sohbet botu, diyalog konularında uzmanlaşmış ve kullanıcıların sorularına anlamlı ve ayrıntılı yanıtlar sunabilen büyük bir dil modeliyle çalışır. ChatGPT, hem denetimli hem de takviyeli öğrenme teknikleri kullanılarak eğitilmiştir ve temel model olarak OpenAI’nin GPT-3.5 dil modelini kullanır.

ChatGPT, ilk olarak 30 Kasım 2022'de bir prototip olarak piyasaya sürüldü ve kısa sürede geniş ilgi gördü. Bu yapay zekâ modeli, birçok farklı bilgi alanında soruları yanıtlayabilir ve kullanıcıların karmaşık konuları anlamalarına yardımcı olabilir. Örneğin, yeni şiirler, hikayeler veya diğer yazılı içerikler oluşturmak için kullanılabilir.

Bard

Google AI tarafından geliştirilen bir büyük dil modelidir. Metin ve koddan oluşan büyük bir veri kümesi üzerinde eğitilmiştir ve metin üretebilir, dilleri çevirebilir, farklı türde yaratıcı içerikler yazabilir ve sorularınızı bilgilendirici bir şekilde cevaplayabilir.

Bard, henüz geliştirme aşamasındadır, ancak birçok görevi yerine getirmeyi öğrenmiştir. Örneğin:

Sanatçılar için yapay zekâ kullanmanın avantajları ve zorlukları

Yapay zeka (YZ), sanat alanında yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor. YZ, sanatçılara yeni yaratıcı araçlar ve teknikler sunuyor.

YZ kullanmanın sanatçılar için bazı avantajları şunlardır:

• Yeni yaratıcı araçlar ve teknikler: YZ, sanatçılara yeni yaratıcı araçlar ve teknikler sunuyor. Örneğin, YZ, sanatçıların daha karmaşık ve gerçekçi sanat eserleri oluşturmasına, yeni sanat formları geliştirmesine ve sanatın daha geniş kitlelere ulaşmasına yardımcı oluyor.
• Daha fazla verimlilik ve üretkenlik: Yapay zeka, sanat üretimini hızlandırabilir. Bir yapay zeka modeli, hızlı bir şekilde büyük veri kümelerini analiz edebilir ve sonuçlarını sanat eserlerine dönüştürebilir.

Yapay zekâ, sanat alanında devrim yaratacak bir potansiyele sahip olsa da, beraberinde bazı etik ve telif hakları sorunlarını da gündeme getirmektedir. Bu sorunların çözümü için aşağıdaki faktörler dikkate alınmalıdır:

• Yapay zekâ tarafından oluşturulan eserlerin telif hakları: Yapay zeka tarafından oluşturulan eserlerin telif hakları ve satışı, henüz net bir şekilde belirlenmiş değildir. Yapay zekâ tarafından oluşturulan eserlerin telif hakkı kime ait olacaktır? Yapay zekâ tarafından üretilen eserler, sanat eseri olarak kabul edilecek midir?
• Etik sorunlar: YZ modelleri, eğitim verilerindeki önyargılardan etkilenebilir ve bu da ayrımcılığa yol açabilir. Cinsiyet, ırk veya diğer demografik faktörlere dayalı ayrımcı sonuçlar üretebilen YZ sistemleri, toplumsal adalet ve eşitlik konularında ciddi sorunlara neden olabilir.

Toplum olarak yapay zekâ hakkında farkındalıklarını artırmak ve eğitilmek, bu teknolojinin etik, sanatsal ve toplumsal etkilerini anlamamızı sağlar. Ayrıca, yapay zekâ konusunda bilinçli olmamız, bu teknolojinin günlük yaşamımıza nasıl etki edebileceğini anlamamıza yardımcı olur.

Bir sonraki yazımda, yapay zekânın bilim dünyasında nasıl bir rol oynayabileceğini ve bu alandaki en son gelişmeleri inceleyeceğiz.

Görüşmek üzere!

Kaynaklar

Gozalo-Brizuela, R., & Garrido-Merchan, E. C. (2023). ChatGPT is not all you need. A State of the Art Review of large Generative AI models. arXiv preprint arXiv:2301.04655.

Vartiainen, H., & Tedre, M. (2023). Using artificial intelligence in craft education: crafting with text-to-image generative models. Digital Creativity, 34(1), 1–21.

Oppenlaender, J. (2022, November). The creativity of text-to-image generation. In Proceedings of the 25th International Academic Mindtrek Conference (pp. 192–202).

Wang, L., Chen, W., Yang, W., Bi, F., & Yu, F. R. (2020). A state-of-the-art review on image synthesis with generative adversarial networks. IEEE Access, 8, 63514–63537.