Merkezî Ve Merkeziyetsiz Borsa Nedir Ve Farkları Nelerdir?

0xDogukan
Kyrr.io Türkiye
Published in
3 min readFeb 3, 2024

Cex Nedir?

Kriptoda CEX, internete bağlı kişilerin kripto varlıkları satın almasına, satmasına ve takas etmesine olanak tanıyan bir ticaret platformudur. emirleri bir “order book” üzerinde toplayarak alıcıları ve satıcıları eşleştirir. Borsa, alıcılar ve satıcılar arasında güvenilir bir aracı görevi görür.

Genelde özel bir şirkete aittir ve onun tarafından işletilmektedir; bu yüzden faaliyet gösterdiği ülkelerin yargı sistemlerine ve bölgesinin yasa düzenlemelerine tabidir. Merkezi bir borsa gibi çalışır, tüm işlemler merkezi bir otorite tarafından yönetilir ve kullanıcıların fonlarını borsanın merkezi cüzdanına yatırır. Bu tür borsalar, üçüncü bir tarafın işlemleri yönettiği ve varlıkların gözetimini elinde tuttuğu geleneksel bir borsaya benzetebilir.

CEX, bazı nedenlerden dolayı kullanıcıların katılım için kaydolmasını ve bir hesap açmasını gerektirir ve CEX’lerin çoğunluğu, Kyc (kullanıcı kimlik doğrulaması) talep eder. Bunun amacı ticaret için Müşteriyi tanıma/Kara Para Aklamayı Önlemektir.

Yeni başlayanlar için CEX, blockchain altyapısı ve araçları hakkında derinlemesine bilgiye ihtiyaç duymadan ticaret yapabilmenin en basit yolunu sağlar.

Dex Nedir?

Kripto paraların temel ilkelerinden biri ,geleneksel finansin aksine, merkezi faktörlerin ortadan kaldırılmasıdır. İşlemler şeffaf, kimliksiz ve kullanıcıya tabi olmalıdır. Bu yüzden ortaya DEX’ler merkeziyetsiz borsalar çıktı.

Merkezîyetsiz borsa(Dex) , kullanıcıların bir aracıya veya merkezi otoriteye ihtiyaç duymadan doğrudan kripto ticareti yapabildiği bir platformdur. Bu borsalar, eşler arası işlemleri mümkün kılmak için blokchain teknolojisi ve akıllı sözleşmeleri kullanır. Çoğu durumda, kullanıcılar, takas ücretleri karşılığında diğer kullanıcılar tarafından sağlanan likidite ile likidite havuzlarından tokenları takas ederler.

Dex’lere kaydolmanıza gerek yoktur herhangi bir kripto cüzdanı ve kripto parası olan bireyler dex’leri alım satım işlemleri için ve platformun diğer birçok özelliği için kullanabilirler. Cex’lerin aksine Dex’ler genellikle kullanıcıya herhangi bir kyc şartı koymaz böylelikle herkesin kullanımına açık bir yapıya bürünürler.

Bu yapı ve kullanıcılara merkezi borsalarin aksine çok fazla özgürlük ve şeffaflık sağlamaları sayesinde, merkeziyetsiz finans (DeFi) dünyasına açılan kapı olmuşlardır. Ancak CEX’in sağlayabileceği bazı desteklerden yoksundurlar ve merkezi bir yapıda olmadıkları için bunları kullanırken geri dönüşü olmayan hatalar yapmak kolay olabilir. Merkezi borsalardan farklı olarak Dex’lerin en önemli özellikleri kripto varlıkların değişimini kolaylaştırmak için güvenilir bir üçüncü tarafa veya aracıya ihtiyaç duymamalarıdır.

Bunu diğer kullanıcıların oluşturduğu liqidite, ve doldurduğu order book (emir defteri) kullanarak blokchain teknolojisi ile otomatik olarak yapar. Bunun için AMM(otomatik piyasa yapıcı) sistemini kullanırlar.

! Uniswap, ilk çalışan merkezi olmayan otomatik piyasa yapıcıyı (AMM) beraberinde getirdi. AMM’lerden önce DEX’ler likidite sorunlarıyla boğuşuyordu. AMM’ler kullanıcılar için likidite eklemeyi daha kolay ve daha ilgi çekici hale getirdi.

Cex’ler ve Dex’lerin Arasındaki Farklar

CEX ve DEX arasındaki farklar şu şekilde özetlenebilir:

Yönetim

Cex’lerde merkezi bir kuruluş tarafından yönetilir iken Dex’ler blokchain teknolojisi sayesinde merkeziyetsiz bir yapıya sahiptirler.

Fonlar

Cex’lerde borsaya yatırılır, korunması ve güvenliği borsanın, üçüncü taraf kişilerin ellerine bırakılır. Dex’lerde Kullanıcıların fonları kendi cüzdanlarında saklanır güvenlik kişinin sorumluluğundadır.

Mahremiyet

Cex’ler için KYC/AML gereklidir kullanıcının kim olduğu ve yatırılan paranın, yapılan işlemin denetimi yapılır. Dex’ler de ise yapılan işlemler ve cüzdanlar anonimdir genellikle denetlenmez.

İşlemler

Cex’lerde borsaya bağlı bir sipariş defteri üzerinden gerçekleşir. Dex’lerde ise İşlemler doğrudan kullanıcılar arasında otomatik bir sistem ile gerçekleşir.

Anlaşmalı borsalarda (Bybit, OKX, Bitget) http://Kyrr.io ile hesap oluşturduğunuzda ödediğiniz komisyonun %45'ini kullanabilirsiniz!

Daha fazla bilgi için tıklayın: https://kyrr.io/home

Ortak borsalarımızda (Bybit, OKX, Bitget) http://Kyrr.io ile bir hesap açın ve ödediğiniz komisyonlarda %45 oranında iade alın! Daha fazla ayrıntı için buraya tıklayın: https://kyrr.io/home .

--

--