İzin Gerektirmeyen Özel Blokzincir

Bu makalede genel blokzincir katmanında izin gerektirmeyen erişimi ve ölçeklenebilirliği korurken “tasarım yoluyla gizlilik” yaklaşımımızı açıklıyoruz. Bu, amaca yönelik benzersiz özel etkinlik zincirleriyle genel kamu blokzincirini birleştiren melez mimari ile mümkün olmaktadır. İzin gerektirmeyen özel blokzinciri LTO Network’ün baş mimarı Arnold Daniels’tan öğrenin!

Birinci Bölüm

Blokzincir geliştiricilerine ve meraklılarına, izin gerektirmeyen özel blokzincir çözümümüz olduğunu söylediğimde, tipik olarak garip bir surat yapıp, ardından “genel/kamuya açık ve izin gerektirmeyen mi demek istediniz?” diyorlardı.

Anlaşılır bir durum. Hem özel hem de izin gerektirmeyen bir şey — bir çelişki gibi geliyor. Yani, ne oluyor bakalım.

Bu kavramı anlamak için önce kamuya açık izin gerektiren ve gerektirmeyen blokzincirler arasındaki farka bakalım.

Ripple veya EOS gibi kamuya açık izin gerektiren bir ağda, ağ koruyucusu ayrıcalıklı taraflar atama yeteneğine sahiptir. Bunlar, kamuya açık olmayan yeteneklere sahip bir bağlantı noktasını/düğümü çalıştırabilir.

Ethereum gibi izin gerektirmeyen bir kamuya açık zincirde, böyle bir yetkili parti yoktur. Herhangi biri bir düğümü döndürebilir ve işlemleri ya da kazılmış blokları yayınlamak için ağa katılabilir.

Yine de, size verilmemesine rağmen benim Ethereum ağında yapmama izin verilen şeyler olabilir. Akıllı bir sözleşmede, başkaları tarafından değil de yalnızca sözleşmenin sahibi tarafından gerçekleştirilebilecek bir işlem tanımlayabiliriz. Dolayısıyla bu izin gerektirmeyen bir blokzincirin ağ düzeyinde otoritesi olmadığı anlamına gelir. Zincir üzerinde konuşlandırılan mantık, akıllı bir sözleşme şeklinde izinleri belirler.

Genel izin gerektirmeyen ağa benzer şekilde, herkes özel izin gerektirmeyen bir ağa katılmak için bir düğümü döndürebilir. Bununla birlikte, halka açık bir blokzincirden farklı olarak, diğer düğümler yalnızca varlığını kabul eder, ancak hiçbir bilgiyi paylaşmaz. En azından henüz değil.

Bu özel ağlar üzerindeki akıllı sözleşmeler, yalnızca kimin sözleşme gerçekleştirmesine izin verildiğini değil, aynı zamanda sözleşmeyi ve ilgili tüm verileri okumasına izin verilenleri de tanımlamaktadır.

Bunu başarmak için, izin gerektirmeyen özel çözümler herkes tarafından paylaşılan tek bir zincir oluşturmaz. Bunun yerine, her bir akıllı sözleşmenin her somutlaştırmasının kendi geçici ve amaca yönelik zinciri vardır. Diğer bir deyişle;

Bir akıllı sözleşmeyi izin gerektirmeyen bir özel blokzincire yerleştirmek, otomatik olarak bu sözleşmeyle ilişkili bir özel (yan) zincir oluşturur.

Tek bir düğüm birden fazla geçici ve amaca yönelik zincir tutar, ancak hiçbiri hepsini içermez. Tek bir sistemin birden fazla veri havuzuna sahip olduğu git ile karşılaştırabilirsiniz.

Okuma yetkileri belirli düğümlere değil, belirli kişilere veya kuruluşlara (şifrelenmiş imzalar ile tanımlanmıştır) verilir. Bu, Ethereum’da akıllı sözleşme işlemi yapma imtiyazına benzer.

Her sözleşmenin benzersiz bir tanımlayıcısı (veya adresi) vardır. Düğümlerin ayrıca URL biçiminde bir adresi vardır. Bir sözleşmenin ve ilgili zincirin bir kopyasını almak için hem sözleşme tanımlayıcısını hem de kopyası olan bir düğümün URL’sini bilmeniz gerekir.

Özel amaca yönelik geçici bir zincirin kopyasını istemek ve sözleşmeye katılmaya başlamak için muhtemelen kendi düğümünüzü veya yalnızca güvendiğiniz herhangi bir düğümü kullanabilirsiniz. Bir düğüm, ağdaki tüm bilgiler yerine yalnızca kullanıcılarına hizmet vermek için gereken verileri tutar. Bu yaklaşım Holochain tarafından acenta-merkezli (agent-centric) çözüm olarak tanımlanmaktadır.

Projeler

Böyle bir sistemle çözebileceğiniz, özel izin gerektiren veya genel/kamu çözümleri ile çözemediğiniz birçok farklı türde sorun vardır.

Bunu akılda tutarak baktığımızda, bu alana katılım oldukça düşük görünmektedir. Özel ve izin gerektirmeyen bir bileşeni olan sadece üç aktif projenin farkındayım.

Holochain

Muhtemelen bu alandaki en iyi bilinen platform Holochain’dir. Kullanıcıların bilmesi gerekenler temelinde eşler arası bilgileri paylaştığı merkezi olmayan uygulamalar için bir platform. Holochain, ortak bir şifrelenmiş zinciri, dağıtık bir şifreleme yoluyla doğrulanabilen bireysel varlıklar olarak işlemlere ayırmak lehine tamamen terk eder.

LTO Network

LTO Network projemiz, çok uluslu şirketleri ve hükümetleri hedef alan, güvenilir iş akışları yürüten bir platformdur. Süreç, mahremiyet ve Genel Veri Koruma Tüzüğü uyumuna güçlü bir şekilde odaklanmıştır. LTO Network, akıllı sözleşmeleri hem zincir içi mantığı hem de zincir dışı talimatları tanımlayan Canlı Sözleşmeler (Live Contracts) ile değiştirir.

Monet

Monet, geçici, amaca yönelik, kısa ömürlü zincirler oluşturma ve katılımcılar için düğüm görevi gören mobil cihazlarla ilgili bir projedir. İşbirlikleri hem katılımcılar geliştikçe, hem de konum bazında düğümler keşfedilebildiğinden akıcıdır.

İkinci Bölüm

Bir başka blokzincir geliştiricisi ve meraklısı, izin gerektirmeyen bir özel blokzincirin gerçek bir şey olduğunu kavradığında, yeni bir soru tipik olarak gelir; “Bunu neden [başka bir blokzincir ile doldurunuz] üzerine yapamıyorsunuz?”.

Bu makalenin birinci bölümünde, izin gerektirmeyen bir ağın özel zincirlerle nasıl başa çıkabileceğini açıkladım ve bu alandaki projeleri özetledim.

LTO Network’ü Ethereum ile karşılaştırarak izin gerektirmeyen kamuya açık zincirler ve Hyperledger Fabric ile karşılaştırarak izin gerektiren özel zincirler arasındaki farklılıkları keşfedelim.

Karşılaştırma kavramsal düzeyde olup, yalnızca genel-özel ve izin gerektiren-izin gerektirmeyen alanlara odaklanır.

Ethereum’da özel veriler

Ethereum, hızla ve bilfiil merkezsiz blokzincir uygulamaları platformu haline geldi. Güçlü bir geliştirici topluluğu ve zengin ekosistemi sayesinde, bu tür uygulamalar inşa ederken ilk önce Ethereum’a bakmak mantıklı geliyor.

Açıkça ifade etmek gerekirse, bir kamu ağı olarak, Ethereum üzerindeki tüm bilgiler halka açıktır. Her düğüm tam defterin bir kopyasına sahiptir. Bu gereklidir, çünkü her düğüm mevcut durumu hesaplamak için bir akıllı sözleşmede tanımlanan kodu çalıştırmak zorundadır.

Organizasyonlar, Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü gibi gizliliğe saygı gösterilmesi ve korunmasına ilişkin düzenlemelere tabidir. Ancak düzenlemeler olmadan bile (ve iyi bir sebepten dolayı); kuruluşlar genellikle ortakları ve müşterileri ile olan tüm etkileşimleri dünyaya açık hale getirmeye istekli değillerdir.

Temel şifreleme, şifrelenmiş veriler bir akıllı sözleşme ile işlenemediğinden mükemmel bir çözüm sağlamaz. Homomorfik şifreleme gibi ileri teknikler bir gün bunu değiştirebilir. Bununla birlikte, şifrelenmiş verilerdeki sadece etkileşimler bile zaten kuruluşların paylaşmak istediğinden daha fazladır.

Ethereum için melez bir çözüm üzerinde çalışan, bazı verilerin zincir dışında kaldığı ve akıllı sözleşmelerden ulaşılabildiği bazı projeler var. Bu, iyi bir yaklaşım ve sadece bazı bilgilerin gizlenmesi gereken ama çoğu bilginin halka açık olduğu durumlarda uygulanabilir.

Ancak, bilgilerin çoğunun halka açık olarak paylaşılmaması gerektiğinde, Ethereum’un işlevselliğini kullanmadığınız ancak bunun bedelini ödediğiniz bir durumla sonuçlanır (kelimenin tam anlamıyla gas olarak).

Bu, birçok kuruluşun, özel bir Ethereum ağı oluşturmak veya daha genel olarak Hyperledger Fabric’i kullanmak gibi, kontrol ettikleri izin gerektiren özel bir blokzincir ile ilgilenmesine neden oldu.

Hyperledger Fabric ve mülkiyet

İşletme için blokzincir söz konusu olduğunda, kuruluşlar tipik olarak IBM tarafından desteklenen genel amaçlı özel ve izin gerektiren bir blokzincir olan Hyperledger Fabric’e yönlendirilir.

Ethereum’a benzer; veriler tüm düğümlerle paylaşıldığından akıllı sözleşme ile işlenebilir. Ancak Hyperledger, aslen SideDB’leri destekler, bazı verilerin yalnızca belirli düğümlerle paylaşılmasına izin verir.

İlk bakışta, kendi blokzinciriniz olması ve onu yönetmek harika görünüyor. Ve bazı durumlarda öyle. Hyperledger konsorsiyum blokzinciri olarak bilinir ve yerleşik kontrol yapısına sahip mevcut konsorsiyumlar için bu doğru çözüm olabilir.

Konsorsiyumun olmadığı yerlerde, bireysel organizasyonlar bir blokzincir kuruyorlar. İşte mülkiyetin gerçekten bir sorun haline geldiği yer burası. Sektörünüz için baskın bir platforma sahip olmak çok büyük bir rekabet avantajı. İzin gerektiren bir ağ, oyun alanını izin gerektirmeyen bir blokzincirin ayarladığı gibi ayarlamaz.

Bir blokzincirin değeri merkeziyetsiz olmaktan gelir. Ağdaki tek taraf sizseniz, kazanılacak çok az şey vardır. Asıl zorluk, başkalarını ağınıza katılmaya ikna etmektir.

Hâlihazırda bir güç dengesizliği olduğu durumlarda, bir parti kendi (merkezileştirilmiş) sistemlerini kullanmayı zorlayabilir. Rakiplere veya daha genel olarak yanlış hizalanmış çıkarlara sahip taraflara gelecek olursak; bunların ağınıza katılma olasılığı daha düşüktür ve kendi ağlarını yaratma olasılıkları daha yüksektir.

Bir konsorsiyum blokzinciri oluşturmak eninde sonunda bir konsorsiyum oluşturmak demektir. Kurallar ve düzenlemeler, üyelik prosedürleri, vb. gerektirir. Zinciri ayarlama ve sürdürme masraflarının yanısıra diğer genel masraflar da vardır.

Bütün bu çabalara rağmen etkileşim ancak konsorsiyumun diğer üyeleriyle mümkündür. İzin gerektirmeyen bir ağda, herhangi bir tarafla durum bazında işbirliği yapabilirsiniz.

LTO Network

İzin Gerektirmeyen Özel Blokzincir kurulumu, işletmelerin bilgileri paylaşma konusunda bir konsorsiyum veya tesis oluşturma gereği duymadan işbirliği yapmalarını sağlar.

İzin gerektiren özel blokzincirlerden farklı olarak, tüm LTO düğümleri, kimsenin kontrol etmediği tek bir ağ oluşturarak birbirleriyle iletişim kurabilir. LTO Network’te genel katmanın işlevselliği veri ve olayı doğrulama ile sınırlıdır. Genel olarak, ağdaki herkesle etkileşimde bulunmak istiyorsanız özel izin gerektirmeyen zincirler doğru çözüm değildir.

Ağın türünden bağımsız olarak, tüm müşterilerinizi, ortaklarınızı ve tedarikçilerinizi gemide bulundurmak zor olacaktır. LTO ayrıca merkezi bir iş akışı motoru olarak sadece tek bir düğüme sahip olarak da kullanılabilir. Diğerleri hazır olduklarında bağlantı kurabilirler.

Merkezsizlik, bir ürün değil bir özelliktir. — Jackson Palmer

Taraflar kendi aralarında her bir duruma göre bir anlaşmaya varırlar ve bunları bir Canlı Sözleşmede tanımlarlar.

Canlı Sözleşmeler, bir organizasyonla karar alma otoritesi tarafından (akış çizelgesi olarak) görselleştirilebilecek ve görüşülecek şekilde inşa edilir. Bu şekilde, blokzincir sözleşmeleri diğer tüm anlaşma türleriyle aynı şekilde ele alınabilir.

Blokzincirler, kullanım durumlarını dikkate almadan soyut olarak ele alınmamalıdır. Merkezsiz eşten eşe bir paranın blokzincirden beklediği şey, bir organizasyonun blokzincir ile ihtiyaç duyduğu şeyden oldukça farklıdır.

Web sitesi | Telegram | Twitter | Reddit | LinkedIn