Sevdiğimiz metrikler: Kontrol Diyagramı (Control Chart)
Kontrol diyagramının kullanımının ana amacı işlerin “lead time”ının zaman içindeki değişim aralığını izlemektir.
Starbucks’ta kahveniz ne kadar zamanda hazırlandı? Kıyafetleriniz kuru temizlemeden kaç günde geldi? Bozuk telefonunuz ne kadar zamanda tamir edildi?
…
Hangi iş olursa olsun, bir işin teslim edilme süresi kritiktir. “Lead time” dediğimiz bu süre bir işe başladığımız zaman ile bitirdiğimiz zaman arasında geçen süredir. Bizlerin de yazılım geliştirirken teslimat sürelerimizdeki tahmin edilebilirliği devam ettirmek ve artırmak için düzenli olarak “lead time”ı takip etmemiz gerekir.
“Lead time”ı daha kısa olan takımların “throughput”unun daha yüksek olacağını düşünebiliriz, takımın işlerinden çoğunun “lead time”ı tutarlı ise, iş teslimatlarının sürelerinin tahmin edilebilir olduğu söylenebilir.
“Lead time”ın takibi için bizim lTunes’daki favorilerimizden birisi anormallikleri bir bakışta görmemiz sağlayan Kontrol Diyagramı (Control Chart).
Kontrol diyagramı bir sürecin zaman içindeki değişimine bakmak için kullanılan bir grafiktir. Bir kontrol diyagramında, daima ortalamayı gösteren ortada bir çizgi, üst kontrol sınırı için bir üst çizgi ve alt kontrol sınırı için bir alt çizgi bulunur. Bu çizgiler işlerle ilgili elinizdeki birikmiş geçmiş verilerden oluşur.
Kontrol diyagramının kullanımının ana amacı işlerin “lead time”ının zaman içindeki değişim aralığını izlemektir. Örneğin, bir işimiz 1 günde, bir işimiz 3 günde ve diğer işimizde 28 günde tamamlandıysa anormallikleri tespit etmek için bu “lead time”ları görsel bir ortama dökmek ve bir bakışta farkedilebilmesini sağlamak önemli olur. (Ne diyorduk, GÖRSELLEŞTİR!) işte kontrol diyagramı tam burada işe yarar.
Kontrol diyagramı üretim bandınızın ne kadar güvenilir ve stabil olduğunu görmenizi sağlar, buna göre gelecekteki performansınızla ilgili fikir verir. Lead time süreleri ne kadar farklılaşıyorsa, benzer ölçekteki bir işin zamanıyla ilgili tahmin edebilirliğiniz o derece zor olur.
Lead time, özellikle Kanban uygulayan takımlar için ana metriklerden olsa da, Scrum takımlarında da süreç iyileştirilmesinde ve sürelerin kontrol altında tutulmasında büyük fayda sağlar.
Kontrol diyagramını siz de aşağıdaki amaçlarla kullanabilirsiniz:
- Süreciniz üzerinde bir değişiklik yaptıysanız bunun takımınızın süreleri üzerinde etkisi olur, kontrol diyagramda üretkenliğe etkisi görülebilir.
- Belli tip işler çeşitli sebeplerle diğerlerinden farklılaşıyorsa çizgi dışına çıkan işeri için politikalar konulabilir.
- WIP limitlerle oynadığınızda, işler beklediğiniz gibi gitmeyebilir, etkisini kontrol diyagramdan takip edilebilirsiniz.
- Çizgi dışı işler çok hızlı şekilde fark edilebilir.
- Eski performansa bakılarak, takımın iyileştirme hedefleri için kullanılabilir.
Lead time’ın düzenli takibi takım sağlığı ve geliştirme bandının tahmin edilebilirliği için büyük öneme sahip, bu açıdan müşteri memnuniyetine de etkisi kritik. Bu, süreçleri iyileştirken de en hızlı dönüş alınan yer, böylece iyileştirme faaliyetleri için hızlı geribildirim de alınabiliyor. Nihai amaç, işin tipinden bağımsız (yeni özellik, teknik borç vb) tutarlı ve kısa “lead time”ın olması…
Kontrol diyagramı kullanırken, aşağıdaki konulara dikkat etmenizi öneririm;
- Her çizgi dışındaki iş için endişelenmeyin. Genel eğilim kontrol altında gözüküyorsa, bu tutarlı sayılabilir.
- Lead time yüksekse, ve düşme eğilimi göstermiyorsa bu takımın çeviklik konusundaki gayretlerine ters düşer. Retrospective toplantılarında bunu konuşmak, diyagramın kullanımını yaygınlaştırarak takıma durumu aynalamak iyi olur. Eğer yukarıda bahsettiğim süreçsel bir değişikliğin (örneğin WIP’in değişmesi ya da DoD’nin farklılaşması gibi) sonucuysa biraz zaman vermek daha iyi olur.
- Düzensiz “lead time”, hedefiniz belli boyuttaki işler için tutarlı “lead time” olması. Bunun için backlog’unuzu iş büyüklüklerine göre filtreleyip işlerin lead time’larının ne kadar tutarlı olduğuna düzenli olarak bakmak iyi olur. Eğer benzer büyüklükteki işlerde, “lead time”lar çok düzensizse bir sonraki retrospective toplantısı için konu aramanıza gerek kalmaz, zira bunu iyileştirmeden ilerideki iş tahminlemelerinizle ilgili doğru sonuçlar almanız pek mümkün olmaz.
