Zo maak je een artikel waar je de lezer mee helpt

Verhalen die antwoord geven op alledaagse kwesties waarderen lezers enorm. Servicejournalistiek noemen we dit en in dit serviceverhaal geven we tips over hoe je de lezer kunt helpen en hoe je zorgt dat jouw verhaal hoog scoort in zoekmachines.

DOOR Marleen Luijt & Xandora Kotsi | ILLUSTRATIE Paul Faassen

1. Bedenk de juiste vraag!

De kunst van goede servicejournalistiek is het formuleren van de juiste vraag. Dat kan een vraag zijn die een lezer heeft bij het nieuws, maar kan ook een tijdloze kwestie zijn. Zolang je het maar kunt vertalen naar het dagelijks leven.

Vragen die er altijd toe doen, kun je vinden door slim gebruik te maken van Google. Bedenk maar eens: wat doe je zelf als je wilt weten hoe je een brood bakt? Of als je je afvraagt of je wel genoeg verdient in jouw functie? Juist. Die vragen google je waarschijnlijk. Er zijn twee (gratis) tools waarmee je kunt checken waar mensen naar zoeken. Dat zijn AnswerThePublic en Google Trends. Google Trends is iets uitgebreider; hier vind je ook data rondom je zoekvraag en kun je zelfs de interesse per regio zien.

Servicejournalistiek kun je ook goed inzetten bij actuele onderwerpen door jezelf voortdurend de vraag te stellen: wat betekent dit voor mij? En dus voor de lezer? Kun je ontslagen worden als je in je eerste werkweek twee keer te laat komt — zoals Giel Beelen vorig jaar overkwam? Hoe werkt de hypotheekrenteaftrek ook alweer? En waarom betalen we via crowdfunding mee aan iemands viool van veertigduizend euro?

En vergeet jezelf niet: soms zijn je eigen sores ook goed voer voor een artikel, want je bent vast niet de enige die ermee worstelt. Hoe zorg je dat je haar minder snel vet wordt? Hoe begin je met beleggen? Val je echt af van water met citroen?

2. Maak het leven van de lezer net iets makkelijker en overzichtelijker

Veel serviceverhalen beginnen met ‘hoe’, ‘zo’, ‘dit’, ‘waarom’ of ‘vijf manieren om’. Op een praktische vraag, wil een lezer een praktische uitleg. Zo verdrijf je zilvervisjes uit je huis, dit moet je weten als je wil doorwerken na je pensioen, of drie manieren om je tuin te verhogen.

Serviceverhalen kunnen ook inspireren of inspelen op zorgen die mensen mogelijk hebben als ze het nieuws volgen. De schermtijd onder jongeren nam flink toe in coronatijd: hoe erg is het eigenlijk voor een kind om achter een scherm te zitten, en wat is te veel? Verdrinkingsdoden door stroming en muien in zee: waar kun je wel veilig zwemmen en waar niet? Het nieuws gaat vaak over uitzonderingen en excessen, dat kan angstig zijn. De werkelijkheid valt gelukkig vaak best wel mee. Een verhaal mag ook geruststellen.

3. Clichés, weg ermee

Zeker bij tipverhalen wil je niet altijd met dezelfde oplossingen komen. Bovendien wil je adviezen geven waar de lezer écht iets aan heeft. Twee dingen om rekening mee te houden: Als een deskundige tips geeft die je zelf ook had kunnen verzinnen, zoek dan verder. Want als jij er al niet door verrast bent, denkt je publiek vast ook: ‘Ja dûh’.

Ook belangrijk: vraag door. Bij een goed serviceverhaal draait het om de details. Adviseert de schoonmaakgoeroe een ‘mager sopje’, kom te weten wat ze daar precies mee bedoelt — ingrediënten, hoeveelheden, volgorde. En als ze zegt ‘neem het af met een doek’, vraag jij natuurlijk wat voor soort doek.

Kortom, hanteer voor servicejournalistiek dezelfde maatstaven als voor andere artikelen. Dat het onderwerp luchtig is, betekent niet dat de uitvoering dat ook moet zijn.

4. Geef alvast wat weg

Je experts hebben vast zinnige adviezen gegeven. Gebruik die alvast in de kop of het intro. Als teaser, om de lezer te prikkelen verder te lezen. Want het is nergens voor nodig om de vraag te lezen in zowel de kop als in het intro (Wat gebeurt er in je lijf als je rookt? Hoe snijd je een avocado zonder bloed?)

De vraag ombuigen naar een zin met een punt, kun je vrij simpel doen door van de vraag een ‘zo’-kop te maken: zo zorg je dat je kind leert delen. Of gebruik alvast een warmmakertje in de kop of intro. Bijvoorbeeld met een citaat van een expert of een samenvatting van de tips: ‘Een liedje, een beloning, niet te hard: zo poets je een kindergebit.’ En: ‘Moet je alle bijverdiensten eigenlijk melden bij de Belastingdienst? ‘Het is een behoorlijk grijs gebied.’’

Marleen Luijt is chef van de Redactie Servicejournalistiek; Xandora Kotsi is SEO-specialist in het team.

De redactie publiceert artikelen voor NU.nl, AD.nl en de zeven regiotitels ED, BD, Tubantia, PZC, de Gelderlander, BN De Stem en de Stentor. De acht redacteuren beheren elk een domein: auto, koken & eten, tech, geld, gezin, werk, wonen en gezond.