“Mental Aritmetik”le Dört İşlem Çocuk İşi
Merve Kara, Ali Tatlı, Görkem Beleş
Okul hayatının en zorlayıcı derslerinden biri matematik. Çarpım tablosunu ezberlemek için büyük çaba harcayan çocuklar, mental aritmetik eğitimi alarak dört basamaklı sayıları bile saniyeler içinde çarpabiliyor
Mental aritmetik eğitiminde Soroban adı verilen Japon abaküsleri kullanılıyor. Abaküsün üstünde bir boncuk, altında ise dört boncuk bulunuyor. Mental aritmetik sadece çarpma işlemi değil; toplama, çıkarma ve bölme işlemleri de yapmaya imkan sağlıyor. Bu eğitim özellikle 4 ile 12 yaş arasındaki çocukların beyin gelişimine fayda sağlıyor. Bu yaş aralığın verilmesinin nedeni ise beyinin fizyolojik gelişiminin çok büyük kısmının bu aralığın sonunda tamamlanıyor olması.
“Başarılı olmak yetenek gerektirmiyor”
Gizli Zeka Eğitim Kurumları’nda Mental Aritmetik Eğitmeni olarak görev yapan Sultan Köprülü, mental aritmetikte başarılı olmak için yetenek veya üstün zekaya ihtiyaç olmadığını söyleyerek, bu eğitimin düzenli tekrar ve antrenmanlarla öğrenilebilecek kurallar bütününe sahip olduğunu anlatıyor. Köprülü, 4 ile 12 yaş arasındaki çocukların algısal fonksiyonlarının daha ilerideki yaştaki bireylere oranla daha hızlı çalıştığını ve 20 yaşındaki bir insanın performansının bu yaş aralığındaki çocukların performansıyla aynı olmadığını belirtti. Yani 20 yaşındaki bir birey de bu eğitimi alabiliyor ancak kavrama süreci daha yavaş oluyor.
“Dolaylı da olsa katkı sağlıyor”
Mental aritmetik ile ilgili en merak edilen konulardan biri eğitimin okuldaki matematik dersine fayda sağlayıp sağlamadığı. Köprülü mental aritmetiğin okuldaki matematik eğitimiyle ilişkisini şöyle anlatıyor: “Eğitim sırasında kesir, küme gibi okul müfredatında bulunan konuları işlemiyoruz. Bu yüzden bu eğitimi alanların matematik derslerine doğrudan yarar sağladığını söyleyemeyiz. Ancak çoğu öğrenciye dolaylı da olsa katkı sağlıyor.”
Mental aritmetik hakkında piyasada birçok kitap bulunuyor. Ancak Köprülü’nün düşüncesi mental aritmetiğin sadece bu kitaplarla öğrenilemeyeceği yönünde. Köprülü, bolca pratik yapmanın eğitimin en önemli sırrı olduğunu düşünüyor.
Şampiyonalar Düzenleniyor
Türkiye Mental Aritmetik Şampiyonası’nın yanı sıra uluslararası ölçekte düzenlenen yarışmalar da bulunuyor. Bunlardan biri dört yılda bir yapılan “Dünya Hafıza, Zihinsel Matematik ve Hızlı Okuma Olimpiyatları Memoriad” diğeri ise iki yılda bir yapılan “Dünya Zihinsel Matematik Kupası”.
Hedef Sadece Hızlı İşlem Yapabilmek mi?
1990'lı yıllardan beri mental aritmetik eğitiminin verildiği Türkiye’de bu eğitimi yanlış veya eksik veren kurumlar da bulunuyor. Mental Aritmetik Derneği, mental aritmetik sisteminin hafızayı ve beyni geliştiren çok özel teknik ve egzersizlerle desteklenmesinin şart olduğunu söyleyerek, sadece işlemleri hızlı yapmak için Soroban gibi aletleri kullanmayı öğreten bir sistemin hafızada ve beyinde beklenen gelişmeyi sağlamadığını ifade ediyor.
Dernek, mental aritmetiğin çok tekrarla hızlı işlem yapmaya indirgenmemesi gerektiğini ve sadece bu işlemleri hızlı yapmayı öğrenmenin hiçbir faydası olmadığını savunuyor. Derneğe göre mental aritmetik ancak beyni geliştirme tekniklerini içermesi durumunda çocuklara faydalı olabilir.
