Gerçek Dünya ile Kripto Arasında Özel Bir Geçit Yaratıyoruz: Üç Örnek Uygulama

Mina Protocol Turkiye
minaturkiye
Published in
6 min readMay 5, 2021

Mina’da en büyük arzumuz insanları güçlendiren bir teknoloji dizayn edebilmek. Ölçekleri yeniden dengelemek ve kişisel verilerinin güvenliğini gözeterek, aracılara ihtiyaç duymadan, merkezi oyunculara mecbur kalmadan herkese sadece bir akıllı telefon ile katılabilme imkanı sağlayabilmek. Bunu gerçekleştirebilmek için herkesin kriptoya izinsiz erişimini sağlamak, ve güçlü, kullanıcıyı önceliklendiren sistemler ve uygulamalar için ihtiyaçları olan yazılımları sağlamalıyız.

Mina’nın bunu mümkün kılan bir çok karakteristiği var.

  • Mina’nın dünyanın en hafif blokzinciri olduğunu biliyor olabilirsiniz — gelişmiş kriptografi ve yinelemeli zk-SNARKlar sayesinde sabit ağırlığı 22kb. Ve Mina çok hafif olduğundan, katılımcıları ile güçlenebilmektedir. Her bir kullanıcı tam düğümdür ve aracılara ihtiyaç duymadan bire-bir bağlanabilir. Geliştiriciler ve kullanıcılar direkt ve hızlıca bağlanıp ağı doğrulayabilirler. Bu da Mina Protocol’e erişimi açık ve izinsiz hale getirirken, tüm diğer zincirlerden daha güvenilir olmasını sağlıyor.
  • Ancak bilmediğiniz iki eşsiz yeteneği daha var. Bu güçlü yönler blokzincirinin gerçek dünyadaki kullanım alanlarını ve etkisini sınırlayan en büyük zorluklardan birkaçına doğrudan hitap eder. Ve bunlar güçlü, kullanıcı merkezli, merkeziyetsiz, SNARK destekli bir uygulama veya Snapp’e ev sahipliği yapan Mina’nın uygulama katmanından geliyorlar.
  • Diğer blokzincirler internet ile etkileşime giremezler. Bunun nedeni, gerçek dünyadaki bilgilerin blokzincir uygulamalarının sınırları ötesinde olması, ve blokzincirlerin odağını ve kullanım alanlarını sınırlamasıdır. Fakat Mina’nın Snapp‘leri herhangi bir websitesi ile özel olarak etkileşime girebilir ve zincir üzerindeki kullanım için doğrulanmış gerçek dünyadaki bilgilere erişebilir. Böylelikle geliştiriciler, yaşama ve çalışma şeklimizi değiştirmek için gerçek dünya bilgisini bilgi işlem ve karar alma süreçlerinde kullanabilirler — hem de gizlilikten ödün vermeden. Ve kullanıcılar sadece zincire izinsiz bir şekilde erişmekle kalmaz, aynı zamanda tüm bilgilerini güvenli bir şekilde yanlarında getirebilirler.
  • Ekonomimiz temel hizmetlere erişim için kişisel verileri talep eden güçlü merkezi oyuncular üzerine inşa edilmiştir. Kullanıcıların, modern dünyaya katılım karşılığında bilgilerini teslim etmesinde bir kontrolü ve alternatifi yoktur. Fakat Mina’nın Snapp’leri verilerin kendisinden ziyade veriler hakkındaki kanıtları doğrulayarak ve paylaşarak kullanıcıları kontrol altında tutabilir. Hatta bunu talep eden karşı taraflar bile.

Özetle,

Mina (en az) Üç Problemi Çözüyor

Bu üç özellik Mina’yı güçlü bir araç haline getiriyor — peki bununla neyi geliştiriyoruz?

Gerçek Dünya ve Kripto Arasında Özel Bir Geçit :Üç Örnek Uygulama

Mina gerçek dünya ile kripto arasında özel bir geçit ve hepimizin hak ettiği güvenli, demokratik geleceği geliştirirken üç örnek uygulamaya odaklanıyor.

01 / Uçtan-Uca Veri Gizliliği: Online’dan On-chain’e

Bu nedir? Kullanıcılar kişisel verilerini paylaşmadan blokzincir üzerindeki (on-chain) hizmetlere erişebilirler. Verilerini direkt paylaşmak yerine, kullanıcılar kendi online verilerine erişmek için ve hizmet sağlayıcıların gerekliliklerini yerine getirdiklerini kanıtlamak için Mina’yı kullanırlar. Yani güvenilir bir aracıya ihtiyaç yoktur. Verilerinizin güvenliği uçtan-uca sağlanır.

Bu hangi problemi çözer? Bugün, tüm kripto hizmetleri yalnızca zincir üzerindeki dünyada (on-chain) ve online dünyadan ayrı olarak çalışmaktadır. Yüksek ilgi gören ve hızlı büyüyen Defi sadece boşta olan kripto varlıkları değerlendirebilmektedir –çünkü şu anda, kişisel verilerini ortaya çıkarmadan ve gizliliklerini ihlal etmeden milyarlarca insanın çevrimiçi varlıklarını değerlendirebilmesinin bir yolu yoktur. Bu nedenle DeFi zincir üzerindeki dünyanın finansallaşmasını desteklerken, mevcut tasarımı ciddi bir biçimde kullanım alanlarını sınırlar ve dünya çapında herhangi birine finansal hizmet yeniliğini ve açık erişimi yönlendirme potansiyeline zarar verir.

Bunun bir örneği nedir? Bir kullanıcı, güvenilir bir kaynağa göre (Credit Karma gibi), kredi skorunun 700'ün üstünde olduğunu kanıtlayabilir. Kredi skorunu talep eden karşı taraflar bile gerçek kredi skorunu göremez ve kullanıcının kendi sosyal güvenlik numarasını paylaşmasına gerek yoktur.

Nasıl çalışır? Bir Snapp kaynak web sitesine bağlanır ve web sitedeki bilgiler hakkında bir kanıt oluşturur. (özellikle Mina’nın izinsiz web oracle’larını kullanarak, aşağıya bakınız). Kanıt, verilerin kendisinden ziyade, yalnızca gerçeği ortaya çıkarır (örneğin, kullanıcının kredi skorunun limitin üzerinde olması). Snapp bu kanıtı Mina ağı ile paylaşır ve doğrulanmış kanıtı şifreli bir işlem yoluyla karşı tarafa gönderir.

Bu neden daha iyi bir çözüm? Çoğu zincirde, karşı taraflar gerçek kullanıcı verilerini alır. Mina’da, karşı taraflar, verilerin kendisi yerine kanıtını alır. Ve gizlilik özelliklerini ortaya çıkaran zincirler kullanıcıların bilgilerini güvenilir bir aracı ile paylaşmalarını gerektirir (blackbox donanım çözümü) — fakat bunların güvenlik açıkları olduğu ve başarısız olduklarında veri sızdırabilecekleri bilinmektedir. Mina ile, kullanıcılar verilerini herhangi bir kişi veya kurumla paylaşmak zorunda kalmazlar. Bunun yerine, sadece kullanıcın yerel makinesi kanıt oluşturmak için verilere erişir.

Hangi aşamadadır? Şu an için test kullanımındadır. Bugün, Teller ile işbirliğimiz sayesinde Credit Karma web sitesine bağlanmak için Snappleri kullanabilir ve kredi skorunuzun gerekli eşiğin üzerinde olduğunu doğrulayabilirsiniz. Çok yakında skorunuzu ve çok daha fazlasını doğrulamak için farklı web sitelerine de bağlanabileceksiniz.

02 / İzinsiz Web Oracle’ları

Bu nedir? Mina’nın Snapp’leri ile, geliştiriciler merkezi olmayan uygulamalar oluşturmak için herhangi bir websitesinde gizli,doğrulanmış,gerçek dünya bilgisini kullanır. Web ‘de herkese açık olan herhangi bir bilgiyi girebilirler (website’nin iznine ihtiyaç duymadan). Ve sadece ilgili kanıtları paylaşarak hassas verilere erişebilir,bunları kullanır ve koruyabilir. Güvebilir oracles’lara ve website entegrasyonlarına ihtiyaç yoktur.

Bunun bir örneği nedir? Bu Bitcoin’i kullanıcının adresine gönderen akıllı sözleşmeyi harekete geçirerek, bir kullanıcının arkadaşına bir ödeme transferi yapmasına olanak sağlar. Eğer bir tweet belirli bir beğeni sayısına ulaşırsa, bu bir NFT’yi mint etmek için akıllı sözleşmeyi harekete geçirir.

Nasıl çalışır? Snapp’ler verilerin belirli bir zamanda site’nin sunucusunda olduğunu doğrulayan kanıtlar oluşturmak için HTTPS ile etkileşime girer.

Bu neden daha iyi bir çözüm? Chainlink gibi diğerleri, hassas kullanıcı verilerini karşı taraflar ile paylaşır. Mina bu veriyi gizli tutar. Chainlink bağlanmak için, ayrıca kaynak websitelerinin açık olmasını gerektirir. Mina bir anlaşmaya ihtiyaç duymadan herhangi bir HTTPS ‘e bağlanmanıza izin verir..

Hangi aşamadadır? Henüz gelişme aşamasında. Önümüzdeki aylarda bir prototip paylaşmak için çalışıyoruz.Ve yıl içinde, HTTPS kullanan herhangi bir siteye bağlanıyor olacaksınız.

03 / Tek özel İnternet Girişi.

Bu nedir? Kullanıcılar, hesap oluşturmadan ve kişisel bilgilerini paylaşmadan, internet websitesine veya hizmete özel olarak erişebilir. Bunun yerine, Mina ile güvenli bir şekilde oturum açarlar. Hiçbir merkezi hizmet sağlayıcı onları engelleyemez.Ve zincirlerdeki geliştiriciler bu özel,güvenli seçeneği kendi hizmetlerine entegre edebilir.

Nasıl çalışır? Kullanıcılar kendi e-posta’larını kullanarak Mina’da Snapp-tabanlı hesap oluşturur. Snapp, gerçek adresi açıklamadan, web sitesine kullanıcının e-posta’nın sahibi olduğunu kanıtlar. Hesaplar üzerinde Snapp’lerin kullanılması, uygulamalar arası birlikte çalışabilirliği ve özel bilgileri mümkün kılar.

Bu neden daha iyi bir çözüm? MetaMask, kripto ekosistemi içinde çalışır. Mina ise internet üzerinde çalışır. Apple kullanıcılara merkezi bir oturum açma olanağı sunar, fakat bu özel değildir ve sansüre dayanıklı olmayan bir oturumdur. Mina’nın çözümü güvenilir, kişiye özel ve sansür direnci yüksek bir çözümdür.

Hangi aşamadadır? Henüz geliştirme aşamasındadır. Yıl içinde bir prototip paylaşmak için çalışıyoruz.

Artık kendi geleceğimizi yönetebilmemizin zamanının geldiğine inanıyoruz. Ölçekleri yeniden dengelemek ve herkese kendi kuralları ile ve sadece bir akıllı telefon ile katılma, geliştirme, takas etme, ve gelişme imkanı sağlayabilmek. İşte bu dünyanın en hafif blokzincirini yaratma nedenimiz. Ve bu gerçek dünya ile kripto arasında özel bir geçit ve hepimizin hak ettiği güvenli, demokratik geleceği inşa etmemizin nedeni. Eğer bu fikirler ilginizi çekiyorsa, umarız mainnet üzerinde bir düğüm çalıştırmak yada çok yakında kendi Snapp’lerinizi geliştirmek için bize katılırsınız.

Mina Protocol Hakkında

Mina, katılımcıları tarafından desteklenen dünyanın en hafif blok zinciridir. Mina, yüksek işlemci gücü yerine, yeni bir blok zincir erişilebilirliği çağını başlatan, sadece bir kaç tweet büyüklüğünde ve her zaman yaklaşık 22kb kalacak olan bir blok zinciri tasarlamak için gelişmiş kriptografi ve yinelemeli zk-SNARK’lar kullanıyor. Benzersiz gizlilik özellikleri ve herhangi bir web sitesine bağlanma yeteneği ile Mina, gerçek dünya ile kripto arasında hepimizin hak ettiği güvenli ve demokratik gelecek için özel bir ağ geçidi inşa ediyor. Mina, doğrulanabilir hesaplamada lider olan O (1) Labs projesidir.

--

--

Mina Protocol Turkiye
minaturkiye

Mina Protokol Resmi Türkçe Blog hesabıdır. Mina, katılımcıları ile güçlenen dünyanın en hafif blokzinciridir.